Eşikler ve Değerler Bağlamında Kırsalda Kadın Örgütlenmeleri: Bursa Üreten Kadın Dernekleri Federasyonu Örneği

Çoğunlukla ekonomik büyümeyle ilişkilendirilen kalkınma kavramı son yıllarda sosyal, insani ve kırsal kalkınma gibi pek çok farklı başlık altında ele alınmakta, kalkınmanın sürdürülebilirliği noktasında kadın emeği ve girişimi de büyük önem arz etmektedir. Kadınların sürece dâhil edilmesinin yanında özellikle kırsaldaki kadın emeğinin nasıl örgütleneceği ve oluşturulan güç birliğinde devamlılığının nasıl sağlanacağı Türkiye gibi pek çok gelişmekte olan ülke için sorun teşkil etmektedir. Bu aşamada özellikle köy kadın dernekleri, kırsalda kadının sürece dâhil edilmesinin somut bir göstergesi olması yönüyle öne çıkmaktadır. Çalışmanın amacı kalkınmanın önemli bir parçası olması beklenen kadınların bu beklentiyi karşılama aşamasında önlerine çıkan engelleri belirlemek ve bu engellerin aşılması halinde meydana gelen değişimi ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada, kırsalda yer alan kadın örgütlenmelerine odaklanılmış ve kadınların var olma mücadelelerinde köy kadın derneklerinin etkisi tartışılmıştır. Araştırma kapsamında Bursa Üreten Kadın Dernekleri Federasyonu incelenerek, federasyona üye 21 köy kadın derneği ile yüz yüze ve derinlemesine görüşme yapılmıştır. Özellikle derneklerin kuruluş aşamasında yaşadıkları zorluklar ve toplumsal eşikler ile kuruluş aşamasından sonra sürekliliğin sağlanmasıyla elde edilen başarıların kadınlardaki kazanımları üzerinde durulmuştur. Araştırmada, dernekleşme sürecinin meydana getirdiği kısıtlar ile beraberinde getirdiği avantajlara değinilmiş, ayrıca dernek faaliyetlerinin köy kadınlarında ortaya çıkardığı özgüven, girişimcilik ve farkındalık gibi kazanımlara da dikkat çekilmiştir. Bu bağlamda çalışma, kadın örgütlenmesinin gerek kırsal kalkınma gerek toplumsal kalkınma üzerindeki etkisini de ortaya koyması yönüyle tüm kadınlar için örnek oluşturmayı hedeflemektedir.

Women Organisations in Rural Within the Context of Thresholds and Values: Case of Federation of Productive Women Associations in Bursa

The concept of development, which is mostly associated with economic growth, has been dealt with under many different headings such as social, human and rural development in the recent years. Women’s labor and initiative is of great importance for the sustainability of development. The inclusion of women in the development process, especially in terms of how to organize labor of rural women, and ensure the continuity of the created forces, poses a problem for many developing countries including Turkey. At this stage, village women’s associations stand out as a concrete indicators of the inclusion of women in rural areas. The aim of the study is to identify the obstacles faced by women, who are expected to be an important part of development, in the process of meeting this expectation, and to reveal the change that occurs when these obstacles are overcome. For this purpose, the study focused on rural women's organizations and discussed the impact of village women's associations on women's struggle for existence. Within the scope of the research, the Federation of Productive Women Associations in Bursa was examined via face-to-face and in-depth interviews with 21 Village Women Associations that are members of the federation. Especially the difficulties and social thresholds encountered during the establishment phase of associations, and the effects of the success achieved by ensuring continuity after the establishment phase on women were emphasized. The research draws attention to the gains such as self-confidence, entrepreneurship and awareness brought about by the activities of associations in village women. In this context, the study also aims to set an example for all women in terms of revealing the impact of women's organization on both rural and social development.

PDF

___

Asan, A., Can, M., Fazlıoğlu A. (2012). Kırsal Alanda Yoksulluğun Gerçek Yüzü: Kadınlar. TC. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. Strateji Geliştirme Başkanlığı. Ankara.
Boserup, E. (1970). Woman’s Role in Economic Development. Second Edition. New York: St. Martin Press.
Çelik, C., Özdevecioğlu, M. (2001). Kadın Girişimcilerin Demografik Özellikleri ve Karşılaştıkları Sorunlara İlişkin Nevşehir İlinde Bir Araştırma. 1. Orta Anadolu Kongresi (Nevşehir): 487-498.
Demiray, E. (2006). Kadın Hareketi ve Örgütlenme. G. Y. Oğuz (ed), Toplumsal Yaşamda Kadın. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. 189- 217.
Duguid, F., Durutaş, G. ve Wodzicki, M. (2015). Türkiye’de Kadın Kooperatiflerinin Mevcut Durumu. Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası/ Dünya Bankası Raporu. http://documents.worldbank.org/curated/ en/931051485321696406/text/112242-WP-TURKISH-PUBLIC-Rapor-TR.txt (Erişim:09/06/2019)
Geray, U. (1991). Ekonomi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları. 3633 (408).
İnan, H., Gülçubuk, B., Ertuğrul, C., Kantürer, E., Baran, E.A.,ve Dilmen, Ö. (1999). Türkiye’de Tarımda Kırsal Kesim Örgütlenmesi. http://www. zmo.org.tr/resimler/ekler/00c563bfd2c48c1_ek.pdf?tipi=14&sube= (Erişim:04/06/2019)
Kaplan, L. (1988). Cemiyetlerde ve Siyasi Teşkilatlarda Türk Kadını (1908- 1960). AKDTYK Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara.
Kapu, H. (2004). Anadolu Girişimcilerinin Girişimcilik Değerleri. 12. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı (Bursa).
Kayıkçı, S. (2005). Cumhuriyetin Kuruluşundan Günümüze Kadar Köye ve Köylüye Yönelik Olarak İzlenen Politikalar. Türk İdare Dergisi. 448. 69- 100.
Keskin, S. (2014). Türkiye’de Kadın Girişimcilerin Durumu. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi. 9 (1). 71-94.
Kulak, E. (2011). Tarımsal Üretim Süreçlerindeki Değişimin Kırsal Alanda Kadın İstihdamına Etkileri. TC. Başbakanlık- Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Uzmanlık Tezi.
Littunen, H. (2000). Entrepreneurship and the Characteristiccs of the Entrepreneurial Personality. International Journal of Entrepreneurial Behavior Research. 6/6: 295-299.
Oakley, P., Gerforth, C. (1985). Guide To Extension Training. Fao Training Series. No:11, FAO. Rome.
OECD, (2001). The Well-Being of Nations-The Role of Human and Social Capital. OECD. Paris.
Sanlı, L. (2005). Politik Kültür ve Toplumsal Hareketler. İstanbul: Alan Yayıncılık.
Savaş, F.V. (1979). Kalkınma Ekonomisi. İstanbul: İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Nihad Sayar Yayın ve Yardım Vakfı Yayınları. 315 (547).
Scheinberg, S., Macmillan, I.C. (1988). An 11 Country Study of Motivations to Start A Business. Frontiers of Entrepreneurship Research. 8. 669-687.
Sen, A. (2004). Özgürlükle Kalkınma. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Soysal, A. (2010). Türkiye'de Kadın Girişimciler: Engeller ve Fırsatlar Bağlamında Bir Değerlendirme. Ankara üniversitesi SBF Dergisi. 65 (1). 83- 114.
Tambunan, T. (2008). Women Entrepreneurship Development in Asian Developing Economies. Kırgızistan- Türkiye Manas Üniversitesi. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İkinci Uluslararası Ekonomi Kongresi Kitabı. Bişkek. Ekim 9-11.
Tan, F.Z.S. (2006). Tarihi Akış İçinde Kastamonu Kadın Girişimciliği. 14. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı (Erzurum).
Terkan, B. (2010). Kadın Örgütlerinin İnterneti Alternatif Medya Olarak Kullanımı Üzerine Bir İnceleme. Selçuk İletişim. 6(3). 34-55.
TKB, (2004). Kırsal Kalkınma Politikaları Komisyon Raporu. II. Tarım Şurası, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı. Ankara.
Toksöz, G. (2011). Kalkınmada Kadın Emeği, İstanbul: Varlık Yayınları.
Tolunay, A., Korkmaz, M. (2003). Kalkınma, Kırsal Kalkınma ve Katılımcılık. II. Ulusal Ormancılık Kongresi- 19-20 Mart 2003. Ankara. 194-204.
Tolunay, A., Akyol, A. (2006). Kalkınma ve Kırsal Kalkınma: Temel Kavramlar ve Tanımlar. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi. A(2). 116-127.
Tunçsiper, B., Karaköy, Ç., Kafa, N. (2008). Kadın Girişimciliği. KırgızistanTürkiye Manas Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi. İkinci Uluslararası Ekonomi Kongresi Kitabı. Bişkek. Ekim 9-11.
Yenigül, S. B. (2016). Kırsal Kalkınma Politikalarında Yeni Yaklaşımlar ve Bu Yaklaşımların Türkiye’nin Kırsal Kalkınma Politikalarına Etkisi. Planlama Dergisi. 27(1). 16-25
Yumuş, A. (2011). Kalkınma Planları Çerçevesinde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Anlayışının Ekonomik, Toplumsal ve Siyasal Boyutları. Uzmanlık Tezi, Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü. Ankara.