Seyil NAJIMUDİNOVA, Rita ISMAILOVA, Zamira OSKONBAEVA

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN KARİYER SEÇİMLERİNDE CİNSİYET VE KİŞİLİKLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: KIRGIZİSTAN ÖRNEĞİ

İster gelişmekte olan, ister az gelişmiş ülkede olsun, genç bireylerin üniversiteye gitmek ve hangi alanda eğitim alacağına karar vermek, yaşamlarındaki en önemli kararlarından biridir. Bu kararı be-lirleyici içsel faktörler, gençlerin sahip olduğu kişiliğinden ve cinsiyetinden oluşmaktadır. Bu araştırma, genç nüfusun yoğun olduğu Kırgızistan’da öğrenci adaylarının cinsiyeti ve algıladıkları kişiliklerinin gelecekte kariyer tercihine olan etkisini ve ikisi arası ilişkiyi incelemeyi amaçla-maktadır. Bu amaca yönelik Kırgızistan örneğinde dört yıllık veri kapsamında (2015-2018) 7839 öğrenci adayından elde edilen veri seti üzerinde istatistiksel analizler yapılmıştır. Katılımcıların kendi algıladıkları kişilik ile ilgili sorular toplam 32 maddede yoğunlaşmıştır. Araştırma bulguları öğrenci adaylarının geleceğe yönelik meslek tercihlerinde sahip oldukları kişilikleri ve cinsiyetleri arasında bir ilişkinin olduğunu göstermektedir. Araştırma sonucunda edebiyat ve fen gibi eğitim ağırlıklı mes-leklerin kız adaylar tarafından, risk-alıcı, araç kullanmayı gerektiren teknik mesleklerin ise erkek adaylar tarafından daha çok tercih edildiği ortaya çıkmıştır. İktisadi ve idari bilimler fakültesini nispeten toplumcul, ısrarlı, kendine güvenen, meraklı; iletişim fakültesini araştırmacı, riski seven, duygusal, bağımsız, yaratıcı, uysal ve yenilikçi; mühendislik fakültesini gayretli, sorumluluk sahibi, zeki, sabırlı, merhametli ve sessiz kişiliğe sahip katılımcıların tercih ettiği sonucuna gidilmiştir. Araştırma bulguları, devlet üniversitelerinde aday öğrencilerin karar verme sürecini ölçmek için ileride yapılacak olan çalışmaların önemini vurgulayabilir.

Anahtar Kelimeler:

yükseköğretim, öğrenci adayları, kariyer seçimi

HOW PERSONALITY TRAITS AND GENDER CAN INFLUENCE CAREER CHOICE: THE EVIDENCE FROM KYRGYZSTAN

Whether in a developing or less developed country, decision on study in university or not and career choice is vitally important for young people. The internal factors determining this decision is considered to be consist of the personality and gender of the individuals. This study aims to examine the impact of gender and perceived personalities of enrollees on career choice and the relationship between them in the case of Kyrgyzstan. For this purpose, statistical analyzes were done on the data collstubornected from 7839 enrollees during 2015-2018 period. The questions related to personality consists of 32 items. As a result of the study, it was found out that education-based faculties such as humanities and science were female-dominated and risk-taking and tools-driven professions like en-gineering, veterinary and agriculture were male-dominated. The faculty of economic and administra-tive sciences is more selected by sociable, persistent, confident, inquisitive individuals; communica-tion faculty is preferred by researcher, risk-loving, sentimental, independent, inventive, gentle and innovative enrollees; and engineering faculty is preferred by enrollees with diligent, responsible, smart, patient, softhearted and quiet personalities. The research can highlight the importance of fur-ther studies addressing to quantify decision-making process of the enrollees in public universities.

Keywords:

higher education, enrollees, career choice,

PDF

___

Ali-Choudhury, R., Bennett, R., and Savani, S. University marketing directors’ views on the components of a university brand // International Review on Public and Nonprofit Marketing. – 2009. – No 6(1). – P. 11. Doi.org/10.1007/s12208-008-0021-6
Atli, A. ve Kaya, M. Üniversite öğrencilerinin mesleki kişilik tipleri // Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. – 2017. – No 7(14). – P. 31-342. Doi.org/10.29029/busbed.322778
Aydın, O. T. University choice process: a literature review on models and factors affecting the process // Journal of Higher Education. – 2015. – No 5(2). – P. 103-111. Doi:10.2399/yod.15.008
Balsamo, M., Lauriola, M. and Saggino, A. (). Personality and college major choice: which come first? // Psychology. – 2012. – No 3(5). – P. 399-405. Doi: 10.4236/psych.2012.35056.
Bandura, A., Barbaranelli, C., Caprara, G.V, and Pastorelli, C. Self-efficacy beliefs as shapers of children’s aspirations and career trajectories // Child Development. – 2001. – No 72. – P. 187-206. Doi: 10.1111/1467-8624.00273
Банникова, Л., Боронина, Л., Вишневский, Ю. и Петров, А. Выбор инженерной профес-сии в оценке студентов и преподавателей // Вісник Харківського національного університету імені В.Н. Каразіна. – 2014. – № 1101. – С. 205-211. – Режим доступа: http://nbuv.gov.ua/UJRN/VKhISD_2014_1101_32_36
Briggs, S. An exploratory study of the factors influencing undergraduate student choice: the case of HE in Scotland // Studies in Higher Education. – 2006. – No 31(6). – P. 705-722. Doi.org/10.1080/03075070601004333
Harris, J. A. Personalities of students in three faculties: Perception and accuracy // Personality and Individual Difference. – 1993. – No 15(3). – P. 351-352. Doi/10.1016/0191-8869(93)90229-V
Jemini-Gashi, L. and Bërxulli, D. Personality types, career choice and career certainty among high school students // International Journal of Teaching and Education. – 2017. – No 5(1). – P. 25-35. Doi:10.20472/TE.2017.5.1.003
Kemboi, R.J.K., Kindiki, N. and Misigo, B. Relationship between personality types and ca-reer choices of undergraduate students: a case of Moi university, Kenya // Journal of Education and Practice. – 2012. – No 7(3). – P. 102-112. – Access mode: https://www.iiste.org/Journals/in-dex.php/JEP/article/view/28424/29166
Kotler, P., Armstrong, G. and Opresnik, M.O. Principles of marketing (Global Edition). (17th ed.). – Harlow: Pearson Education, 2018.
Maringe, F. University and course choice: Implications for positioning, recruitment and mar-keting // International Journal of Educational Management. – 2006. – No 20(6). – P. 466-479. – Ac-cess mode: http://dx.doi.org/10.1108/09513540610683711
Misran, N., Abd.Aziz, N., Arsad, N., Hussaina, H, Zaki ,W.M.D.W. and Sahuri, S.N.S. In-fluencing factors for matriculation students in selecting university and program of study // Procedia - Social and Behavioral Sciences. – 2012. – No 60. – P. 567-574. Doi: 10.1016/j.sbspro.2012.09.424
Molen, Van Der H. T., Schmidt, H. G. and Kruisman, G. Personality characteristics of engi-neers // European Journal of Engineering Education. – 2007. – No 32. – P. 495-501. – Access mode: https://doi.org/10.1080/03043790701433111
Nixon, E., Scullion, R. and Hearn, R. Her majesty the student: marketised higher education and the narcissistic (dis)satisfactions of the student-consumer // Studies in Higher Education. – 2018. – No 43(6). – P. 927-943. – Access mode: https://doi.org/10.1080/03075079.2016.1196353
Obermeit, K. Students’ choice of universities in Germany: structure, factors and information sources used // Journal of Marketing for Higher Educatio. – 2012. – No 22(2). – P. 206-230. Doi: 10.1080/08841241.2012.737870
Pekkaya, M. ve Çolak, N.). Üniversite öğrencilerinin meslek seçimini etkileyen faktörlerin önem derecelerinin AHP ile belirlenmesi // International Journal of Social Science. – 2013. – No 2(6). – P. 797-818. – Erişim adresi: http://dx.doi.org/10.9761/jasss_643
Pero, M., Soriano, P. P., Capilla, R., Olmos, J. G. and Hervás, A. (). Questionnaire for the assessment of factors related to university degree choice in Spanish public system: A psychometric study // Computers in Human Behavior. – 2015. – No 47. – P. 128-138. Doi.org/10.1016/j.chb.2014.09.003
Rubinstein, G. The big five among male and female students of different faculties // Person-ality and Individual Differences. – 2005. – No 38. – P. 1495-1503. – Access mode: https://psycnet.apa.org/doi/10.1016/j.paid.2004.09.012
Sá, C., Tavares, D. A., Justino, E. and Amaral, A. (2011). HE (related) choices in Portugal: joint decisions on institution type and leaving home // Studies in Higher Education. – 2011. – No 36(6). – P. 689-703. Doi.org/10.1080/03075071003725343
Turan, Ü. ve Kayıkçı, K. Lise son sınıf öğrencilerinin meslek seçiminde okul rehberlik hiz-metlerinin rolü // E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi. – 2019. – No 10(1). – P. 14-33. – Erişim adresi: http://www.e-ijer.com/tr/download/article-file/699398
Woolnough, B.E., Guo, Y., Leite, M. S., De Almeida, M.J., Ryu, T., Wang, Z. and Young, D. Factors affecting student choice of career in science and engineering: parallel studies in Australia, Canada, China, England, Japan and Portugal // Research in Science and Technological Education. – 1997. – No 15(1). – P. 105-121. Doi.org/10.1080/0263514970150108
Worthington, A. C. and Higgs, H. Factors explaining the choice of a finance major: The role of students’ characteristics, personality and perceptions of the profession // Accounting Education. – 2003. – No 12. – P. 261-281. Doi.org/10.1080/0963928032000088831
Yavuz, N., Sağlam, M. ve Ülgen, B. Öğrencilerin kariyer tercihlerine göre kişilik özellikle-rinin kariyer değerleri üzerindeki etkisi: işletme lisans bölümü öğrencileri üzerine bir araştırma // Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergis. – 2018. – No 21(40). – P. 457-495. Doi: 10.31795/baunsobed.492459
www.stat.kg Kırgız Cumhuriyeti İstatistik Komitesi web sayfası