KEMAL YILDIRIM, AYSU AKALIN, Fevzi YEŞİLKAVAK, M.Lütfi HİDAYETOĞLU

Konut mutfaklarının mekan kalitesinin kullanıcıların fonksiyonel ve algısal performansına etkisi:TOKİ Eryaman 7. etap konutları

Günümüzde artan konut ihtiyacını karşılamak amacıyla, özellikle orta sosyo ekonomik düzey (orta SED) kullanıcılara hitap eden birbirinin benzeri çok katlı toplu konutların (apartman) üretimi hızla devam etmektedir. Bu araştırmada, aynı mimari özelliklere sahip apartman konut mutfaklarının, kullanıcıların günlük gereksinimlerini ne ölçüde karşıladığı ve varsa şikâyetleri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla, Ankara’nın orta SED’e hitap ettiği düşünülen Eryaman 7. etapta bulunan aynı tip mimari plana sahip 4 adet apartmanda bulunan konut mutfakları araştırma kapsamına alınmıştır. Araştırma sonucunda, kullanıcıların TOKİ tarafından yapılan bu konut mutfaklarını genel anlamda yeterli bulduklarını bildirmelerine karşın, kullanıcıların büyük bir kısmının mutfaklarındaki depolama ünitelerinin yetersizliğinden yakındıkları ve bununda birey sayısına bağlı olarak artış gösterdiği tespit edilmiştir. Ayrıca, kullanıcıların mutfaklarını ilginç olmayan/sıradan bir mekân olarak değerlendirmeleri dikkat çekicidir.

Effect of dwelling kitchens' spatial quality on functional and perceptual performance of its' users: TOKİ Eryaman 7. stage apartments

To compensate today’s dwelling needs, mass housing examples, especially for the middle income, are continiously being built. This research determines at what stage the daily needs of the occupants accommodating in apartments has been answered and the complaints if there exist. For that aim, kitchens having the same interior organization were used as the stimuli in four apartments recently built for the middle income status in a district called Eryaman 7 in Ankara. According to the research, though the occupants were satisfied the use of the kitchens functionally, they only complain the insufficient use of storages of the dwelling built by Mass Housing Administration. Another striking result was the users’ perceptual evaluation on their kitchens as they mostly found the space uninteresting and ordinary.

___

1. Ağat, N., “Konut Mutfağı Tasarımı”; İnşaat Dergisi, Yasa Yayıncılık, Sanat ve Kültür Hizmetleri AŞ. 1991/2, İstanbul (1991).
2. Arslan, P., “Konutta Oturma ve Yaşama Hacimlerinin İç Mekan Biçimlenmesi”; Yüksek Lisans Tezi, H.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 214 (2000).
3. Arslan, S., “Günümüz Konut Tasarımı İçin: Kullanıcı – Tasarımcı Etkileşiminde Kültür Etkeninin İzmit Örneğinde İrdelenmesi ve Bir Yöntem Önerisi”; Doktora Tezi, Y.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 106-108 (2000).
4. Baytin, N., “Konut Islak Mekanları”; Tübitak Yayınları No:45, Ankara (1980).
5. Bektaş, C., “Babadağ Evleri”; Yem Yayınları, İstanbul, 28-29 (1991).
6. Bagozzi, R. P. ve Yi, Y., “On the Evaluation of Structural Equation Models”; Journal of the Academy of Marketing Science, 16, 74-94, (1988).
7. Eriç, M., Ersoy H., Yener, E., “Günümüz Konutunda Rasyonel Donatım”; Teknografik Matbaası, İstanbul, 3-23 (1986).
8. Gönen, E., vd., “Mutfak Çalışma Merkezlerinde Optimum İş Yüksekliği ve Antropometrik Ölçüm İlişkisi Üzerine Ergonomik Bir Araştırma”; MPM. Yayınları, No:408, Ankara (1990).
9. Grandjean, E., “Ergonomics of The Home”; Francis and Taylor, London (1973).
10. Hacıbaloğlu, M., “Geleneksel Türk Evi ve Çağımıza Ulaşamamasının Nedenleri”; G.Ü. Müh. Mim. Fak., Ankara, 18-63 (1989).
11. Hızlan, S., “Tarihi Süreç İçinde Mutfakların İncelenmesi ve Planlama İlkeleri”; Mutfak ve Banyo Dergisi. No:1998/3 (1998).
12. Hidayetoğlu, M. L., “Farklı Geometrik Biçimlerdeki Blok- Konut Yaşama Mekanlarının Kullanıcı Memnuniyetine Etkileri”; Yüksek Lisans Tezi, G. Ü. Fen Bil. Enst., Ankara, 1-12 (2006).
13. Işık, Z., “Geleneksel ve Günümüz Konutlarının İç Mekan Analizi”; Doktora Tezi, G. Ü. Fen Bil. Enst., Ankara, 35-42 (1992).
14. İmamoğlu, V., “İnsan, Evi ve Çevresi Araştırma Projesi: Mimari Bazı Gözlemler”; Konut Araştırmaları Sempozyumu, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, Ankara, 346-350, 1995.
15. Kalınkara, V., “Yaşlı Kadınlarda Antropometrik Veri- Mutfak Donanımı İlişkisi Üzerine Bir Araştırma”; Doktora Tezi, AÜ Fen Bil. Enst., Ankara (1990).
16. Karasar, N., “Bilimsel Araştırma Yöntemi”; 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık Ltd., 148-151 (1995).
17. Kim, J.O. ve Jin, B., “Korean Customers’ Patronage of Discount Stores: Domestic vs Multinational Discount Store Shoppers’ Profiles”; Journal of Consumer Marketing, 18, 236-255, (2001).
18. Neufert, E., “Yapı Tasarımı Temel Bilgileri”; Güven Yayıncılık, İstanbul (1983).
19. Pak, Z., “Konut Mutfaklarının Analizi”; Yüksek Lisans Tezi, İTÜ Fen Bil. Enst., İstanbul (1993).
20. Phipps, Ü., “Konut Mutfaklarında Modüler Elemanların Esnek ve Değiştirilebilir Kullanımı”; Yüksek Lisans Tezi, H.Ü Sos. Bil. Enst., Ankara (1996)
21. Sayel, H., “Endüstri Ürünü Konut Mutfakları”; Yüksek Lisans Tezi, İTÜ Fen Bil. Enst., İstanbul (1993).
22. Sözer, S., “Konut Mutfaklarında Söz Konusu Eylemler, Bu Eylemlere Yönelik Kullanıcı Gereksinimleri ve İç Mekân Düzenlemelerinde Kullanılan Donatı Elemanlarının Saptanması”; Yüksek Lisans Tezi, HÜ Sosyal Bil. Enst., Ankara (1990).
23. Ünügür, S. M., Mutfak ve Ergonomik Çözümlenmesi; Yapı 188 Ek 3 (1997).
24. Yıldırım, K., “Konut Mutfaklarının Mekan ve Donatı Organizasyonunda Ergonomik Yaklaşım”; Doktora Tezi, G.Ü. Fen. Bil. Enst., Ankara, 242-248 (1999).
25. Yıldırım, K., Hacıbaloğlu, M., “Konut Mutfakları ile ilgili Ergonomik Bir Araştırma”; G.Ü. Fen Bil. Ens. Dergisi, 13 (3): 549-566, Ankara (2000).
26. Yıldırım, K. ve Başkaya, A., “Evaluation of Main Living Room in Block Housing By Users of Different Revenue Groups”; Journal of The Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 21 (2): (2006).
27. Yücel, M. K., “Teknolojik Gelişmelerin Mutfak Planlamasına Etkileri”; Yüksek Lisans Tezi, İTÜ Fen Bil. Enst., İstanbul (1990)