Ortaokul Öğretmenlerinin Mesleki Etik İkilemleri

Bu çalışmanın amacı, ortaokul öğretmenlerinin ne tür etik ikilemler ile karşılaştıklarını keşfetmektir. Araştırma nitel araştırma desenlerinden olgubilim deseninde tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu belirlenirken amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitleme örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Çalışma grubu, Bilişim Teknolojileri ve Yazılım, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Fen Bilimleri, Görsel Sanatlar, İngilizce, Matematik, Müzik, Sosyal Bilgiler, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık ve Türkçe öğretmenlerinden her alandan en az 1 öğretmen olacak şekilde Çanakkale merkez ilçede görev yapmakta olan toplam 15 ortaokul öğretmeninden oluşturmaktadır. Veriler yarı-yapılandırılmış görüşmeler aracılığı ile toplanmış ve içerik analizine tabi tutulmuştur. Çalışma sonucunda, ortaokul öğretmenlerinin yaşadıkları etik ikilemlerin 4 kategori altında toplandığı saptanmıştır: öğrenciyi koruma, adil değerlendirme, meslektaşı koruma ve veli müdahalesini dengeleme.

Anahtar Kelimeler:

Öğretmenlik Meslek Etiği, Etik ikillem

Middle School Teachers’ Professional Ethical Dilemmas

This study aims to understand what kind of ethical dilemmas middle school teachers face with. The study was designed as phenomenological research which is one of the qualitative research designs. A maximum variation sampling technique was used to select the participants. Information Technologies and Software, Religion Culture and Ethics, Science, Visual Arts, English, Mathematics, Musical Arts, Social Sciences, Guidance, and Psychological Counseling, and Turkish teachers who work a middle school in Çanakkale province, a total of 15 teachers, participated to the study. Data were collected through semi-structured interviews. The content analysis was used during the data analysis process. As a result of the study, it was found that the ethical dilemmas encountered by middle school teachers fall into four categories: protecting students, fair assessment and evaluation, protecting colleagues and balancing parental intervention.

Keywords:

Teaching professional ethics, ethical dilemmas,

PDF

___

Aksoy, N. (1999). Educators’ beliefs about ethical dilemmas in teaching: a research study among elementary school teachers in Turkey. American Association of Behavioral and Social Sciences, 2.
Altınkurt, Y., ve Yılmaz, K. (2011). Öğretmen adaylarının öğretmenlerin mesleki etik dışı davranışlar ile ilgili görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(22), 113-128.
Australian Capital Territory [ACT]. (2006). Teachers’ code of professional practice. https://www.education.act.gov.au/__data/assets/pdf_file/0007/17692/TeachersCode_ofProfessionalPractice.pdf adresinden 18.03.2019 tarihinde edinildi.
Aydın, İ. P. (2002). Yönetsel mesleki ve örgütsel etik (3. Baskı). Ankara:PegemA.
Aydın, İ. (2015). Eğitim ve öğretimde etik (7. Baskı). Ankara:PegemA.
Aydoğan, İ. (2011). Öğretmenlerin Mesleki Etik İlkelere Uyma Düzeylerinin Öğrenciler Tarafından Algılanması. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21 (2), 87-96.
Bucholz, J. L., Keller, C. ve Brady, M. P. (2007). Teachers ethical dilemmas. What would you do?. Teaching Exceptional Children, 40 (2), 60-64.
Barret, D. E., Casey, J. E., Visser, R. D. ve Headley, K. N. (2012). How do teachers make judgements about ethical and unethical behaviors? Toward the development of a code of conduct for teachers. Teaching and Teacher Education, 28, 890-898.
Campbell, E. (2000). Professional ethics in teaching: Towards the development of a code of practice. Cambridge Journal of Education, 30(2), 203-221.
Colnerud, G. (1997). Ethical conflicts in teaching. Teaching and Teacher Education, 13(6), 627-635.
Coşkun, N. (2016). Eğitim fakültesi öğrencilerinin ve öğretim elemanlarının öğretmenlik meslek etiği değerlerine ilişkin görüşleri: Mesleki etik değerlerin kazanımı sürecinde örtük program. Yayınlanmamış doktora tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
Creswell, J. W. (2014). Nitel araştırma yöntemleri: beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. (Bütün, M. ve Demir, S. B., Çev. Ed). Ankara: Siyasal Kitabevi.
Duran, K. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin mesleki etik davranışları algılama düzeylerinin ve etik ikilemleri çözümlemelerinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Haynes, F. (2002). Eğitimde etik. (Akbaş, S. K., Çev. Ed..) İstanbul:Ayrıntı Yayınları.
Manolova, O. (2011). Mesleki etik ilkelere ilişkin Türkiye ve Moldova’daki ilköğretim okulu öğretmenlerinin görüşleri. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2015). Eğitim-öğretim hizmeti verenler için mesleki etik ilkeler. http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/15/03/133782/dosyalar/2015_07/06040146_meslekietik.pdf?CHK=34c06eebf243b80219a03ee11ee50cd9 adresinden 18.03.2019 tarihinde edinildi.
Ministry of Education and Employment (2012). Teachers’ code of ethics and practice. https://education.gov.mt/en/Ministry/Documents/New%20Code%20of%20Ethics%20Doc%20EN.pdf adresinden 18.03.02019 tarihinde edinildi.
Örenel, S. (2005). Öğretmenlerin mesleki etik ilkeleri kapsamındaki davranışlarının ilköğretim ve ortaöğretim öğrencilerinin algılarıyla değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (Demir, S. B. Çev.Ed.) Ankara:PegemA.
Saban, A. ve Ersoy, A. (2016). Eğitimde nitel araştırma desenleri. Ankara:Anı Yayıncılık.
Shapira-Lishchinsky, O. (2010). Teachers’ critical incidents: Ethical dilemmas in teaching practice. Teaching and Teacher Education, 27(3), 648-656.
Tunca, N., Alkın-Şahin, S., Sever, D., ve Çam-Aktaş, B. (2015). Ortaokul öğrencilerinin algılarına göre öğretmenlerin etik değerlere uyma düzeyleri. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 11(2), 398-419.
United States of America National Education Association [NEA]. (1975). Code of ethics. http://www.nea.org/home/30442.htm adresinden 12 Temmuz 2016 tarihinde edinildi.
Uzun, E. M., ve Elma, C. (2012). Okul öncesi öğretmenlerinin mesleki etik ikilemleri çözümleme biçimleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(3), 279-287.
Yıldırm, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (9. Baskı). Ankara:Seçkin.Borman, W. C., Hanson, M. A., Oppler, S. H., Pulakos, E. D., & White, L. A. (1993).