ÖZKAN KÜÇÜK, KAYA BURAK ÖZTÜRK, İREM DÜZDAR ARGUN, Samed VARHAN, Hüseyin Alp ÇETİNDAĞ

Seri Üretim Boru Bağlantı Elemanlarının Döküm İşleminde Optimizasyon

Bu çalışmada petrol ve doğalgaz hatlarında yaygın olarak kullanılan ½", ¾", 1", 1½", 2" çaplarındaki boru bağlantı elemanlarının tasarım ve üretiminde optimizasyonlar gerçekleştirilerek üretim verimliliğinin arttırılması araştırılmıştır. Yapılan çalışmalarda TS EN 10242 standart ölçülerine göre üretim ve inceleme yapılmıştır. Üretim verimliliğini etkileyen faktörler neden sonuç diyagramı yardımıyla incelenmiştir. Ürünlerin standartlara göre ortalama %12 daha ağır olduğu tespit edilmiş, modellerin yerleşiminde ise çeşitli hatalar saptanmıştır. 300×400 mm'lik derece sisteminin boru bağlantı üretimi için uygun olmadığı gözlemlenmiştir. Bunun yanında yolluk ağırlığının fazla ve yolluk giriş tasarımının hatalı olduğu belirlenmiştir. Bu sorunların çözümü için model üretim yöntemlerinin oluşturduğu hatalar araştırılmıştır. Bu araştırmalar sonrasında üretimde yeni bir yöntem geliştirilerek optimizasyon sağlanmıştır. Ayrıca boru bağlantı elemanlarının model üzerindeki yerleşim planının dizilim parametreleri matematiksel formüllerle ifade edilmiştir. Elde edilen bu formüllere göre boru bağlantı elemanları için en iyi sonucu 420x500' lük derece sisteminin verdiği saptanmıştır. Kullanılan bu yöntem sonucu firmada seri üretimi gerçekleştirilen ½", ¾", 1", 1½", 2'' çaplarındaki boru bağlantı elemanları gözden geçirilip bu ürünlerde düzenlenmeye gidilmiştir. Bu sayede üretimin %90'ı optimize edilmiştir. Toplam yıllık hurda malzeme ağırlığı 246,660 kg'dan 188,496 kg'a düşürülmüştür. Ürünler TSE standart ölçülerine göre şekillendirilerek hata oranı azaltılmıştır ve malzeme ağırlıklarında %8-20 arasında düşüş sağlanmıştır. Geliştirilen yeni derece sistemi TÜBİTAK patent desteği almış ve 2013/00806 numaralı “Fittings malzemelerin dökümü için derece modeli'' adıyla Rusya'da incelenerek patente uygun görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Üretim optimizasyonu, döküm, yolluk oranı, bağlantı elemanları

PDF

___

1. Kor J., Chen X., Sun Z. and Hu H., “Casting design through multi-objective optimization”, 18th World Congress The International Federation of Automatic Control, Milano, (2011).
2. Birican H. ve Gedik H. , “Tekstil sektöründe istatistiksel proses kontrol teknikleri uygulaması üzerine bir deneme”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4: (2003).
3. Erden M.,“6 Sigma yönteminin denim pantolon üretiminde kullanılması üzerine bir araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, (2011).
4. Erdiller A. ve Orbak A. Y., “Otomotiv yan sanayinde altı sigma araçlarının kullanımı ve uygulama örneği”, V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Ticaret Üniversitesi, (2005).
5. Güner M., Akman Ü. ve Yücel Ö., “Erkek gömleği üretim sürecinin altı sigma yöntemiyle iyileştirilmesi”, Tekstil ve Konfeksiyon, 1: 75-82, (2010).
6. Atalay O. ve Kılıç Ö., “balık kılçığı yöntemi ile mobil vinç kazası olası nedenlerinin incelenmesi”, Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 30: 73-78, (2015).
7. Kumar S. , Kumar P. And Shan H. S., “Optimization of tensile properties of evaporative pattern casting process through taguchi’s method”, Journal of MaterialsProcessing Technology, 204: 59-69, (2008).
8. Syrcos. G. P., “Die casting process optimization using taguchi methods”, Journal of MeterialsProcessingTechnology, 135(1): 68-74, (2003).
9. Nimbulkar S. L. and Dalu R. S. “Design optimization of gatingand feeding system through simulation technique forsand casting of wear plate”, Perspectives in Science, 1: (2016).