Ilıca (Kütahya) Bazaltının Beton Agregası Olarak Kullanılabilirliğinin Araştırılması

Agregalar; beton için önemli bir bileşendir ve beton içerisinde hacimsel olarak yaklaşık %75 oranında kullanılırlar. Betonda kullanılan agregalar TS 706 EN 12620+A1 standardına uygun olmalıdır. Bazalt, günümüz inşaat ve ulaştırma sektöründe; karayolları, demiryolları, liman ve havalimanları inşaatlarında sağlam ve dayanıklı olmasından dolayı tercih edilmektedir. Bu çalışmada Ilıca (Kütahya) yöresindeki bazaltlardan üretilen kırma taşların, beton agregaları standardına uygunluğu araştırılmıştır. Alınan numuneler, boyut küçültme, numune azaltma ve boyuta göre sınıflandırma işlemine tabi tutulduktan sonra ince (0-4 mm) ve iri (4-11,2 mm ve 11,2-22,4 mm) agrega olarak sınıflandırılmıştır. Bazaltların petrografik-mineralojik (polarizan mikroskop, SEM ve XRD), kimyasal, fiziksel ve mekanik özelliklerinin yanı sıra, agrega olarak kullanım özellikleri araştırılmıştır. Bazalt agregalara ait veriler TS 706 EN 12620+A1 “Beton Agregaları” standardında öngörülen verilere uygunluğu nedeniyle betonda agrega olarak kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.

___

  • 1. Şengül Ö., Taşdemir C., Koruç Ş. ve Yüceer Z., “Agrega türünün farklı beton sınıflarının aşınma dayanımına etkisi”, 5. Ulusal Beton Kongresi, TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası, 525–534, İstanbul, (2003). 2. Düzbasan S., Uluöz S., Yakıt E. ve Camcıoğlu M., “Kalker agregadaki kristalli kalsitin öngermeli prekast kiriş kalitesine etkisi”, Hazır Beton Kongresi Bildirileri, 247-257, (2011). 3. Uz B., “Bazaltların kırmataş yönünden değerlendirilmesi "Trakya-Tekirdağ Bölgesi bazaltları örneği", 2.Ulusal Kırmataş Sempozyumu'99, 1-12, İstanbul, (1999). 4. Korkanç M. and Tuğrul A., “Evaluation of selected basalts from the point of alkali-silica reactivity”, Cement and Concrete Research, 35: 505-512, (2005). 5. Ingrao C., Giudice A. L., Tricase C., Mbohwa C. and Rana R., (2014) “The use of basalt aggregates in the production of concrete for the prefabrication industry: environmental impact assessment, interpretation and improvement”, Journal of Cleaner Production, 75: 195-204, (2014). 6. Engidasew T. A. and Barbieri G., “Geo-engineering evaluation of Termaber basalt rock mass for crushed stone aggregate and building stone from Central Ethiopia”, Journal of African Earth Sciences, 99: 581–594, (2014). 7. Ibrahim A., Faisal S. and Jamil N., “Use of basalt in asphalt concrete mixes”, Construction and Building Materials, 23(1): 498-506, (2007). 8. Paige-Green P., “Durability testing of basic crystalline rocks and specification for use as road base aggregate”, Bull Eng Geol Environ, 66:431–440, (2007). 9. Iskender E., “Rutting evaluation of stone mastic asphalt for basalt and basalt-limestone aggregate combinations”, Composites: Part B, 54: 255–264, (2013). 10. Weidong C., Shutang L. and Zhigang F., “Comparison of performance of stone matrix asphalt mixtures using basalt and limestone aggregates”, Construction and Building Materials, 41: 474–479, (2013). 11. Alonso E., Martı́nez L., Martı́nez W. and Villaseñor L., “Mechanical properties of concrete elaborated with igneous aggregates”. Cement and Concrete Research, 32(2): 317-321, (2002). 12. Korkanç M. and Tuğrul A., “Evaluation of selected basalts from Nigde, Turkey, as source of concrete aggregate”, Engineering Geology, 75: 291-307, (2004). 13. Çopuroğlu O., Andiç-Çakir Ö., Broekmans M.A.T.M. and Kühnel R., “Mineralogy, geochemistry and expansion testing of an alkali-reactive basalt from western Anatolia, Turkey”. Materials Characterization, 60(7): 756-766, (2009). 14. Tiecher F., Dal Molin D.C.C., Gomes M.E.B., Hasparyk N.P. and Monteiro P.J.M., “Influence of mesostasis in volcanic rocks on the alkali-aggregate reaction”, Cement and Concrete Composites, 34: 1130–1140, (2012). 15. TS 706 EN 12620+A1, “Beton agregaları”, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara. (2009). 16. TS 5694 EN 12670, “Doğal taşlar-Terimler ve tarifler”, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, (2004). 17. TS EN 932‐2, “Agregaların genel özellikleri için deneyler Bölüm 2: Laboratuvar numunelerin azaltılması metodu”, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, (1999). 18. TS EN 933-1, “Agregaların geometrik özellikleri için deneyler-Bölüm 1: Tane büyüklüğü dağılımının tayini-Eleme yöntemi”, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, (2015). 19. TS 10088 EN 932-3/A1, “Agregaların genel özellikleri için deneyler Kısım 3: Basitleştirilmiş petrografik tanımlama için işlem ve terminoloji”, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, (2006). 20. TS EN 933-9, “Agregaların geometrik özellikleri için deneyler- Bölüm 9: İnce tanelerin tayini- Metilen mavisi deneyi”, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, (2014). 21. TS EN 933-3, “Agregaların geometrik özellikleri için deneyler bölüm 3: Tane şekli tayini yassılık endeksi”, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, (2012). 22. TS EN 1097-2, “Agregaların Mekanik ve fiziksel özellikleri için deneyler Bölüm 2: Parçalanma direncinin tayini için metotlar”, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, (2010). 23. TS EN 1097-6, “Agregaların mekanik ve fiziksel özellikleri için deneyler Bölüm 6: Tane yoğunluğu ve su emme oranının tayini”, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, (2013). 24. TS EN 1097-3, “Agregaların fiziksel ve mekanik özellikleri için deneyler Bölüm 3: Gevşek yığın yoğunluğunun ve boşluk hacminin tayini”, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, (1999). 25. TS EN 1097‐5, “Hava dolaşımlı etüvde kurutma ile su muhtevasının tayini”, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, (2009). 26. TS EN 1367‐2, “Agregaların termal ve bozunma özellikleri için deneyler Bölüm 2: Magnezyum sülfat deneyi”, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, (2011). 27. TS EN 1744-1+A1, “Agregaların kimyasal özellikleri için deneyler- Bölüm 1: Kimyasal analiz”, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, (2013). 28. Rojay B., Yalınız K.M. and Altıner D., “Tectonic Implications of some Cretaceous pillow basalts from the North Anatolian ophiolitic melange (Central Anatolia– Turkey) to the evolution of Neotethys; Turkish”, J. Eart Sci., 10: 93-102, (2001) 29. Le Bas M.J., Le Maitre R.W. and Woolley A.R., “The construction of the total alkali-silica chemical classification of volcanic rocks”, Miner Petrol, 46: 1-22, (1992). 30. Irvine T.N. and Baragar W.R.A., “A guide to the chemical classification of the common volcanic rocks”, Canadian Journal of Earth Sciences, 8: 523-548, (1971). 31. Zimbelmann R., “A contribution to the problem of cement – aggregate bond”, Cement and Concrete Research, 15: 801-808, (1989). 32. Erdoğan T. Y., “Beton”, ODTÜ Geliştirme Vakfı Yayıncılık ve İletişim A.Ş. Yayını, Ankara, (2003). 33. Coşkun E., “TS-802’ye uygun betonlar için agrega gruplarının bilgisayar yardımıyla oranlandırılması”, Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (2009). 34. Şimşek O., “Beton Bileşenleri ve Beton Deneyleri”. Gazi Üniversitesi Yayınları, Ankara. (2007). 35. Özışık G., “Beton”. Birsen Yayınevi, İstanbul, (2000). 36. Kambiz R., “Betonda alkali-silis reaksiyonu bir derleme (Çağrılı Bildiri)” Beton 2013 Hazır Beton Kongresi, 21-23 Şubat İstanbul, 289-311, (2013). 37. Arslan M., “Beton (Dökümü, kalıpları, kusurları, dayanıklılığı)”. Atlas Yayınları, İstanbul, (2001). 38. Katayama T., St John D.A. and Futagawa T., “The petrographic comparison of rocks from Japan and New Zealand - potential reactivity related to interstitial glass and silica minerals”. In Okada K., Nishibayashi S. and Kawamura M. (Eds.), 8th International conference (on) alkali-aggregate reaction, 537-541, London, (1989). 39. ASTM C 1260-94, “Standard test method for potential alkali reactivity of aggregates”, Annual Book of ASTM Standards; Section Concrete and Mineral Aggregates, Philadelphia, (1997). 40. Pek N.A., “Beton deniz yapılarında bazalt agrega kullanımı”, İMO Teknik Dergi, 6849-6866, 422, (2014).