Psikiyatrik Açıdan Akıl ve Aklın Terbiyesi

Akıl bizi neyin iyi ve doğru, neyin yanlış ve kötü olduğu bilgisine ulaştırır. Akıl yürütme, bir konuda yeterli düzeyde kanıt ve bilgi sahibi olduktan sonra bütün etmenleri dikkate alarak düşünüp bir sonuca ulaşma sürecidir. Akıl sahibi insan yeni karşılaştığı durumu tüm boyutlarıyla inceler, mantıklı tahminlerde, varsayımlarda bulunur, bazı sonuçlara ulaşır, düşüncelerini açıklayabilir ve ulaştığı sonucu savunabilir. Bazı düşünürlere göre doğru ve yanlış bir hareket tarzını seçmeye sevk eden sebepler olarak tanımlanabilecek ahlakın temel prensiplerinin kaynağı akıldır. Bu açıdan akıl ve irade sahibi her insan yaptığı davranışlardan ahlaki olarak sorumludur. Genetik ve çevresel faktörler direkt ya da dolaylı olarak ahlaki gelişimi etkileyebilir. Bu yazıda alınan eğitim ve alt kültürün terbiye üzerindeki etkisinin vurgulanması amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler:

Akıl, eğitim, terbiye

Psychiatric Aspects of Reason and Morality of Reason

Reason allows us to arrive at knowledge of what is good and true and what is wrong and evil. Reason-ing is a process to reach a conclusion by taking all related factors into account if there are enough evidence and information. Humans who have reasoning skills must analyze new situation which are faced in all aspects, explore, make logical inferences, explain his thoughts, reach conclusions and protect his conclusions. Some thinkers argue that reason is the source of morality that makes the distinction between right and wrong behaviour. In this respect, everyone who has mind and will has morality responsibility for their actions. This paper aims to emphasize the importance of received education and subculture on the moral development that can be directly or indirectly influenced by genetic and environmental factors.

___

  • Amerikan Psikiyatri Birliği (2013) Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal Elkitabı, Beşinci Baskı (DSM-5), Tanı Ölçütleri Başvuru Elkitabı (Çev. Ed.: E Köroğlu). Ankara, Hekimler Yayın Birliği.
  • Arkar H. (1992). Beck’in depresyon modeli ve bilişsel terapisi Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 5:37-40.
  • Çelik İ (2008) Muhammed İkbal’de akıl ve aşk. Tasavvuf İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi, 22:23-57.
  • Demir H (2009) Aklı geliştirmenin yolları. http://elibrary.bsu.az/books_aysel%5CN_402.pdf (19 temmuz 2016 da ulaşıldı)
  • Ekşi H. (2006). Bilişsel ahlak gelişimi kuramı: Kohlberg ve sonrası. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6: 29-38.
  • Emiroğlu İ (1998) Kuranda akıl ve insan. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi,9: 69-99.
  • Esen M (2011) Kuranda iman akıl ilişkisi. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi,52: 85-96.
  • Gündem K (2011) CMK m.138 çerçevesinde tesadüfen elde edilen deliller (Yüksek lisans tezi). Konya, Selçuk Üniversitesi.