EMRULLAH EFENDİ VE SATI BEY’DEN GÜNÜMÜZE: EĞİTİMDE YENİLEŞME SORUNSALI

Türk eğitim tarihi açısından eğitimde yenileşme nereden başlamalı? Sorusu ve bu soru temelinde özellikle Emrullah Efendi ve Satı Bey arasında geçen II. Meşrutiyet dönemindeki tartışmalar önem arz etmektedir. Tartışmada, Emrullah Efendi, eğitimde yenileşmenin yükseköğretimden başlatılması gerektiğini “Tuba Ağacı Nazariyesi” teorisi ile savunmuştur. Satı Bey ise bu teoriye karşı çıkarak eğitimde yenileşmenin ilkokuldan başlatılmasının daha iyi olacağını ifade etmiştir. Söz konusu tartışma için aslında birçok açıdan halen güncelliğini korumakta olan bir tartışma olduğu söylenebilir. Zira 21.yy’daki Türkiye koşulları göz önünde bulundurulduğunda; eğitimde kapsamlı bir yenileşmenin gündeme getirilmesinin ülke geleceği açısından faydalı olacağı düşünülmektedir. Bu araştırmanın amacı, Türk eğitim tarihinin köklerine inerek, Emrullah Efendi ve Satı Bey’in öne sürmüş oldukları görüşler ışığında eğitimde yenileşme nereden başlamalı sorusunu yeniden ele almak ve günümüz koşulları dâhilinde tartışmaktır. Araştırmanın yöntemi alanyazın taramasıdır. Konuya ilişkin doğrudan ve birincil kaynaklar üzerinden verilere ulaşılmaya çalışılmıştır. Araştırma sonunda, Emrullah Efendi’nin Tuba Ağacı Nazariyesi teorisi ve Satı Bey’in bu teoriye ilişkin muhalif görüşleri hakkında bilgi verilmiş, sonrasında ise “Türk eğitiminde yenileşme mümkün mü” sorusu tartışılmıştır. Nihai olarak, ulaşılan veriler ve değerlendirmeler üzerinden günümüze dair birtakım çıkarımlar ve önerilerde bulunulmuştur.

FROM EMRULLAH EFENDI AND SATI BEY TO PRESENT: INNOVATION PROBLEMATICS IN EDUCATION

For the history of Turkish education, a very important the question is where we should begin an innovation in education. Moreover, it is distinctly important in debates between Emrullah Efendi and Sati Bey on the subject. According to Emrullah Efendi's "Theory of the Tûbâ Tree", innovation in education needs to be initiated from higher education. Sati Bey stood against this theory, and he expressed that it would be better to start innovation in education from the primary school level. In fact, thess debates still remain valid up to date. In the 21st century, considering the conditions of Turkey, a comprehensive innovation in education is considered to be useful for the future of the country. Hence, the purpose of this research is to discuss Emrullah Efendi's "Theory of the Tûbâ Tree" and the opinions of Sati Bey in line with the present conditions. The research method is a literature review. The domestic and foreign publications on the subject were reviewed. At the end of the research, conclusions and suggestions were made in accordance with available data.