Emre ÇAKMAK, İsmail ÖNDEN, Mesut SAMASTI

Konya Ovası Bölgesi’nde Özel Ekonomi Bölgesi Oluşturulmasına Yönelik GZFT Analizi ve Uzman Görüşlerinin Değerlendirilmesi

Dünya ticaretinde orta ve ileri teknoloji ürünlerinin toplam ticarete oranı hızla artmaktadır. Bu duruma uyum gösterebilme kabiliyeti, gelişen ülke ekonomilerinin başarısını etkileyen önemli faktörlerdendir. Bundan dolayı her ülke dünya ekonomisindeki yerlerini güçlendirebilmek veya koruyabilmek için çeşitli politikalar geliştirmektedirler. Özel ekonomi bölgeleri, ileri teknoloji üretimine yönelimi sağlamaları, etkin yönetim yapıları, lojistik kabiliyetleri ve ARGE altyapıları nedeniyle bu kapsamda önemli bir araç olarak ortaya çıkmaktadır. Konya Ovası bölgesinde de özel ekonomi bölgelerinin kurulmasına yönelik bir istek ve bu konuda çeşitli araştırmalar mevcuttur. Özel ekonomi bölgelerinin (ÖEB) nitelikleri ve kurguları ülkeden ülkeye değiştiğinden, bölgenin güçlü ve zayıf yönlerinin ortaya konulması ilk aşama olarak görülebilir. Bu noktada bölge uzmanlarının görüşlerinin yansıtılması, bölgenin beklentilerinin anlaşılmasında ve bölgeye özel ÖEB kurgusunun yapılabilmesinde önemlidir. Bu gerekçelerden dolayı 129 davetli uzman ile bir çalıştay gerçekleştirilmiş ve Ortak Akıl Platformu adımları ile sistematik şekilde uzmanlarla GZFT analizi gerçekleştirilmiştir. Uzmanlar ile yapılan çalışmanın ilk aşamasında GZFT çalışması gerçekleştirilmiş, ikinci aşamasında ise belirlenen sıkıntılara yönelik öneri geliştirme çalışması gerçekleştirilmiştir. GZFT çalışmasının sonucunda bölgenin konum avantajı, üretim kapasiteleri, maliyet avantajları gibi güçlü ve fırsatlar ortaya çıkmış. Bürokrasi, kurumsallaşma, nitelikli istihdam, limana mesafe gibi başlıkların ise tehdit veya zayıf yön olarak gösterilmiştir. Bu çalışma kapsamında elde edilmiş olan bulgular bölgede kurulması muhtemel olan ÖEB’e yönelik beklentiyi ortaya koymuştur. Bu nedenle, makale çalışması ÖEB ile ilgili bir ön çalışma olarak kurgulanmıştır.

Evaluation of SWOT Analysis and Expert Opinions on the Establishment of a Special Economic Zone in the Konya Plain Region

The share of medium and high technology products in world trade is increasing rapidly. The ability to adapt to this situation is an important factor affecting the success of developing country economies. Therefore, each country develops various policies to protect its place in the world economy. Special economic zones (SEZ) are important tools in this context due to their orientation towards advanced technology production, effective management qualifications, logistics capabilities and R&D capabilities. There is also a discussion for the establishment of Special Economic Zones in Konya Region and there are various researches on this subject. Since the characteristics and the structure of special economic zones have changed from country to country, understanding of the strengths and weaknesses of the region can be regarded as the first stage. At this point it is important to reflect the views of the region experts, to understand the expectations of the region, and to make the special SEZ concept for the region. Due to these reasons, a workshop was held with 129 invited experts and a SWOT analysis was conducted with these experts in a systematic manner with the common knowledge platform steps. In the first phase of the workshop, the SWOT study was carried out. In the second phase, solution discussions for the determined problems in the first phase were carried out. As a result of the SWOT study, strong and opportunities such as location advantage, production capacities and cost advantages of the region emerged. Headings such as bureaucracy, institutionalization, lack of qualified employment and distance to the port are shown as threats or weaknesses. The findings obtained in this study revealed the expectation for the SEZ which is likely to be established in the region. For this reason, the article was designed as a preliminary study on SEZ.

PDF

___

Çağlar, Esen, ve Yaprak Kurtsal. 2011. “Bölgesel Sanayi Politikası Aracı Olarak Özel Ekonomik Bölgeler: Türkiye'de Organize Sanayi Bölgelerinin Etkileri ve Yetkiler.” In 5. Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu Sanayi Politikasının Yönetişimi, Ankara: tepav, 187–201.
Çakmak, Emre, İsmail Önden, ve Mesut Samastı. 2017. “Türkiye’deki Ve Dünyadaki Özel Bölgeler Ve Özel Ekonomi Bölgesi Oluşturulması İçin Dönüşüm Önerileri.” In 6. Ulusal Lojistik ve Tedarik Zinciri Kongresi, Antalya, 599–617.
Çal, Murat, İsmail Önden, Mesut Samastı, ve Fahrettin Eldemir. 2017. “Istanbul Traffic Problem: Expert Opinions.” In 13th International Strategic Management Conference, Podgorica, Montenegro.
Dobronogov, Anton, ve Thomas Farole. 2012. “An Economic Integration Zone for the East African Community: Exploiting Regional Potential and Addressing Commitment Challenges.” Policy Research Working Paper WPS 5967 (February).
FIAS. 2008. “Special Economic Zones.” Special Economic Zones Performance, Lessons Learned, and Implications for Zone Development.
Ge, W. 1999. Special Economic Zones and the Economic Transition in China. 5th ed. World scientific.
Hausmann, R., Hidalgo, C. A., Bustos, S., Coscia, M., Simoes, A., & Yildirim, M. A. 2011. Mapping Paths to Prosperity The Atlas of Economic Complexity.
Kamilçelebi, Hatime. 2012. “Türkiye’de Sigorta Sektörünün GZFT Analizi ve Bir Araştırma.” Ekonomi Bilimleri Dergisi 4(1): 45–54.
KGM. 2016. “Karayolları Genel Müdürlüğü.” www.kgm.gov.tr ( June 20, 2012).
KOP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı. 2012. Özel Ekonomi Bölgesi Ön Çalışma Raporu İç Anadolu-Akdeniz Özel Ekonomi Koridoru.
Kumar, Shashi. 2008. “SEZs in India: Concept, Objectives and Strategies.”: 1–19.
Önden, İsmail. 2011. “Mağaza Yeri Seçimi Problemine Coğrafi Bilgi Sistemleri Tabanlı Bir Çözüm Yaklaşımı ve Uygulaması.” Yıldız Teknik Üniversitesi.
Protema. 2016. Konya’da Otomobil Üretilebilirliği Fizibilite Raporu. Konya.
TCDD. 2017. “TCDD Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları.” http:// www.tcdd.gov.tr/content/100 (March 20, 2018).
TÜBİTAK TÜSSİDE. 2018. Konya-Karaman-Mersin Sanayi ve Ticaret Koridoru Oluşturulmasına Yönelik Etüd ve Fizibilite Projesi Final Raporu. Gebze-Kocaeli.
TUİK. 2017. “İktisadi Faaliyet Kollarına Göre Cari Fiyatlarla Gayrisafi Yurtiçi Hasıla.”
TÜIK. 2016. “Adrese Dayalı Nüfus Sisteminden Elde Edilen Il Bazlı Nüfus Bilgileri.”
TÜİK. 2013. “İl Bazlı Toplam İthalat Miktarları.”
TUSSIDE. 2016. “Common Intellectual Platform (OAP) Workshop Approach.” http://tusside.tubitak.gov.tr/tr/yontemlerimiz/Calistay-YonetimiOAP.
TÜSSİDE. 2017a. Konya Karaman Mersin Ticaret ve Sanayi Koridoru Oluşturulmasına Yönelik Etüd ve Fizibilite Projesi - Özel Ekonomi Bölgeleri ve Konum Analizleri. Gebze-Kocaeli.
UNIDO. 2015. Economic Zones in the Asean: Industrial Parks, Special Economic Zones, Eco Industrial Parks, Innovation Districts as Strategies for Industrial Competitiveness.
Wang, Jin. 2013. “The Economic Impact of Special Economic Zones: Evidence from Chinese Municipalities.” Journal of Development Economics 101(March 2013): 133–47.