Spann-Fischer İlişki Bağımlılığı Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlama Çalışmasına İlişkin Psikometrik Bir Analiz

Kişilerarası ilişkilere bakıldığında, bireyin sahip olduğu bir takım kişilik özellikleri ve davranış örüntüleri nedeniyle karşısındakine bağımlı ilişkiler geliştirdiği gözlenebilmektedir. Bu durum, “ilişki bağımlılığı” kavramını ortaya çıkarmaktadır. Bireylerin ilişkilerdeki bağımlılık düzeylerini ölçmek amacıyla çeşitli ölçme araçları geliştirilmiştir. SFİBÖ, dışarıya aşırı odaklanma/aşırı bakıcılık, duygularını ifade etmede zorluk ve diğerleriyle olan ilişkilerde bir amaca odaklanma gibi ilişki bağımlılığı özelliklerini ölçmeyi sağlayan ve kişilerarası ilişki bağımlılığını ölçen psikometrik araçlar içinde en önemli ölçeklerden biridir. Bu çalışmada, SFİBÖ’nün Türkçe’ye uyarlanması ve psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın amacı doğrultusunda, SFİBÖ, kişisel bilgi formu, ölçüt geçerliliğinin yapılabilmesi amacıyla Genel Sağlık Anketi-12 ve Rossenberg Benlik Saygısı Ölçeği katılımcılara uygulanmıştır. Ölçeğin iç tutarlılığına, Cronbach alfa katsayısı hesaplanarak bakılmıştır. Ölçeğin, genel faktör yük değerlerine bakılmış olup ölçeğin toplam varyans yüzdesi, % 48.698 olarak elde edilmiştir. Ölçme aracının, Pearson korelasyon analizleriyle ölçüt geçerliliğinin sağlandığı ve iç tutarlılık katsayısının güvenilir bir değer olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. SFİBÖ, Türk katılımcıların yer aldığı araştırmalarda kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracıdır.

Anahtar Kelimeler:

İlişki bağımlılığı, ilişki bağımlılığı ölçeği, psikometri

A Psychometric Analysis Pertinent To The Turkish Version of The Spann-Fischer Codependency Scale

Looking at interpersonal relationships, owned by an individual due to a number of personality traits and behavior patterns developed dependent relationships can be observed. This concept reveals “codependency”. In order to measure the levels of codependency of individuals, various measurement tools have been developed. The SFCDS includes the acts as excessive focus on the outside / extreme babysitter; find it difficult to express feelings and relationships with others to focus on a goal that measures to assess the codependency traits, is one of the most important psychometric instruments. In this study, we aimed to assess psychometric properties of the Turkish version of the SFCDS. According to the goal of this study, a dispositional form of the Spann-Fischer Codependency Scale and in order to search the validity criteria of the study, “General Health Questionnaire-12” and “Rosenberg Self Esteem Scale” were administered to participants. Cronbach's alpha coefficient was calculated to examine the internal consistency. The percentage of factor load values of the overall variance were checked, 48.698 % was obtained. The Pearson correlation analysis provided the validity of the measurement tool and the scale included adequate internal consistency. The SFCDS is a valid and reliable measure to be used in research purposes among Turkish individuals.

Keywords:

Codependency, codependency scale, psychometry,

PDF

___

Ançel, G. (2012). Karşılıklı bağımlılık kavramı: hemşirelikle ilişkisi ve karşılıklı bağımlılığı belirleme araçları. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 2012-1, 70-78.
Ançel, G. ve Kabakçı, E. (2009). Psychometricproperties of Turkish form of codependency assessment tool. Archives of Psychiatric Nursing, 23 (6), 441-453.
Bagheri, P. (2005). Predictors of Codependency Among European American and Mexican American College Females. (Dissertation, University of La Verne, USA, 2005). Retrieved from ProQuest Dissertations & Theses.
Balcı, A. (1997). Sosyal Bilimlerde Araştırma: Yöntem, Teknik ve İlkeler. Ankara: Pegem Akademi.
Beattie, M. (1992). İlişki Bağımlılığına Son. (Çev. Öztürk, F. Nagehan Öztürk). İstanbul: Ovvo.
Bulwer, M. (2006). Treatment Development In Problem and Pathological Gambling. (Doctoral dissertation, University of South Africa, 2006). Retrieved from ProQuest Dissertations & Theses.
Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
Carr, A. & Cullen, J. (1999). Codependency: an empiricalstudyfrom a systemicperspective. Contemporary Family Therapy, 21 (4), 505-526.
Chang, H., S. (2010). CodependencyAmongCollegeStudentsInThe United StatesandTaiwan: A Cross- Cultural Study. (Doctoral dissertation, Ohio Üniversitesi, 2010). Retrieved from http://vslb109-148.ohiolink.edu/sendpdf.cgi/Chang%20ShihHua.pdf
Cook, DL. & Barber, KR. (1997). Relationship between social support, self-esteem and codependency in the African American female. Journal of Cultural Diversity, 4(1), 32-38.
Fischer, J. & Corcoran, K. (2007). Measures for Clinical Practiceand Research a Source Book, Volume 1 Couples, Families and Children. Oxford University Press: USA.
Fischer, J. L., Spann, L. & Crawford, D. (1991). Measuring codependency. Alcoholism Treatment Quarterly, 8, 87-100.
Fuller A. J. & Warner M. R. (2000). Family stressors as predictors of codependency. Genetic, Social, and General Psychology Monographs, 126 (1), 5-12.
Goldberg, P., D., Gater, R., Sartorius, N., Üstün, T., B., Piccinelli, M., Gureje, O. & Rutter, C. (1997). The validity of two versions of the GHQ in the WHO study of mental illness in general health care. Psychological Medicine, 27 (1), 191-197.
Güven, S., G., İ. (2008). Fen ve Genel Lise Öğrencilerinin Cinsiyet ve Sosyometrik Statülerine Göre Öznel İyi Oluş Düzeyleri, Genel Sağlık Örüntüleri ve Psikolojik Belirti Türleri. (Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi: Adana.
Hagborg, J., W. (1993). The Rosenberg Self-Esteem scale and Harter’s Self-Perception profile for adolescents: a concurrent validity study. Psychology In The Schools, 30 (2), 132-136.
Hughes-Hammer, C., Martsolf, S. D. & Zeller, A. R. (1998). Development and testing of the codependency assessment tool. Archives of Psychiatric Nursing, 12(5), 264-272.
Jeremiah, D. & Joan, M., G. (1993). Use of Bowen theory. Journal of Addictions and Offender Counseling, 14 (1), 25-35.
Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Makvand-Hosseini, Sh, Bigdeli, I. & Aghabeigi, A., B., A. (2009). Codependency and mental health in wievs of opioid drug abusers. Journal of Clinical Psychology, 1 (2), 71-79.
Marks, D., G., Blore, R., L., Hine, W., D. & Dear, E., G. (2012). Development andvalidation of a revisedmeasure of codependency. Australian Journal of Psychology, 64, 119-127.
McDaniel L. J. & Yates, G. J. (1994). Are you losing yourself in codependency? The American Journal of Nursing, 94(4), 32-36.
Pollack, D., L. (1992). A Study of Developmental Precursors to Codependency and Cross-Generational Correlations of Psychological Functioning In Mothers and Adult Daughters. (Doctoral dissertation, California School of Professional Psychology, 1992). Retrieved from ProQuest Dissertations & Theses.
Sioui, N. & Tousignant, M. (2009). Resilience and aboriginal communities in crisis: theory and interventions. Journal of Aboriginal Health, 5 (1), 43.
Spann, A. L. (1989). Developing A Scale To Measure Codependency. (Dissertation, Texas Tech University, 1989).
Springer, C., A., Britt, W., T. & Schlenker R., B. (1998). Codependency: clarifyingtheconstruct. Journal of Mental Health Counseling, 20 (2), 141-158.
Stafford, L., L. (2001). Is codependency a meaningfulconcept? Issues In Mental Health Nursing, 22, 273-286.
Tezcan, B. (2009). Benlik Saygısı, Beden Algısı ve Travmatik Geçmiş Yaşantılar. (Uzmanlık Tezi). Bakırköy ve Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul.
Zaluska, M., Lubawicka, K., A., Traczewska, Z., Kszczotek, M. Zaniewskachłopik & Poświata, E. (2010). Codependency, traumatic events and symptoms of posttraumatic stress disorder (PTSD) in hospitalized and nonhospitalized women from alcoholic families. Postępy Nauk Medycznych, 8, 670-676.