Kırsal Kalkınma Politikalarında Yeni Yaklaşımlar ve Bu Yaklaşımların Türkiye’nin Kırsal Kalkınma Politikalarına Etkisi

Dünya'da sosyal, ekonomik, kültürel, yönetsel ve mekansal yeniden yapılanma sürecindeki değişimler çeşitli alanlarda olduğu gibi kırsal alanlarda da değişime neden olmaktadır. Bu değişimlerin etkisiyle birlikte kırsal alanların kalkınma politikalarında yeni bir yapılanma sürecine girilmiştir. Uzun yıllar kırsal alan politikalarının önemli bir bileşeni olarak kabul edilen tarım sektöründe yaşanan sorunlar kırsal alandaki çözülmeleri hızlandırmıştır. Bu duruma ilave; kırsal alanlarda artan yoksulluk ve yoksunluk, kır-kent ikilemiyle birlikte kır kent arasındaki gelişmişlik farkının artması ve kırsal alandaki doğal kaynakların hızla tükenmesi, kırsal alan politikalarının farklılaşmasını gerektirmiştir. Tarım sektörüyle özdeşleştirilen kırsal alanlarda, ekonomik temelli ve devlet destekli yaklaşımların günümüz neoliberal politikaları karşısında yetersiz kaldığı görülmüştür. Kırsal alanların çok sektörlü gelişme ile çok aktörlü bir yönetişimi içeren ekonomik, sosyal, mekansal ve çevresel sürdürülebilir gelişimini hedefleyen politikalarla ele alınması gerektiği ve kırsal alanlarda hem sektörel hem de mekansal yaklaşımlarla çözümün sağlanabileceği yönünde görüşler oluşmuştur. Bu çalışma; kırsal alanların içeriğindeki değişimle birlikte kırsal kalkınmaya yönelik dünya genelindeki politikaların nasıl değiştiğini detaylı olarak tartışmak ve Türkiye'nin kırsal kalkınma politikalarının bu değişimden nasıl etkilendiği sorusuna yanıt aramayı amaçlamaktadır. Çalışma kapsamlı bir literatür araştırması ile konuyu ele almakta ve Türkiye'nin kırsal kalkınmaya yönelik politikalarındaki değişimi kalkınma planları ve strateji belgeleri üzerinden tartışmaktadır. Çalışma neoliberal politikaların ve özellikle Avrupa Birliği'ne uyum sürecindeki yeniden yapılanma kapsamında Türkiye'nin günümüz kırsal kalkınma politikalarındaki değişime odaklanmaktadır

New Approaches in Rural Development Policies and the Effects of These Approaches on Turkey’s Rural Development Policies

The changes in the social, economic, cultural, administrative and spatial restructuring process in the world cause changes in various fields, as well as in rural areas. With the effects of these changes, development policies of rural areas have entered to a new restructuring process. The problems in agriculture sector, which has been regarded as an important component of rural policy for many years, has accelerated the disintegration of rural areas. In addition to this situation; increase in poverty and deprivation in rural areas, increase in the development gap between rural and urban areas with the rural-urban dilemma and rapid depletion of natural resources in rural areas have required the differentiation of rural area policies. It has been seen that in rural areas that are identified with the agricultural sector, economic-based and state-initiated approaches have become inadequate with today’s neoliberal policies. There has been remarks that rural areas should be addressed with policies aiming at economic, social, spatial and environmental sustainable development, which requires multisectoral development and multi-actor governance, and that rural areas can be resolved through both sectoral and spatial approaches. This study aims to discuss in details about how the rural development policies in the world have changed together with the changes in the meaning of the rural areas and to answer the question of how Turkey’s rural development policies have been affected by this change. The study handles the issue with a comprehensive literature survey and discusses the changes in the rural development policies of Turkey with reference to development plans and strategy documents. The study focuses on the changes in Turkey’s current rural development policies within the context of the neoliberal policies and notably within the restructuring of the European Union’s harmonization process

PDF

___

Alkan L. ve Yenigül S.B. (2016). 1980 sonrası Değişen Kır Kavramı ve Kırda Konut Olgusu. 80 Sonrası Mekan ve Planlama, 30. Yıl Anısına, Gazi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Yayını, Ankara.
Altay, İ. K. (2005). Avrupa Mekansal Gelişme Perspektifi’nde (ESDP) Kırsal Alan Politikaları. Planlama Dergisi, 32: 82–89.
Costis, H. (2003). Imagining Rurality in The New Europe and Dilemmas for Spatial Policy. European Plannnig Studies, Vol. 11 (2), pp. 103–113.
Çelik, Z. (2005). Planlı Dönemde Türkiye’deki Kırsal Kalkınma Politika ve Uygulamaları Üzerine Bir Değerlendirme. Planlama Dergisi 2005/2 ss:61–71.
Çelik, Z. (2006). Türkiye’de Kırsal Planlama Politikalarının Geliştirilmesi, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi.
Davoudi, S., Stead, D. (2003). Urban and Rural relationships: An Intro -duction and Brief History. Built Environment Journal, Vol. 28 (4), pp. 269–277.
Epstein, S.T. (2001). Development There is Another Way: A Rural Urban Partnership Development Paradigm. World Development, Vol. 29 (8), pp. 1443–1454.
DPT, (2006). Dokuzuncu Kalkınma Planı
Ellis, F. ve Biggs, S. (2001). Evolving Themes in Rural Development 1950s– 2000s. Development Policy Review, 19(4):437–448.
Giray, F.H., Akın, A. ve Gün, S.(2004). Kırsal Kalkınmada Yeni Perspektifler, Türkiye VI Tarım Ekonomisi Kongresi, Tokat.
Gülçubuk, B., Yıldırak, N., Kızılaslan, N., Özer, D., Kan, M., Kepoğlu (2016). A. Kırsal Kalkınma Yaklaşımları ve Politika Değişimleri, http://www. zmo.org.tr/resimler/ekler/e443d6819ae22b2ek.pdf (Erişim tarihi 12.09.2016)
Günaydın, G. (2006). Avrupa Birliği Genişleme Sürecinde Türkiye Kırsal ve Tarımsal Politikalar. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi.
Kalkınma Bakanlığı, (2013). Onuncu Kalkınma Planı Kara, M. ve Görün, M. (2008). Kırsal Kalkınmada İl Özel İdarelerinin Köy -lere Hizmet Götürme Birliklerinin ve İlçe Yönetimlerinin Rolü ve Bazı Uygulamalar. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 19 (1):411–433.
Kayıkçı, S. (2005). Cumhuriyet’in Kuruluşundan Günümüze Kadar Köye ve Köylüye Yönelik Olarak İzlenen Politikalar. Türk İdare Dergisi Sayı 448, ss:69–100.
Noronha Vaz, T., Morgan, E.J and Nijkamp, P (2006). The New European Rurality. Ashgate Publishing Ltd., England.
OECD, (2006). OECD Rural Policy Reviews, The New Rural Paradigm Poli -cies And Governance,http://www.oecd.org/gov/regionalpolicy/thene -wruralparadigmpoliciesandgovernance (Erişim tarihi 13.15.2015)
Panahi, S.M (2015). Interrelationships Between Urban and Rural Areas and Their Effect on Rural Development in Ilam Province. Indian Journal of Fundamental and Applied Life Sciences, Vol. 5 (S3), pp. 752–758.
Sobacı, M.Z. (2007). Yönetişim Kavramı ve Türkiye’de Uygulanabilirliği Üzerine Değerlendirmeler. Yönetim Bilimleri Dergisi 5(1):219–235.
SPESP, (2004). Study Programme on European Spatial Planning, Final Re -port, 31 March http://www.nordregio.se (Erişim tarihi 01.08.2007)
Tekeli, İ. (2016). Dünya’da ve Türkiye’de Kent-Kır Karşıtlığı Yok Olurken Yerleşmeler İçin Temsil Sorunları ve Strateji Önerileri. Ankara, İdealkent Yayınları.
Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi (UKKS-I) (2006)
Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi (UKKS-II) (2013)
Yenigül S. B. (2010). Urban Rural Relationship for Sustainable Development, Urban Rural Relationship for Sustainable Development, International Sustainable Buildings Symposium, Ankara.