Türk Çocuk Edebiyatında Tema: Kitap Katalogları Üzerine Bir İnceleme

Bu araştırmada Türk çocuk edebiyatında işlenen temaların tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda Türk çocuk edebiyatı, çocuk gelişimi ve çocuk eğitimi açısından incelenmiştir. Durum çalışması şeklinde tasarlanan bu araştırmada, ölçüt örneklem doğrultusunda dört yayınevinden altı yüz altmış beş Türk çocuk kitabı seçilmiştir. İnceleme, yayınevlerine ait kitap katalogları üzerinden yapılmıştır. Seçilen çocuk kitapları Türkçe dersi öğretim programındaki temalara göre nitel ve nicel içerik analizine tabi tutulmuştur. Bu doğrultuda çocuk kitaplarında on altı tema tespit edilmiştir. Çocuk kitaplarında genel temalar (erdemler, birey ve toplum vb.) daha çok, özel temalar (bilim ve teknoloji, sanat vb.) daha az işlenmektedir. Temalar çocuk gelişimi, çocuk eğitimi ve çeşitlik açısından değerlendirildiğinde bazı olumlu ve olumsuz sonuçlara ulaşılmaktadır. Çocuk kitaplarındaki bazı temalar, çocuk gelişimine katkı sağlayacak nitelikte değildir. Diğer temaların ise sosyal, zihinsel, duygusal, ahlaki gelişimi destekleme potansiyeli bulunmaktadır. Ancak gelişim alanları kapsamlı ve detaylı bir şekilde işlenmemiştir. Çocuk kitapları, öğretim açısından bazı sözel ders ve sözel yetkinlikler için uygun içeriğe sahiptir. Aynı durum diğer ders ve yetkinlikler için geçerli değildir. Ayrıca çocuk kitapları, informel açıdan çocuk eğitimini destekleyecek potansiyele sahiptir. Son olarak çocuk kitaplarında tematik açıdan pozitif ve kısmen sınırlı bir dünya sunulmuştur. Ancak sunulan bu tematik dünyanın çocukların ilgisini çekebileceği söylenebilir.

Examining the Themes of Turkish Children’s Literature Through Book Catalogues

This study sets out to identify themes in Turkish children’s literature. Accordingly, Turkish children's literature was examined in terms of child development and education. This study was designed as a case study. Six hundred and sixty-five Turkish children's books were selected from four publishing houses using criterion sampling, and book catalogs were reviewed. Qualitative and quantitative content analysis was administered on the selected children's books according to the Turkish course curriculum themes. Sixteen themes were identified in the children's books. General themes (individual and society, virtues, etc.) were covered in children's books more, while special themes (science and technology, art, etc.) were covered less. When the themes were evaluated in terms of child development, child education, and diversity, some positive and negative results were obtained. Some themes in children's books were not qualified to contribute to child development. Other themes had the potential to support social, mental, emotional, and moral development. However, development areas were not covered in a comprehensive and detailed manner. Children's books had contents suitable for some verbal lessons and verbal competencies in terms of teaching. The same was not true for other courses and competencies. Additionally, children's books had the potential to support children's education on extra-curricular grounds. Finally, a thematically positive and partly limited world was presented in children's books. However, this thematic world displayed may attract the attention of children.

___

  • Akbayır, S. ve Şahin, Ş. (2005). Yaş gruplarına göre çocuklar için edebiyat. Hece. 104-105, 190-204.
  • Anderson, N. A. (2006). Elementary children’s literature: The basics for teachers and parents. Boston, MA: Pearson.
  • Appel, M., & Richter, T. (2007). Persuasive effects of fictional narratives increase over time. Media Psychology, 10 (1), 113-134.
  • Arslantaş, H. (2003). Cumhuriyet sonrası (1981-2001) çocuk romanlarında tema, dil ve eğitim öğeleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Aydın, E. (2019). Türk edebiyatındaki ödüllü çocuk romanlarında temalar (1948-2016). Yayımlanmamış doktora tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
  • Bailey, K. (1994). Methods of social research. New York: The Free Press.
  • Barone, D. M. (2010) Children’s literature in the classroom: engaging lifelong readers. New York, NY: Guilford Press.
  • Baş, B. (2011). İlköğretim yüz temel eserin Türkçe dersi öğretim programındaki temalar açısından analizi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (15), 175-200.
  • Bee, H. ve Boyd, D. (2009). Çocuk gelişim psikolojisi. İstanbul: Kaknüs Yayıncılık.
  • Berger, K. S. (2000). The developing person through childhood and adolescence. New York : Worth Publishers.
  • Bucher, K. T., & Hinton, K. (2014). Young adult literature: Exploration, evaluation, and appreciation. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
  • Camp, D. (2007). Who’s reading and why: reading habits of 1 grade through graduate students. Reading Horizons Journal, 47 (3), 251-258.
  • Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Darigan, D., Tunnell, M., & Jacobs, J. (2002). Children’s literature: Engaging teachers and children in good books. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
  • Davila, D., & Patrick, L. (2010). Asking the experts: What children have to say about their reading preferences. Language Arts, 87 (3), 199.
  • Davis, J. C. & Palmer, J. (1992). A strategy for using children’s literature to extend the social studies curriculum. Social Studies, 83 (3), 125-128
  • Doğan, Y. (2007). İlköğretim çağındaki 10-14 yaş grubu öğrencilerinin gelişim özellikleri. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (13), 155-187.
  • Estes, T. H., & Vasquez-Levy, D. (2001). Literature as a source of information and values. Phi Delta Kappan, 82 (7), 507-512.
  • Galda, L., & Cullinan, B. (2002). Literature and the child. Belmont, CA: Wadsworth.
  • Gander, M. J. ve Gardiner, H. W. (2004). Çocuk ve ergen gelişimi. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
  • Halverson, D. (2011). Writing young adult fiction for dummies. Indiana: Wiley Publishing
  • Holsti, O. R. (1969). Content analysis for the social sciences and humanities. Reading, MA: Addison-Wesley.
  • Hopkins, E., & Weisberg, D. S. (2017). The youngest readers’ dilemma: A review of children’s learning from fictional sources. Developmental Review, 43, 48-70.
  • Horning, K. T. (1997). From cover to cover: Evaluating and reviewing children’s books. New York: HarperCollins.
  • Huck, C. S., Hepler, S., & Hickman, J. (1987). Children’s literature in the elementary school. NY: Holt, Rinehart and Winston.
  • Ivey, G., & Johnston, P. H. (2013). Engagement with young adult literature: Outcomes and processes. Reading research quarterly, 48(3), 255-275.
  • Kim, J. Y., & Anderson, T. (2011). Reading across the curriculum: A framework for improving the reading abilities and habits of college students. Journal of College Literacy & Learning, 37, 29-40.
  • Krashen, S. (2005). Free voluntary reading: New research, applications, and controversies. In G. Poediosoedarmo (Eds.), Innovative approaches to reading & writing instruction, anthology series 46 (pp. 1–9). Republic of Singapore: SEAMEO Regional Language Centre.
  • Krashen, S. (2006). Free reading: Is it the only way to make kids more literate?. School Library Journal, 52 (9), 42-45.
  • Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (2013). The constructivist credo. New York, NY: Left Coast Press.
  • Lombard, M., Snyder‐Duch, J., & Bracken, C. C. (2002). Content analysis in mass communication: Assessment and reporting of intercoder reliability. Human communication research, 28 (4), 587-604.
  • Lynch-Brown, C. G., Tomlinson, C. M., & Short, K. G. (2010). Essentials of children’s literature. New York: Pearson.
  • McClure, A. A., Garthwait, A. & Kristo, J. V. (2015). Teaching children's literature in an era of standards. Boston: Pearson.
  • Merriam, S. B., & Tisdell, E. J. (2015). Qualitative research: A guide to design and implementation. San Francisco: Jossey-Bass.
  • Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. California: Sage Pablication.
  • Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1-8. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • Morgan, D. N., & Wagner, C. W. (2013). What's the catch?: Providing reading choice in a high school classroom. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 56 (8), 659-667.
  • Nuba, H., Sheiman, D., & Searson, M. (2016). Children's literature: Developing good readers. London: Routledge.
  • Pantaleo, S. (2002). Children’s literature across curriculum: An Ontario Survey. Canadian Journal of Education, 27 (2&3), 211-230.
  • Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
  • Ross, E. P. (1994). Using children’s literature across the curriculum. Fastback 373. Bloomington, IN: Phi Delta Kappa.
  • Samuels, B. G. (1989). Young adults' choices: why do students" really like" particular books?. Journal of reading, 32 (8), 714-719.
  • Sawyer, W. (2000). Growing up with literature. Albany, NY: Delmar.
  • Schanzer, R. (1996). Evaluating and selecting literature for children. Boston: Houghton Mifflin Company.
  • Smith, Carl B. (1991). Using literature across the curriculum. Reading Teacher, 44 (7), 516.
  • Tomlinson, C. M., & Lynch-Brown, C. (2007). Essentials of young adult literature. Boston: Pearson.
  • Tunnell, M. O, & Jacobs J. S. (2007). Children’s Literature, briefly. Upper Saddle River, NJ: Pearson.
  • Wilhelm, J. (2015). Let them read trash!. English in Aotearoa, 85, 16-22.
  • Wolf, S. (2004). Interpreting literature with children. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Yin, R. K. (2003). Case study research: Design and method. Thousand Oaks, London, New Delhi: SAGE Publications.
Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1301-0085
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 1996
  • Yayıncı: -
Sayıdaki Diğer Makaleler

Okulöncesi Eğitime Devam Eden Atipik ve Tipik Gelişim Gösteren Çocukların Saldırganlıklarının ve Akran Şiddetine Maruz Kalma Düzeylerinin Belirlenmesi

Ümit ŞAHBAZ, Gülşah YÜCE

İki Kere Farklı Bireylere Yönelik Literatürün Görsel Olarak İncelenmesi: Bibliyometrik Bir Çalışma

Gamze AKKAYA, Pelin ERTEKİN

Öz’ün Söz Üzerine Etkileri: Kendilik Tutarlılığı, Beden İmajı ve İletişim Becerileri Arasındaki İlişkilerin İletişim Öğrencileri Özelinde İncelenmesi

Murat SEZGİN, Şakir GÜLER

Ebeveyn Duygusal Erişilebilirliği, Romantik İlişki Kalitesi ve Sosyal Bağlılık ile İyi Oluş Arasındaki İlişkide Yalnızlığın Aracılık Rolü

Ahmet Çağlar ÖZDOĞAN

Özel Eğitim Öğretmenlerine Piramit Modeli Aracılığıyla Sunulan Davranışsal Beceri Öğretiminin Pekiştireç Değerlendirme Öğretimi Üzerindeki Etkililiği

Özlem TOPER, Gülcan KAYA, Melike GENEL, Mukaddes YILDIZ AKDEMİR

Harf Çizgilerini Çizme Yönü ile Çizme Hızı ve Çizgi Niteliği Arasındaki İlişki

Mustafa BAŞARAN

Dijital Eğitsel Oyun Geliştirme Öz-Yeterlik Ölçeğinin Geliştirilmesi

Ozge KELLECİ, Taibe KULAKSIZ

Ergenlerin Duygu Düzenleme Becerileri, Öznel İyi Oluşu Artırma Stratejileri ve Yas Düzeyinin Riskli Davranışları Üzerindeki Etkisi

Gökce Aysu AKYÜZ UÇAR, Firdevs SAVİ

Otizm Spektrum Bozukluğunda Kullanılan Ölçeklerde Ebeveyn ve Öğretmenler Arasındaki Uyumun Farklı Tekniklere Göre Karşılaştırılması

Seher YALÇIN, Hatice BAKKALOĞLU, Meral Çilem ÖKCÜN AKÇAMUŞ, Seyda DEMİR, Zeynep BAHAP KUDRET

Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Etkinliklerin Düşünme Becerileri Açısından İncelenmesi

Emel BAYRAK ÖZMUTLU, Pınar KANIK UYSAL