207104

Gönüllü Çocuksuzluğu Tercih Eden Kadınlar Üzerine Fenomenolojik Bir Araştırma

Kadınların çocuk sahibi olmaya dair kararlarına bakıldığında bu kararların; kişisel, sosyal, tarihi hatta politik pek çok süreçten etkilendiği görülmektedir. Annelik, kadınların mutluluğunun kaçınılmaz bir parçası ve kadınlıklarının bir tamamlayıcısı olarak kabul edilmektedir. Geleneksel Türk aile yapısına bakıldığında kadınlık, annelik üzerinden kutsallaştırılmakta ve kadının aile içindeki ve toplumdaki statüsü çocuk sahibi olup olmadığına göre şekillenmektedir. Kentleşme ve iş gücüne katılım ile birlikte kadının statüsü değişmeye başlamıştır. Anneliğin kadınların kaderi olmadığı, tatmin içermesinin yanı sıra zorluk da içeren bir tercih olduğu görüşü, dolayısıyla çocuksuzluğun tercih edilebileceği dile getirilmeye başlanmıştır. Bu çalışma kadınların gönüllü çocuksuzluk tercihlerini incelemeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda çalışma grubu evli olan, mevcut durumda çocuk sahibi olmayan ve çocuk sahibi olmamayı tercih eden dört kadından oluşturulmuştur. Yaşları 30 ile 40 arasında değişen katılımcıların seçiminde gönüllülük esas alınmıştır. Çalışma nitel araştırma yönteminden biri olan betimleyici fenomenoloji desenine uygun olarak tasarlanmıştır. Veriler, yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilerek toplanmış ve verilerin analizinde Colaizzi’nin (1978) fenomenolojik analiz adımları takip edilmiştir. Görüşmeler sırasında sorumluluk ve bakım verme kavramlarının vurgulandığı görülmüştür. Analiz sonuçlarına göre verilerin anneliğin anlamı, annelik kavramının sosyal çevredeki anlamı, çocuk istememenin anlamı, gönüllü çocuksuzluğun etkileri, gönüllü çocuksuzluk kararı, çocuk sahibi olmama konusunda çevrenin tepkileri ve çocuk sahibi olmama kararına ilişkin ikilemler temaları altında toplandığı görülmüştür. Bu çalışmada annelik ve çocuk sahibi olma algısı konusunda içgüdüsel düşünüşün devam ettiği, sosyal çevreden anneliğe yönelik baskı unsurunun varlığını koruduğu ve gönüllü çocuksuz kadınların çocuksuzluğu yaşamın birçok alanında özgürlük olarak tanımladığı gözlemlenmiştir. Kadının kendi bedeni üzerindeki karar hakkını görünür kılmada gönüllü çocuksuz kadınların sesi literatüre taşınmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Kadın, annelik, çocuksuzluk, gönüllü çocuksuzluk

A Phenomenological Study on Voluntarily Childless Women

The way in which women decide to have children is affected by many processes, including personal, social, historical, and political. Maternity is seen as an inevitable part of women’s happiness and a complement to their femininity. In traditional Turkish family structure, femininity is sanctified through maternity, and the status of women in the family and society is shaped by whether they have children or not. The status of women began to change with urbanization and also by virtue of women’s increasing participation in the workforce. The idea began to be expressed that maternity is not necessarily the fate of women, and given that it is a preference, which includes not only satisfaction but also difficulty, childlessness might be preferred. This study aims to examine the voluntary childlessness preferences of women. For this purpose, the study group consisted of four married women, who currently do not have children and who prefer not to have children. The age of the participants varies between 30 and 40 years and they are all voluntary. The study is designed according to descriptive phenomenology design of qualitative research methodology. The data were collected through semi-structured in-depth interviews. In the analysis of the data, Colaizzi’s (1978) phenomenological analysis steps were followed. During the interviews, it was seen that participants emphasized the concepts of responsibility and care giving. As a result of the analysis, it appears that the data are combined under the following themes: the meaning of maternity, the meaning of the concept of maternity in social circles, the meaning of not wanting a child, effects of voluntary childlessness, the decision of voluntary childlessness, social reactions to voluntary childlessness, and dilemmas experienced in the face of voluntary childlessness. It was observed that instinctive attitudes about maternity and perceptions on child bearing are still ongoing, that the pressure of being a mother has been preserved in the social environment, and that voluntarily childfree women define childlessness as freedom in many areas of life. With this study we make a contribution to the literature by attending to the voice of voluntarily childless women in the context of a woman’s right to decide on her own body. Keywords: Woman

Keywords:

Woman, maternity, childlessness, voluntary childlessness,

PDF

___

Althusser, L. (2008). Psikanaliz üzerine yazılar Freud ve Lacan (İ. Keskinoğlu, Trans.). İstanbul: İthaki.
Ataca, B., Sunar, D., & Kagitcibasi, C. (1996). Variance in fertility due to sex-related differentiation in child-rearing practices. In H. Grad, A. Blanco, & J. Georgas (Eds), Key issues in cross-cultural psychology (pp. 331-343). Lisse: Swets & Zeitlinger.
Badinter, E. (1992). Kadınlık mı? Annelik mi? (A. Ekmekçi, Trans.). İstanbul: İletişim.
Bagli M. T., & Sevim S. A. (2007). Popüler Anababalık: Aile Dergileri Üzerine Bir Araştırma. In N. Ahioglu & N. Güney (Eds,) Popüler Kültür ve Çocuk (pp. 127-158). Ankara: Dipnot Yayınları.
Bal, S. (2014). Reklamların Eskimeyen Yüzü “Muhteşem Annelik”: Anneler Günü Reklamları Örneği. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi, 1(2), 59–85. doi: 10.24955/ilef.106592
Bayraktar, S. (2011). Makbul Anneler Müstakbel Vatandaşlar. Ankara: Ayizi. Beyinli G. (2014). Elleri tılsımlı: Modern Türkiye’de ebelik. Ankara, Ayizi Kitap.
Blackstone, A., & Stewart, M. D. (2012). Choosing to be childfree: Research on the decision not to parent. Sociology Compass, 6(9), 718–727. doi: 10.1111/j.1751-9020.2012.00496.x
Bowlby J. (1973). Attachment and Loss: Separation, anxiety and anger. New York: Basic Bowlby, J. (1980). Attachment and loss. New York: Basic Books.
Brown, L. (2016). Childfree women: Comparing narrative themes. Doctoral Degree Of Psychology. Adler University Chicago United States.
Colaizzi, P. (1978). Psychological research as the phenomenologist views it, in R. Valle and M. King (eds) Existential-phenomenological Alternatives for Psychology. New York: Oxford University Press.
Collin, F., & Kaufer, I. (2015). Feminist güzergâh (G. Acar-Savran, Trans.). Ankara: Dipnot.
Costa D. L. (2000). From mill town to board room: The rise of women’s paid labor. Cambridge, MA: National Bureau Of Economic Research Working Papers.
Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma gore nitel araştırma ve araştırma deseni. Mesut, B., & Selçuk B. D. (Eds.). (M. Aydın, Trans.) Ankara: Siyasal Yayınları.
Çeler, Z. (2013). Annenin serüveni: Kadının anne olarak toplumsal kurgulanışı. Ankara: Doğubatı.
DeLyser, G. (2012). At midlife, intentionally childfree women and their experiences of regret. Clinical Social Work Journal, 40(1), 66–74. doi: 10.1007/s10615-011-0337-2
Donovan, J. (2013). Feminist Teori. İstanbul: İletişim Yayınları. Engwall, K. (2014). Childfreeness, parenthood and adulthood. Scandinavian Journal of Disability Research, 16(4), 333–347. doi: 10.1080/15017419.2013.781955
Eurostat, (2018, September, 9). Population by age group. Retrieved 9 September, 2018 from https:// ec.europa.eu/eurostat/tgm/refreshTableAction.do?tab=table&plugin=1&pcode=tps00010& language=en.
Freud, S. (1932). New Introductory lectures on psycho-analysis. London: The Hogart Press.
Gilligan, C. (1982). In a Different Voice: Psychological Theory and Women’s Development. Cambridge, Mass.: Harvard University Press. Gittins, D. (1985). Aile sorgulanıyor (Y. Zihnioğlu, Çev). İstanbul: Pencere Yayınevi.
Goldin, C. (1991). The role of World War II in the rise of women’s employment. American Economic Review, 81(4), 741–756. doi: 10.2307/2006640
Gökdemirel, S., Bozkurt, G., Gökçay, G., & Bulut, A. (2008). Çalışan annelerin emzirme sürecinde yaşadıkları: Niteliksel bir çalışma. Çocuk Dergisi, 8(4), 221–234.
Hilav, S. (1982). Lacan üzerine. Yazko Felsefe, 1, 138–148.
Hird, M. J., & Abshoff, K. (2000). Women without children: A contradiction in terms?. Journal of Comparative Family Studies, 31(3), 347–366. doi: 10.3138/jcfs.31.3.347
Isik, S. Y. (2015). Küresel kültürel değişim ve ‘yeni ’annelik: Ankara Kamil Ocak Mahallesi örneği. Eğitim Bilim Toplum, 13, 48–75.
Kagitcibasi, C. (1982). The changing value of children in Turkey. Honolulu: Hawaii, East-West Centre.
Koçyiğit, O. T. (2012). İnfertilite ve sosyo-kültürel etkileri. İnsanbilim Dergisi, 1(1), 27–37.
Leader, D., & Groves, J. (1997). Lacan yeni başlayanlar için (G. Ç. Güven, Trans.). İstanbul: Milliyet.
Miettinen, A., Rotkirch, A., Szalma, I., Donno, A., & Tanturri, M. L. (2015). Increasing childlessness in Europe: Time trends and country differences. Stockholm: Stockholm University Families and Societies Working Paper 33.
Moulden, R. I. (1991). A descriptive study of the childfree alternative to a family lifestyle. (Unpublished Master Thesis) Department of Educational Psychology. Edmonton, Alberta.
Özbay, F. (2014). Demografik Dönüşüm Sürecinde İktidar, Kadın ve Aile. In Ulrike Dufner ve Semahat Sevim (Eds.) Başka Bir Aile Anlayışı Mümkün Mü? (pp. 106-111). İstanbul: Heinrich Böll Stiftung.
Rosemary, I. M. (1991). A descriptive study of the childfree alternative to a family lifestyle. (Unpublished Master Thesis). Department of Educational Psychology, Edmonton. Available from ProQuest Dissertations and Theses. (UMI No. MM66668).
Rowbotham, S. (1989). To be or not to be: the dilemmas of mothering. Feminist Review, 31(1), 82-93.
Ruddick, S. (1980). Maternal Thinking. Feminist Studies, 6(2), 342–367. doi: 10.2307/3177749
Seccombe, K. (1991). Assessing the costs and benefits of children: Gender comparisons among childfree husbands and wives. Journal of Marriage and the Family, 53(1),191–202. doi: 10.2307/353143
Settle, B., & Brumley, K. (2014). ‘It’s the Choices You Make That Get You There’: Decision Making Pathways of Childfree Women. Michigan Family Review, 18(1), 1–22. doi: 10.3998/ mfr.4919087.0018.102
Sharf, R. S. (2014). Psikoterapi ve psikolojik danışma kuramları kavramlar ve örnek olaylar. (N. Voltan-Acar, Trans.). Ankara: Nobel Yayınları.
Sever, M. (2015). Kadınlık, annelik, gönüllü çocuksuzluk: Elisabeth Badinter’den Kadınlık mı Annelik mi?, Tina Miller’dan Annelik Duygusu: Mitler ve deneyimler ve Corinne Maier’den No Kid üzerinden bir karşılaştırmalı okuma çalışması. Fe Dergi: Feminist Eleştiri, 7(2), 71–86. doi: 10.1501/Fe0001_0000000144
Smith, J. A. (Ed.) (2003). Qualitative Psychology: A Practical Guide to Research Methods. London: Sage. Somers, M. D. (1993). A comparison of voluntarily childfree adults and parents. Journal of Marriage and the Family, 55(3), 643–650. doi: 10.2307/353345
Szymańska, J. (2013). The childless by choice in perception of young adults. Family Forum, 3 (pp. 79-95). TRT Haber (Haber Programı), Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu, 18.06.2013. Türkdoğan, Ö. (2013). Ana akım medyada annelik miti. Kadın Araştırmaları Dergisi, 13(2), 35–59.
Whitford, M. (1991). Luce Irigaray: Philosophy in the feminine. New York: Routledge.
Yazici, B. (2012). The return to the family: Welfare, state, and politics of the family in Turkey. Anthropological Quarterly, 58(1), 103-140. doi: 10.1353/anq.2012.0013
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Yorukoglu, A. (1997). Değişen toplumda aile ve çocuk. İstanbul: Özgür Yayınları.