ORHAN KARAMUSTAFAOĞLU, Şeyma BARDAK, S Seray DOĞAN ERKOÇ

Bir Fen Bilimleri Öğretmeninin Öğrencilerinin Üst Bilişsel Farkındalığına Dayalı Pedagojik Alan Bilgisinin İncelenmesi

Bu çalışmada bir fen bilimleri öğretmeninin öğrencilerinin üst bilişsel farkındalıklarının ve öğretmenin bu farkındalığa yönelik sınıf-içi etkinlikleri belirlemesi bakımından pedagojik alan bilgisinin tespiti amaçlanmıştır. Nitel araştırma yaklaşımlarından birisi olan durum çalışması yöntemi ile yürütülen bu çalışmanın katılımcıları, amaçlı örneklem yoluyla belirlenen bir devlet okulunda görev yapmakta olan bir fen bilimleri öğretmeni ile 2015-2016 eğitim-öğretim yılında dersini yürüttüğü 26 kişiden oluşan 6. sınıf öğrencileridir. Fen bilimleri öğretmeninin öğrencilerinin üst biliş farkındalıklarına dayalı pedagojik alan bilgisini belirleyebilmek için öncelikle öğrencilere Sperling, Howard ve Murphy (2002) tarafından 3.-9. sınıfların üst bilişsel becerilerini ölçmek için geliştirilen Karakelle ve Saraç (2007) tarafından Türkçeye uyarlanan Çocuklar İçin Üst Bilişsel Farkındalık Ölçeği (ÜBFÖ-Ç) uygulanmıştır. Daha sonra fen bilimleri öğretmeni ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiş ve ders sunumları yapılandırılmamış gözlemler yardımıyla gözlemlenmiştir. Veriler analiz edildiğinde, öğrencilerin üst-biliş farkındalıklarının ortalama seviyede olduğu, öğretmenin sınıf-içi etkinlikleri gerçekleştirirken herkesin kolaylıkla anlayabileceği etkinlikleri tercih ettiği, fakat bu etkinlikleri bilinçli olarak uygulamadığı ve uygulamalar konusunda da bilgi eksikliği olduğu sonucuna varılmıştır. Bu durum fen bilimleri öğretmeninin pedagojik alan bilgisinin yetersiz olduğu sonucunu ortaya koymuştur

Investigation of Pedagogical Content Knowledge of a Science Teacher Based on the Metacognitive Awareness of Her Students

In this study, it was aimed to determine the pedagogical content knowledge of a science teacher based on the metacognitive cognitive awareness of her students and to decide in-class activities related to this awareness. The study was carried out using case study, which is one of the qualitative research approaches with twenty-six 6th grade students and a science teacher who is working in a public school determined through purposeful sampling in 2015-2016 academic year. Sperling, Howard, and Murphy (2002) suggested that students should be able to identify pedagogical knowledge based on their metacognitive awareness. The Metacognitive Awareness Scale for Children adapted for Turkish (ÜBFÖ-Ç), which was developed to measure the metacognitive cognitive skills of the classes was applied by Karakelle and Saraç (2007). Then, semi-structured interviews with a science teacher were conducted and course presentations were observed through unstructured observations. When the data were analyzed, it was concluded that the students had average level of cognitive awareness and the teacher preferred the activities that could easily be understood by everyone while performing the in-class activities. However, it is suggested that the teacher used activities randomly due to her lack knowledge about applications. This resulted in the lack of pedagogical knowledge of the science teacher

PDF

___

Akdemir, A. S. (2013). Türkiye’de öğretmen yetiştirme programlarının tarihçesi ve sorunları. Electronic Turkish Studies, 8(12), 15-28.
Akınoğlu, O. (2005). Türkiye’de uygulanan ve değişen eğitim programlarının psikolojik temelleri. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 22, 31-46.
Anderson, N. (2002). The role of metacognition in second language teaching and learning. ERIC Digest (ED465659). Washington, DC: ERIC Clearinghouse on (ED465659). Washington, DC: ERIC Clearinghouse on Languages and Linguistics.
Appleton, K. (2002). Science activities that work: Perceptions of primary school teachers. Research in Science Education, 32(3), 393-410.
Appleton, K. (2003). How do beginning primary school teachers cope with science? Toward an understanding of science teaching practice. Research in Science Education, 33(1), 1-25.
Atanur Baskan, G. & Aydın, A. (2006). Türkiye’deki öğretmen yetiştirme sistemine karşılaştırılmalı bir bakış. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1), 35-42.
Ayas, A. (2009). Öğretmenlik mesleğinin önemi ve öğretmen yetiştirmede güncel sorunlar. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3),1-11.
Azar, A. (2011). Türkiye’deki öğretmen eğitimi üzerine bir söylem: Nitelik mi, nicelik mi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(1), 36-38.
Bağçeci, B., Döş, B., & Sarıca, R. (2011). İlköğretim öğrencilerinin üst-bilişsel farkındalık düzeyleri ile akademik başarısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 551-566.
Bakioğlu, B., Küçükaydın, M. A., Karamustafaoğlu, O., Uluçınar Sağır, Ş., Akman, E., Ersanlı, E. & Çakır, R. (2015). Öğretmen adaylarının bilişötesi farkındalık düzeyi, problem çözme becerileri ve teknoloji tutumlarının incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 22-33.
Baltacı, M., & Akpınar, B. (2011). Web tabanlı öğretimin öğrenenlerin üst-biliş farkındalık düzeyine etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 319-333.
Bartz, D. E. & Miller, L. K. (1991). 12 teaching methods to enhance student learning. What research says to the teacher. Retrieved June 15, 2017, from http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED340686.pdf
Blakey, E., & Spence, S. (1990). Developing metacognition. Syracuse, NY: ERIC Information Center Resources.
Bozkurt, M., & Memiş, A. (2013). Beşinci sınıf öğrencilerinin üst-bilişsel okuduğunu anlama farkındalığı ve okuma motivasyonları ile okuma düzeyleri arasındaki ilişki. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(3), 147-160.
Bromme, R., Pieschl, S., & Stahl, E. (2010). Epistemological beliefs are standards for adaptive learning: a functional theory about epistemological beliefs and metacognition. Metacognition and Learning, 5(1), 7-26.
Chen, A., & Ennis, C. D. (1995). Content knowledge transformation: An examination of the relationship between content knowledge and curricula. Teaching and Teacher Education, 11, 389-401.
Chiu, M. M. (2013). Social metacognition, micro-creativity, and justifications: Statistical discourse analysis of a mathematics classroom conversation. In D. D. Suthers, K. Lund, C. P. Rosé, C. Teplovs & N. Law (Eds.) Productive multivocality in the analysis of group interactions, Chapter 7. New York: Springer.
Çelik Şen, Y. & Şahin Taşkın, Ç. (2010). Yeni ilköğretim programının getirdiği değişiklikler: Sınıf öğretmenlerinin görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 26-51.
Demir, S., Böyük, U., & Koç, A. (2011). Fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin laboratuvar şartları ve kullanımına ilişkin görüşleri ile teknolojik yenilikleri izleme eğilimleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 66-79.
Demirci, E. (2016). İlköğretim 7. sınıf fen ve teknoloji dersi yaşamımızdaki elektrik ünitesinde öğrenci günlüklerinin kullanımının öğrencilerin üst bilişsel beceri gelişimine ve başarılarına etkisi, Yüksek lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
Dilci, T., & Kaya, S. (2012). 4. ve 5. sınıflarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin üst-bilişsel farkındalık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27, 247-267.
Dinsmore, D. L., Alexander, P. A., & Loughlin, S. M. (2008). Focusing the conceptual lens on metacognition, self-regulation, and self-regulated learning. Educational Psychology Review, 20(4), 391-409.
Doğanay, A., & Yüce, S. G. (2010). Öğrencilerin düşünme becerilerinin geliştirilmesinde rehberli yardım: Bir öğretmenin sözel ifadelerinin analizine ilişkin durum çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 16(2), 185-214.
Duffee, L., & Aikenhead, G. (1992). Curriculum change, student evaluation, and teacher practical knowledge. Science education, 76(5), 493-506.
Duit, R. (1991). On the role of analogies and metaphors in learning science. Science Education, 75(6), 649-672.
Feiman-Nemser, S., & Parker, M. B. (1990). Making subject matter part of the conversation in learning to teach. Journal of Teacher Education, 41(3), 32-43.
Fensham, P. J. (2008). Science education policy-making: Eleven emerging issues. Paris: UNESCO.
Fernandez, C. (2014). Knowledge base for teaching and Pedagogical Content Knowledge (PCK): Some useful models and implications for teachers training. Problems of Education in the Twenty First Century, 60, 79-100.
Flavell, J. H. (1979). Metacognition and cognitive monitoring: A new area of cognitive–developmental inquiry. American Psychologist, 34(10), 906-911.
Freedman, K., & Stuhr, P. (2004). Curriculum change for the 21st century: Visual culture in art education. Handbook of research and policy in art education, 815-828. Retrieved June 14, 2017, from https://www.theartofed.com/content/uploads/2015/07/Curriculum-Change-21st-Century.pdf
Gall, D. M., Gall, P. J. & Borg, W. R. (2007). Educational research: An introduction. Boston, M.A: Pearson.
Garet, M. S., Porter, A. C., Desimone, L., Birman, B. F., & Yoon, K. S. (2001). What makes professional development effective? Results from a national sample of teachers. American educational research journal, 38(4), 915-945.
Goodson, I. F. (2002). School subjects and curriculum change. Routledge. The Falmer Press.
Gömleksiz, M. N., & Bulut, İ. (2007). Yeni fen ve teknoloji dersi öğretim programının uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 76-88.
Gündüz, S., & Odabaşı, F. (2004). Bilgi çağında öğretmen adaylarının eğitiminde öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme dersinin önemi. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3(1), 43- 48.
Hennessey, M. G. (1999). Probing the dimensions of metacognition: Implications for conceptual change teaching-learning. Proceedings Books of Annual Meeting of the National Association for Research in Science Teaching (pp. 1-33). Boston, MA.
İflazoğlu Saban, A. & Saban, A. (2008). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin bilişsel farkındalıkları ile güdülerinin bazı sosyo demografik değişkenlere göre incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 9(1), 35-58.
Karakelle, S., & Saraç, S. (2007). Çocuklar için üst bilişsel farkındalık ölçeği (ÜBFÖ-Ç) A ve B formları: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 10(20), 87-103.
Karamustafaoğlu, O., & Yaman, S. (2015). Fen eğitiminde özel öğretim yöntemleri I-II. 6. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.
Kavcar, C. (1980). Nitelikli öğretmen sorunu. Eğitim ve Bilim, 5(28), 17-22.
Kelemen, W. L., Frost, P. J., & Weaver, C. A. (2000). Individual differences in metacognition: Evidence against a general metacognitive ability. Memory & Cognition, 28(1), 92-107.
King, K., Shumow, L., & Lietz, S. (2001). Science education in an urban elementary school: Case studies of teacher beliefs and classroom practices. Science Education, 85(2), 89-110.
Kramarski, B., & Michalsky, T. (2009). Three metacognitive approaches to training pre-service teachers in different learning phases of technological pedagogical content knowledge. Educational Research and Evaluation, 15(5), 465-485.
Krzywacki, H., Kim, B. C., & Lavonen, J. (2017). Physics teacher knowledge aimed in pedagogical studies in Finland and in South Korea. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 13(1), 201-222.
Lamanauskas, V., & Augienė, D. (2017). Scientific research activity of students pre-service teachers of sciences at university: The aspects of understanding, situation and improvement. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 13(1), 223-236.
Lin, X. (2001). Designing metacognitive activities. Educational Technology Research and Development, 49(2), 23-40.
Macdonald, D. (2003). Curriculum change and the post-modern world: Is the school curriculum-reform movement an anachronism?. Journal of Curriculum Studies, 35(2), 139-149.
Magnusson, S., Krajcik, J. & Borko, H. (1999). Nature, sources and development of pedagogical content knowledge for science teaching. In J. Gess-Newsome & N. G. Lederman (Eds), Examining pedagogical content knowledge (pp. 95–132). Dordrecht, The Netherlands: Kluwer Academic Publishers.
Novak, J. D., & Cañas, A. J. (2008). The theory underlying concept maps and how to construct and use them. Florida Institute for Human and Machine Cognition. Retrieved March 08, 2017, from http://www.swwhs.org/site/wpcontent/uploads/2013/06/2013APPsychologySummerReadings.pdf
Oh, P. S., & Kim, K. S. (2013). Pedagogical transformations of science content knowledge in Korean elementary classrooms. International Journal of Science Education, 35(9), 1590-1624.
Özgün-Koca, S. A., Yaman, M., & Şen, A. İ. (2005). Öğretmen adaylarının etkin öğrenme-öğretme ortamı hakkındaki görüşlerinin farklı yöntemler kullanılarak tespit edilmesi. H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 117-126.
Özkan, E. Ç., & Bümen, N. T. (2014). Fen ve teknoloji dersinde araştırmaya dayalı öğrenmenin öğrencilerin erişilerine, kavram öğrenmelerine, üst-biliş farkındalıklarına ve fen ve teknoloji dersine yönelik tutumlarına etkisi. Ege Eğitim Dergisi, 15(1), 251-278.
Paige, R. (2002). Meeting the highly qualified teachers challenge: The secretary's annual report on teacher quality. US Department of Education. Retrieved February 10, 2017, from http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED513876.pdf
Saunders, W. L. (1992). The constructivist perspective: Implications and teaching strategies for science. School Science and Mathematics, 92(3), 136-141.
Schneider, R. (2008). Mentoring new mentors: Learning to mentor preservice science teachers. Journal of Science Teacher Education, 19(2), 113-116.
Schraw, G., & Dennison, R. S. (1994). Assessing metacognitive awareness. Contemporary Educational Psychology, 19(4), 460-475.
Schroeder, C. M., Scott, T. P., Tolson, H., Huang, T. Y., & Lee, Y. H. (2007). A meta‐analysis of national research: Effects of teaching strategies on student achievement in science in the United States. Journal of Research in Science Teaching, 44(10), 1436-1460.
Shulman, L. S. (1986). Those who understand: Knowledge growth in teaching. Educational Researcher, 15(2), 4-14.
Smith, M. L. (1991). Put to the test: The effects of external testing on teachers. Educational Researcher, 20(5), 8-11.
Somuncuoğlu, Y., & Yıldırım, A. (1998). Öğrenme stratejileri: Teorik boyutları, araştırma bulguları ve uygulama için ortaya koyduğu sonuçlar. Eğitim ve Bilim, 22(110), 31-39.
Tekbıyık, A. & Akdeniz, A. R. (2008). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programını kabullenmeye ve uygulamaya yönelik öğretmen görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(2), 23-37.
Tuncer, M., & Kaysi, F. (2013). Öğretmen adaylarının üst-biliş düşünme becerileri açısından değerlendirilmesi. Turkish Journal of Education, 2(4), 44-54.
Üstüner, M. (2004). Geçmişten günümüze Türk eğitim sisteminde öğretmen yetiştirme ve günümüz sorunları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(7), 63-82.
Van Driel, J. H., Verloop, N., & de Vos, W. (1998). Developing science teachers' pedagogical content knowledge. Journal of Research in Science Teaching, 35(6), 673-695.
Veenman, M. V., Van Hout-Wolters, B. H., & Afflerbach, P. (2006). Metacognition and learning: Conceptual and methodological considerations. Metacognition and Learning, 1, 3-14.
Voogt, J., & Pelgrum, H. (2005). ICT and curriculum change. Human Technology: An Interdisciplinary Journal on Humans in ICT Environments, 1(2), 157-175.
White, B. Y., & Frederiksen, J. R. (1998). Inquiry, modeling, and metacognition: Making science accessible to all students. Cognition and Instruction, 16(1), 3-118.
Wubbels, T., Brekelmans, M., den Brok, P., & van Tartwijk, J. (2006). An interpersonal perspective on classroom management in secondary classrooms in the Netherlands. Handbook of classroom management: Research, practice, and contemporary issues, 1161-1191.
Yürük, N. (2007). A case study of one student’s metaconceptual process and the changes in her alternative conceptions of force and motion. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 3(4), 305-325.