Çanakkale İli Çan Halıları

    Maddi kültürümüzün en güzel örneklerini içinde barındıran dokumacılık sanatı, toplumun gelenek, görenek ve yaşam biçiminin kuşaktan kuşağa aktarılmasında büyük katkı sağlamaktadır. Kuzeybatı Anadolu dokuma merkezlerinden olan Avunya Yöresi, Çanakkale’nin Ezine, Bayramiç, Çan ve Yenice ilçelerini içine almaktadır. Bu yöreler içinde yer alan Çan ilçesi ve köylerinde uzun yıllar halı dokumacılığı yapılmıştır. Avunya halıları içinde “Çan Halıları”  desen ve kompozisyon özellikleri açısından ayrı bir kimlik oluşturmaktadır. Maddi kültür değerlerimizin yaşatılmasını, yok olmaya yüz tutmuş örneklerinin kayıt altına alınarak gelecek nesillere aktarılmasını sağlamak için hazırlanan bu bildiride, Kuzeybatı Anadolu (Avunya) halı grubu içinde yer alan, geçmişte yoğun olarak dokunmuş fakat günümüzde Çan Belediyesi ve Çan Halk Eğitim Merkezi destekleri ile yaşatılmaya çalışan Çan halılarının, 1960 ve sonrasında dokunmuş yakın tarihli örneklerinin tanıtılması amaçlanmıştır.                 Çan ilçe merkezi ve merkeze bağlı Kalburcu, Hacılar, Etili, Semedeli, Helvacı, Karakoca, Çeltikçi,  Mallı, Dumanlı ve Kurular köylerinde saha araştırması yapılmış, tespit edilen 60 halı teknik, renk ve kompozisyon özellikleri açısından bilgi formları ile kayıt altına alınarak incelenmiş ve yorumlanmıştır.
Anahtar Kelimeler:

Halı, Çanakkale, Çan, Avunya

___

  • Akar, A; Keskiner, C. (1978). Türk Süsleme Sanatlarında Desen ve Motif, İstanbul;15.
  • Akpınarlı, H. F. (2004). Kırım El Sanatlarının Dünü ve Bugünü. AYK Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara 306.
  • Aytaç, Ç.İ. (2001). Halı Desen Tasarımı, Ankara; 61-63.
  • Başaran, F. N.; Güneş, H. (2008). Çanakkale İli Yenice İlçesi Davutköy Halılarından Örnekler, Gazi Üniversitesi I. Ulusal El Sanatları Sempozyumu Bildirileri, Ankara; 47-57
  • Başaran, F. N.; Kayabaşı, N. (2007). “Konya- Ereğli İlçesindeki El Dokuması Halılarından Örnekler”, Gazi Üniversitesi I. Ulusal El Sanatları Sempozyumu Bildirileri; 47-57.
  • Deniz, B. (1998). Ayvacık (Çanakkale) Yöresi Düz Dokuma Yaygıları, Ankara; 24-25
  • Güdü, Ö; Özdemir, S.S; Bozak, D. (2015). El Sanatları ve Turizm İlişkisi Çerçevesinde Türk Halı Dokumacılığının UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesinde Yer Alan Örnekler Doğrultusunda Değerlendirilmesi, 14. Geleneksel Turizm Paneli, Sakarya; 564-576.
  • Güngör, İ. (1972). Temel Tasar, İstanbul; 69-77.
  • Güvenç, B. (1984). İnsan ve Kültür, İstanbul; 101.
  • http://www.yapigazetesi.com/lvtnin-tarihi.html Erişim Tarihi: 9 Nisan 2018 saat: 16.00
  • Hünerel, Z.S.; Er, B. (2012). “Halk Kültürünün Tanıtılmasında El Sanatlarının Yeri ve Önemi”, Yaşam Bilimleri Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, s. 180, Batman Üniversitesi, Batman.
  • Sanay, F. (2004). Çanakkale Halılarının Dünü Bugünü, (Yayınlanmamış Doktora Tezi) s; 242.
  • Sevim, C; Boz, G. (2011). “ Hazır- Nesnelerinin ve Teknolojinin Sanatta Kullanımı ve Seramik Sanatına Yansıması”, Sanat ve Tasarım Dergisi, 111.
  • Soysaldı, A; Yarmacı, H. (2009). Çanakkale İli Yenice İlçesi Köyleri Halılarının Kompozisyon ve Renk Şemaları, II. Uluslararası Türk El Dokumaları (Tekstil) Kongresi ve Sanat Etkinlikleri, Konya; 105-113.
  • Uğurlu, A; Bülent E; Uğurlu, S.S. (2004). “Kuzeybatı Anadolu (Avunya) Halı ve El Dokumaları”, Tüba Kültür Envanteri Dergisi, Türkiye Bilimler Akademisi Ankara, Sayı 2, 219-235.
  • Yarmacı, H; Başaran, F.N. (2017). “Çanakkale Çan İlçesi Düz Dokuma Örnekleri”, 5. Uluslararası Halk Kültürü ve Sanat Etkinlikleri Sempozyumu, 12-14 Ekim 2017 Kahramankazan, Ankara; 578-593.