Mahire Olcay ÇAM, Derya KÜLİĞ, Elif Deniz KAÇMAZ

Psikiyatride Vaka Yönetimi

Vaka yönetimi; bireylerin çeşitli ihtiyaçlarını (tedavi, sosyal, konaklama, finansal, istihdam, dinlenme, kültürel ihtiyaçlar) karşılamak amacıyla tüm hizmetlerin bir arada ve eşgüdümlü olarak verildiği bir süreçtir. Hasta ve hizmet verenlerin memnuniyetini ve maliyeti dikkate alan, bireylerin bütüncül sağlık endişelerinin yönetimini sağlayan bir bakım verme modelidir. Vaka yönetimiyle bireyin, problem çözme, iş ve sosyal becerilerinin gelişmesi, boş zaman aktivitelerinin artması ve bireyin bağımsızlaşmasıyla işlevselliğinin gelişmesi amaçlanır ve bu yönüyle vaka yönetiminin kronik ruhsal hastalığı olan bireyler için etkili bir yöntem olduğu belirtilmektedir. Ülkemizde ise psikiyatrik tedavi, rehabilitasyon ve kurum-lar arası koordinasyonun yürütüldüğü bütüncül hizmet modelinin uygulandığı toplum ruh sağlığı merkezlerinde bakım kalitesinin artırılması ve maliyetin azaltılması için vaka yönetimi konusu büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle bu derlemede vaka yönetimi tanımı, amaçları, özellikleri, çeşitleri ve uygulama alanındaki yararlarına ilişkin bilgiler sunulması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Psikiyatri, vaka yönetimi

Case Management in Psychiatry

Case management is a process in which all services are provided together and in coordinative to meet individuals’ various needs (treatment, social, accommodation, financial, resting, cultural needs). It is a caring method which takes into consideration the satisfaction of the patient and the caregivers and the cost, and provides management of medical concerns of the individuals in a holistic way. With case management, it is aimed to improve an individual’s problem-solving, professional and social skills, to increase leisure time activities and development of functionality with independence of the individual, and due to its this aspect, it has been reported to be an effective method for individuals with chronic mental diseases. In our country, however, the issue of case management is of vital importance in order to increase quality of care and reduce costs in community health centers where a holistic service model is practiced psychiatric treatment, in which psychiatric treatment, rehabilitation and inter-institutional coordination are conducted. Therefore, in this compilation, representation of definition, objectives, characteristics, types and information concerning its benefits in practice of case management is aimed.

Keywords:

Psychiatry case management, community mental health,

PDF

___

Aydın E (2016)Vaka yönetiminin şizofreni hastalarının klinik belirtileri, sosyal işlevselliği ve yaşam kalitesi üzerine etkisi (Uzmanlık Tezi).İstanbul, İstanbul Üniversitesi.
BjorkmanT, HanssonL. (2000) What do casemanagers do? An investigation of casemanager interventions and their relationship to client outcome. Social Psychiatry And Psychiatric Epidemiology, 35:43-50.
Björkman T, Hansson L. (2007) Case Management For individuals with A Severe Mentalillness: A 6-Year Follow-Up. International Journal Of Socialpsychiatry, 53:12-22.
Chen SC, Lee SK, Rong JR, Wu CC, Liu WI. (2018)The development and psychometric testing on psychiatric nurses of a nurse case management competence scale in taiwan. Journal of NursingResearch, 26:72-79.
Daş Z. (1999) Vaka yönetimi ve bakım protokolü. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi.3:11-17.
Delice Arslan M. (2017) Psikiyatrik rehabilitasyon ve psikososyal müdahaleler. Toplum ruh sağlığı merkezleri için klavuz, 33-53. İstanbul: Nobel tıp kitabevi.
Girard N. (1994) The casemanagement model of patient care delivery.AORN Journal, 60:403-415.
HerrickCA, BartlettR. (2004) Psychiatric nursing casemanagement: past, present, and future. Issues İn Mental HealthNursing, 25:589–602.
Intagliata J. (1982) Improving the quality of community care for the chronically mentally disabled: the role of case management. Schizophrenia Bulletin, 8:655-674.
KanterJ. (1989) Clinical case management: definition, principles, components. hospital And Community Psychiatry, 40:361-368.
Kayahan M, Aksoy Ş. Psikiyatride Vaka Yönetimi Ve Vaka Yönetimi Metodunda Hemşirenin Rolü. T Klin J Medethics 2001;9:35-37.
Killaspy H, Rosen A. Case Management. (Ed. Thornicroft G, Scmukler G, Mueser KT, Drake R.E.) Community Mental Health. Oxford Texbook İn Psychiaty. 2011.
LambHR. (1980) Therapist-casemanagers: more than brokers of services. Hospital And Community Psychiatry,31:762-764.
Liberman RB. (2011) İyileştirim hizmetlerinin sunum araçları.Yetiyitiminden iyileşmeye psikiyatrik iyileştirim elkitabı (Çeviri. Ed.Yıldız M) 403-446. Ankara, Türkiye Sosyal Psikiyatri Derneği.
MarshallM, GrayA,LockwoodA et al. (1998) Case management for people with severe mental disorders. In schizophrenia module of the cochrane database of systematic reviews(EdsC. AdamsC. AndersonandJ.Dejesusmari). London: The Cochrane Library, BMJ Publishing Group. The Cochrane Library, 2:1-40.
Miller C, Martinez R. (2003) ShifTT1ting physical health care responsibilities at a community mental health center. Ment Health Nurs, 24:441-56.
Mueser TM, Bond R, Robert E. Drake Q, Sandra Q. Models Of Community Care For Severe MentalI llness: A Review Of Research On Case Management. SchizophreniaBulletin1998;24{L):37-74.
Solomon P. (1992) The efficacy of casemanagement services for severely mentally disabled clients. Community Mental Health Journal28:163–80.
Surles RC, BlanchAK, ShernDL, DonahueSA. (1992) Case management as a strategy for system change. HealthAffairs, 11:151-163.
Yıldırım S, Kök Eren H. (2016)Ruh sağlığı ve psikiyatri hemşireliğinde hemşirelik süreci. (Çeviri Ed. Tangül Özcan C, Gürhan N) Ruh sağlığı psikiyatri hemşireliğinin temelleri kanıta dayalı uygulama bakım kavramları, 2. Basım: 130-155. Ankara, Akademisyen Tıp Kitabevi.
Zıguras SJ, Stuart GW, Jackson AC (2002)Assessing the evidence on case management. Brıtısh Journal Of Psychiatry, 181:17-21.
Ziguras S, StuartGW. (2000)A meta-analysis of the effectiveness of mental health case management over 20 years. Psychiatric Services, 51:1410-1421.