Uçucu Madde Bağımlılığı ve Tıbbi Sonuçları

Uçucu madde terimi oda sıcaklığında buharlaşabilen maddeler için kullanılır. Uçucu maddeler hızlı, keyif verici, hafif sarhoşluk yapan etkileri nedeniyle tercih edilirler. Uçucu maddeleri içeren ürünler, ucuz, kolay bulunan yasal maddelerdir ve toplumda sık kullanılır. Türkiye'de ortaöğrenimde uçucu madde kullanım sıklığı %5.1 civarındadır. Uçucu madde bağımlılığı en sık 14- 15 yaşlarında görülür. Madde kullanımına başlama yaşı 5- 6 yaşlarına kadar inebilir. Uçucu madde madde bulunan ortamlarda çalışan erişkinlerde bağımlılık daha yüksek olasılıktır. Uçucu madde kullanımı sosyoekonomik olarak dezavantajlı gruplarda, sokak çocuklarında, suç, hapishane yaşantısı, depresyon, özkıyım girişimi, antisosyal tutumlar, aile dağınıklığı veya çatışmaları, geçmişinde kötüye kullanım, şiddet ya da başka madde kullanım öyküsü olanlarda ve izole yaşayan topluluklarda sıktır. Uçucu maddeler grup olarak nitritler dışında alkole benzer depresan etkiye sahiptir. Beyin görüntüleme çalışmaları kronik kullanımda serebrum, serebellum ve beyin sapında yaygın atrofi, ventriküler dilatasyon ve sulkuslarda genişleme olduğunu göstermiştir. Uçucu madde bağımlılarında beyin görüntüleme çalışmalarıyla ortaya konan yıkım diğer bağımlılıklara göre daha fazla ve ağırdır. Uçucu madde bağımlılığında örtülü kullanımla mücadele önemlidir. Koruyucu yaklaşımlarda alt kültürlere ve topluluklara özgü farklı yaklaşımlar kullanılmalıdır. Tüm uçucu madde kullanılan maddeleri kısıtlamak çok fazla madde içerisinde uçucu madde maddeler olduğu için pratik değildir. Zararlı maddeleri içeren ürünleri gösteren etiketler kullanılabilir ancak bu yaklaşım maddelerin çocuklar ve ergenler tarafından daha kolay tespit edilmesine yol açabilir. Uçucu madde bağımlılığının ciddi sonuçları olmasına rağmen önleme ve tedaviyle ilgili araştırmalar yeterli gözükmemektedir. Gelecekteki araştırmalar önleme ve tedaviye odaklanmalıdır. Türkiye'de madde kullananların önemli bir kısmı sokaklarda yaşadığı ve kullanım ergenlerde yoğunlaştığı için bu alt gruplara özel önem verilmesi faydalı olacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Uçucu Madde, İnhalan, Bağımlılık, Bilişsel Bozukluk

Inhalant Dependence and its Medical Consequences

The term of inhalants is used for matters easily vapors. Inhalants are preferred for rapid, positive reinforcement and mild high effects. Products including inhalants are cheap, accessible, legal substances and are prevalently used in community. The prevalence of inhalant use in secondary schools in Turkey is about 5.1%. Inhalant substance dependence is generally observed within 14-15 age group. Age at first use could be as low as 5 to 6 years of age. Substance dependence is more probable in adults working in substance existing places. Inhalant usage is common in disadvantaged groups, children living in street, people with history of crimes, prison, depression, suicide, antisocial attitudes and conflict of family, history of abuse, violence and any other drug dependence and isolated populations. Inhalants are absorbed from lungs, after performing their quick and short effect metabolized by cytochrom P450 enzyme system except inhalant nitrites group which has a depressing effect like alcohol. In chronic use general atrophy, ventricular dilatation and wide sulcus were shown in cerebrum, cerebellum and pons by monitoring brain. Defects are mostly in periventricular, subcortical regions and in white matter. Demyelinization, hyperintensity, callosal slimming and wearing off in white and gray matter margins was also found. Ravages of brain shown by brain monitorisation are more and serious in inhalant dependence than in other dependences. It is important to decrease use of inhalants. Different approaches should be used for subcultures and groups in prevention. Prohibiting all the matters including inhalant is not practical as there are too many substances including inhalants. Etiquettes showing harmful materials can be used but this approach can also lead the children and adolescents recognize these substances easily.. Despite determintal effects of inhalant dependence, there are not yet sufficient number of studies conducted on prevention and treatment. Future studies should focus on these issues. As majority of inhalant users are adolescents who are living in streets, identification of these groups in detail could be beneficial for planning and implementation of future interventions.

Keywords:

Inhalant, Substance Use, Dependence, Cognitive Impairment,

PDF

___

Williams JF, Storck M and the Committee on Substance Abuse and Committee on Native American Child Health. Inhalant abuse. Pediatrics 2007; 119:1009- 1017.
Sakai JT, Crowley TJ. Inhalant-related disorders. In Kaplan & Sadock's Comprehensive Textbook of Psychiatry, 9th edition (Eds BJ Sadock, VA Sadock, P Ruiz):1341- 1353. Lippincott Williams Wilkins, Baltimore, 2009.
Wu LT, Ringwalt CL. Inhalant use and disorders among adults in the United States. Drug Alcohol Depend 2006; 85:1–11.
Kumar S, Grover S, Kulhara P, Mattoo SK, Basu D, Biswas P at al. Inhalant abuse: A clinic-based study. Indian J Psychiatry 2008; 50:117-120.
Ives R. Disorders relating to the use of volatile substance. In New Oxford Textbook of Psychiatry (Eds MG Gelder, JJ Lopez Ibor, NC Andreasen):546- 550. Oxford University Press, New York, 2000.
Vural M, Öğel K. Uçucu maddelerin kalp üzerine etkileri. Bağımlılık Dergisi 2005;
Ridenour TA, Bray BC, Cottler LB. Reliability of use, abuse, and dependence of four types of inhalants in adolescents and young adults. Drug Alcohol Depend 2007; 91:40-49.
Koyuncuer A. Uçucu madde entoksikasyonlu hastalara ilk yaklaşım. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2004; 13:366-370.
Ögel K, Çorapçıoğlu A, Sır A, Tamar M, Tot Ş, Doğan O ve ark. Dokuz ilde ilk ve ortaöğretim öğrencilerinde tütün, alkol ve madde kullanım yaygnlığı. Türk Psikiyatri Derg 2004; 15:112-118.
Ögel K, Tamar D, Evren C, Çakmak D. Uçucu madde kullanımının yaygınlığı: Çok merkezli bir araştırmanın verilerinin değerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2000; 1:220-224.
Sakai JT, Hall SK, Mikulich- Gilbertson, Crowley TJ, Inhalant use, abuse, and dependence among adolescent patients: Commonly comorbid problems. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 2004; 43:1080-1088.
Ögel K. Madde kullanım bozuklukları epidemiyolojisi. Turkiye Klinikleri Dahili Tıp Bilimleri Dergisi 2005; 1(47):61-64.
Storra CL, Westergaard R, Anthony JC. Early onset inhalant use and risk for opiate initiation by young adulthood. Drug Alcohol Depend 2005; 78:253-261.
Wu LT, Howard OM. Psychiatric disorders in inhalant users: results from the national epidemiologic survey on alcohol and related conditions. Drug Alcohol Depend 2007; 88:146-155.
Balster RL, Cruz SL, Howard MO, Dell CA, Cottler LB. Classification of abused inhalants. Addiction 2009; 104:878-882.
Perron BE, Howard MO, Vaughn MG, Jarman CN. Inhalant withdrawal as a clinically significant feature of inhalant dependence disorder. Med Hypotheses 2009; 73: 935- 937.
Gupta SK, Bali S, Jiloha R.C Inhalant abuse: An overlooked problem Indian J Psychiatry 2009; 51:160-161.
American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders Fourth Edition, Text Revision (DSM-IV-TR). American Psychiatric Association, Washington, 2000.
Lubman DI, Yucel M, Lawrence AJ. Inhalant abuse among adolescents: neurobiological considerations. Br J Pharmacol 2008; 154:316-326.
Filley CM, Halliday W, Kleinschmidt-DeMasters BK. The effects of toluene on the central nervous system. J Neuropathol Exp Neurol 2004; 63:1-12.
Yucel M, Takagi M, Walterfang M, Lubman DI. Toluene misuse and long-term harms: A systematic review of the neuropsychological and neuroimaging literature. Neurosci Biobehav Rev 2008; 32:910-926.
Yucel M,. Lubman DI, Solowij N, Brewer WJ. Understanding drug addiction: A neuropsychological perspective. Aust NZJ Psychiatry 2007; 41: 957-968.
Balster RL. Neural basis of inhalant abuse. Drug Alcohol Depend 1998; 51:207-214.
Ridenour TA. Inhalants: not to be taken lightly anymore. Curr Opin Psychiatry 2005; 18:243-247.
Medina-Mora ME, Real T. Epidemiology of inhalant use. Curr Opin Psychiatry 2008;
Bowen SE, Batis JC, Paez-Martinez N, Cruz SL. The last decade of solvent research in animal models of abuse: mechanistic and behavioral studies. Neurotoxicol Teratol 2006; 28:636-647.
Wick R, Gilbert JD, Felgate P, Byard RW Inhalant deaths in south Australia a 20-year retrospective autopsy study. Am J Forensic Med Pathol 2007; 28:319-322.
Little J, Hileman B, Ziran BH Inhalant abuse of 1,1-difluoroethane (DFE) leading to heterotopic ossification: a case report. Patient Saf Surg 2008; 2:28.
Alper AT, Akyol A, Hasdemir H, Nurkalem Z,Güler Ö, Güvenç TS at all. Glue(Toluene) abuse increased QT dispersion and unexplained syncope. Inhal Toxicol 2008; 20:37- 41.
Doğru Ö, Celkan T, Demir T. Hematological and biochemical changes in volatile substance abusing street children in İstanbul. Turk J Hematol 2007; 24:52-56.
Perrona BE, Howard MO, Maitraa S,. Vaughnc MG. Prevalence, timing, and predictors of transitions from inhalant use to Inhalant Use Disorders. Drug Alcohol Depend 2009; 100:277–284.
Aydin K, Kircan S, Sarwar S, Okur O, Balaban E. Smaller gray matter volumes in frontal and parietal cortices of solvent abusers correlate with cognitive deficits. AJNR Am J Neuroradiol. 2009; 30:1922-1928.
Kucuk NO, Kılıç EÖ, Ibiş E, Aysev A, Gençoğlu EA, Aras SG et al. Brain SPECT findings in long-term inhalant abuse. Nuc Med Commun 2000; 21:769-773.
Altınbaş K, Saatçioğlu O, Çakmak D. Madde bağımlılığı ve psikoz. Nöropsikiyatri Arşivi 2007; 44:34-40.
Dankı D, Dilbaz N, Okay T. Madde kullanımına bağlı gelişen psikotik bozuklukta atipik antipsikotik tedavisi: bir gözden geçirme. Bağımlılık Dergisi 2005; 6:136-141.
Yüncü Z, Özbaran B, Altıntoprak E, Umut Y,Aydın C, Coşkunol H. Sokak yaşantısı olan-olmayan madde kullanım bozukluğu olan ergenlerin klinik ve sosyodemografik özellikleri. Türkiye’de Psikiyatri 2007; 9:37-43.
Aksoy A, Ögel K. Sokakta yaşayan çocuklarda kendine zarar verme davranışı ve mad- de kullanımı. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2005; 6:163-169.
Zeki Y, Kesebir S, Özbaran D, Çelik Y,Aydın C. Madde kullanım bozukluğu olan ergen- lerin ebeveynlerinde psikopatoloji ve mizaç: kontrollü bir çalışma. Turk Psikiyatri Derg 2009; 20:5-13.
Altındağ A., Özkan M., Oto R. İnhalanla ilişkili bozukluklar.Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 2001; 11:143-148.
Ögel K, Aksoy A,Topuz A,Liman O, Coşkun S. Ergenlerde uçucu madde kullanımı şiddetini değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi ve güvenilirlik çalışması Türk Psikiyat- ri Derg 2005; 16:260-267.
Ceyhun B, Oğuztürk Ö, Ceyhun AG. Madde kullanma eğilimi ölçeğinin geçerlik ve güvenilirliği. Klinik Psikiyatri Dergisi 2001; 4:87-93.
Ögel K, Yücel H. Sokakta yaşayan ergenler ve sağlık durumları. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2005; 6:11-18.
Anderson C, Loomis GA, Recognition and prevention of inhalant abuse. Am Fam Physician 2003; 68:869-874.

ISSN: 1309-0658
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2009
Yayıncı: Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar

Arşiv