Ortaöğretim Dokuzuncu Sınıf Matematik Ders Kitaplarının Öğretim Programına Uygunluğu Açısından İncelenmesi

Ortaöğretim 9. sınıf matematik ders kitaplarının, ortaöğretim matematik dersi öğretim programına uygunluğu açısından incelenmesini amaçlayan bu çalışmada, doküman incelemesi yoluyla veri toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen Kısaltılmış Ortaöğretim Matematik Ders Kitabı İnceleme Yönergesi (K-DKİY) kullanılmıştır. Bulgular, hem Dikey yayıncılığa ait ders kitabının (DMK), hem de Milli Eğitim Bakanlığı yayınevine ait ders kitabının (MMK) genel olarak öğretim programında belirlenen kazanımları kapsayıcı nitelikte oluşturulduğunu göstermiştir. İçerik öğesi açısından, DMK’nın, MMK’ya göre öğretim programına daha uyumlu bir şekilde hazırlandığı sonucuna ulaşılmıştır. Eğitim durumları öğesine yönelik bulgularda, DMK’nın programın öğrenme-öğretme yaklaşımının yansıtılmasında ve bu sürece dâhil edilmesi gereken “Matematiksel Yeterlilik ve Becerilerin” kazandırılmasında oldukça zayıf kaldığı; MMK’nın ise bazı eksiklikler haricinde programa uyumlu bir yapıda tasarlandığı görülmüştür. Sınama durumları açısından, MMK’nın, DMK’ya göre öğretim programında dikkate alınması gereken yaklaşımları daha yeterli düzeyde yansıttığını görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Ortaöğretim matematik ders kitabı, ortaöğretim matematik dersi öğretim programı, öğretim programına uygunluk

The Appropriateness Of The Ninth Grade Mathematics Textbooks Regarding The High School Mathematics Curriculum

This study aims to analyze the appropriateness of the ninth grade mathematics textbooks regarding the high school mathematics curriculum. As a qualitative study, the data were collected through document analysis. The main data collection instrument was the short form of Textbook Analysis Framework (S-TAF) developed by the researchers. The results indicated that both of the mathematics textbooks included in the almost all of the learning objectives determined in the curriculum. With regard to the learning strands, DMK was more appropriate than MMK. The findings of the study also indicated that the teaching and learning approaches embedded in DMK were not appropriate for the curriculum; on the other hand, MMK was mostly designed in line with the teaching and learning approaches of the curriculum except some deficits. As far as the assessment aspects of the curriculum concerned, the results clearly indicated that MMK was more appropriate than DMK.

Keywords:

High school mathematics textbooks, high school mathematics curriculum, the appropriateness of curriculum,

PDF

___

Altun, M., Arslan, Ç. ve Yazgan, Y. (2004). Lise matematik ders kitaplarının kullanım şekli ve sıklığı üzerine bir çalışma, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XVII (2), 131-147.
Altundağ, R., Yıldız, C., Köğce, D. ve Aydın, M. (2009). Yeni ilköğretim matematik öğretim programına göre hazırlanmış 8.sınıf matematik ders kitabı hakkında öğretmen görüşleri, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 1, 464-468.
Arseven, A. (2003). İlköğretim 7. sınıf matematik ders kitaplarına ilişkin öğretmen, öğrenci ve uzman görüşleri, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Arslan, S. ve Özpınar, İ. (2009). Yeni ilköğretim 6. sınıf matematik ders kitaplarının öğretim programına uygunluğunun incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(36), 26-38.
Aydın, İ. (2010). Sekizinci sınıf matematik ders kitabı hakkında öğretmen ve öğrenci görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
Başer, N. (2012). İlköğretim öğretmenlerinin matematik ders kitaplarını kullanma yolları ve onların öğrencilerin matematik ders kitaplarını kullanma yolları ve matematik ders kitabı hakkındaki görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Bozkurt, A. ve Kuran, K. (2016). Öğretmenlerin matematik ders kitaplarındaki etkinlikleri uygulamaya ve etkinlik tasarlamaya ilişkin görüşleri, Ege Eğitim Dergisi 17(2), 377-398.
Dane, A., Doğar, Ç. ve Balkı, N. (2004). İlköğretim 7.sınıf matematik ders kitaplarının değerlendirmesi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 1-12.
Dayak, E. (1998). İlköğretim 5.sınıf matematik ders kitaplarının eğitim öğretime uygunluğunun değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Delice, A., Aydın, E., ve Kardeş, D. (2009). Öğretmen adayı gözüyle matematik ders kitaplarında görsel öğelerin kullanımı, İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 16(2), 75-92.
Haggarty, L., ve Pepin, B. (2002). An investigation of mathematics textbooks and their use in English, French, and German classrooms: Who gets an opportunity to learn what? British Educational Research Journal, 28(4), 567-590.
Johansson, M. (2005). Mathematics textbooks - the link between the intended and the implemented curriculum. http://math.unipa.it/~grim/21_project/21_malasya_Johansson119-123_05.pdf adresinden 08-06-2016 tarihinde alınmıştır.
Johansson, M. (2006). Textbooks as instruments: Three teachers’ ways to organize their mathematics lessons. Nordic Studies in Mathematics Education, Vol. 11(3), p.5–30.
Işık, C. (2003). İlköğretim okullarının 7.sınıflarında okutulan matematik ders kitaplarının içerik, öğrenci seviyesine uygunluk ve anlamlı öğrenmeye katkısı yönünden değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
İzmirligil, G. N. (2008). İlköğretim matematik ders ve öğrenci çalışma kitaplarının yapısalcı yaklaşım açısından değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Karaca Gün, C. (2009). Ortaöğretim dokuzuncu sınıf matematik ders kitabına ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri, Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
Katipoğlu, M. ve S., N. Katipoğlu (2016). Matematik öğretmenlerinin öğrenci ders kitabı hakkındaki görüşleri. Uluslararası Eğitim, Bilim ve Teknoloji Dergisi, 2(3), 156-165.
Keleş, T. (2014). MEB 2005 öğretim programına göre hazırlanan 9.sınıf matematik ders kitaplarının öğretmen görüşüyle değerlendirilmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 38.
Kerpiç, A. (2011). Etkinlik tasarım prensipleri çerçevesinde 7.sınıf matematik ders kitabı etkinliklerinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
Korkmaz, İ. (2006). Yeni ilköğretim programının öğretmenler tarafından değerlendirilmesi, Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi, Bildiriler Kitabı, 2, 249-259. Gazi Üniversitesi, Ankara.
Lloyd, G. M. (2002). Mathematics teachers’ beliefs and experiences with innovative curriculum materials, The role of curriculum in teacher development, In G. C. Leder, E. Pehkonen, G. Törner (eds.). Beliefs: A Hidden Variable in Mathematics Education? (pp. 149–160). Dordrecht: Kluwer Academic Publishers
MEB, (2013). Ortaöğretim matematik dersi (9, 10, 11 ve 12.sınıf) öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: MEB, TTKB.
MEB, (2015). Ders Kitapları ve Eğitim Araçları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. Resmi Gazete, Sayı: 29502.
Miles, M. ve Huberman, M. (1994). Qualitative data analysis. ABD: Sage Publications.
O’Keeffe, L. (2013). A framework for textbook analysis. International Review of Contemporary Learning Research, 2(1), 1-13.
Özgenç, İ. (2012). 9.sınıf matematik ders kitabının öğrenci gelişimini değerlendirmesi açısından incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Özgeldi, M. ve Esen, Y. (2010). Analysis of mathematical tasks in Turkish elementary school mathematics textbooks. Procedia - Social And Behavioral Sciences, 2(2), 2277-2281.
Sırmacı, N. ve Gençdoğan, B. (2007). İlköğretim birinci kademe matematik dersi yeni programına ilişkin öğretmenlerin görüşleri, I. Ulusal İlköğretim Kongresi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Şimşek, G. (2001). Lise III. sınıf matematik ders kitaplarının ve derslerinin öğrenmeyi sağlamadaki katkıları yönünden öğretmen ve öğrenci görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Şirin, S. R. (2014). STEM becerilerinde dünyada neredeyiz? http://www.stemtusiad.org/bilgimerkezi/makaleler/ item/stem-becerilerinde-d%C3%BCnyada-neredeyiz adresinden 22-04-2016 tarihinde alınmıştır.
Taşdemir, C. (2011). Ortaöğretim 10. sınıf matematik ders kitabının bazı değişkenler bakımından incelenmesi: Bitlis ili örneklemi. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi 1(4), 41-54.
Teodora, P., Sogol, N., Stanislav, R., Akvile, M., ve Viera, K. (2011). Avrupa’da matematik eğitimi: Temel zorluklar ve ulusal politikalar http://eacea.ec.europa.eu/education/Eurydice/documents/thematic _reports/132TR.pdf adresinden 12-03-2016 tarihinde alınmıştır.
Törnroos, J. (2005). Mathematics textbooks, opportunity to learn and student achievement. Studies in Educational Evaluation, 31, 315–327.
Tyson, H. ve Woodward, A., (1989). Why students aren't learning very much from textbooks. Educational Leadership, 47(3), 14-17.
Tyson-Bernstein, H.; Woodward, A. (1991). Nineteenth century policies for twenty-first century practice: The textbook reform dilemma. In P. Altbach, G. Kelly, H. Petrie & L. Weis (eds.). Textbooks in American Society (pp. 91–104), Albany: SUNY Press.
Valverde, G. A., Bianchi, L. J., Wolfe, R. G., Schmidt, W. H. ve Houang, R. T. (2002). According to the Book. Using TIMSS to investigate the translation of policy into practice through the world of textbooks.
Woodward, A. ve Elliott, D.L., (1990). Textbooks: Consensus and controversy. Chicago: National Society for the Study of Education.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
Yüksel, E. (2010). İlköğretim 6. sınıf matematik ders kitaplarının öğretmen ve öğrenci görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.