Gökhan ARASTMAN, Kamil YILDIRIM, Elif DAŞÇI

Ölçme ve Değerlendirme Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması

Bu çalışmanın amacı, ilkokul ve ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin ölçme ve değerlendirmeye yönelik tutumlarını belirleyen bir ölçek geliştirerek, geçerlik ve güvenirliğini saptamaktır. 36 maddeden oluşan ölçek Aksaray il merkezindeki ilkokul ve ortaokullardan basit seçkisiz yöntemle belirlenen 166 branş öğretmenine uygulanmış, deneme uygulamasından elde edilen verilerle Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) yapılarak, yapı geçerliği istatistiki olarak test edilmiştir. Ölçeğin faktör analizine uygunluğunu belirlemek için öncelikle “Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) katsayısı” ve “Barlett Sphericity Testi” yapılmış ve ölçeğin faktör analizi için uygun olduğu görülmüştür. Deneme uygulamasına ait analiz sonuçları dikkate alınarak 15 madde ölçekten çıkarılmış, kalan 21 madde ile ana uygulamaya geçilmiştir. Aksaray İli merkez ilkokul ve ortaokullarda görev yapan ve pilot uygulamaya katılmamış, tabakalı örnekleme yöntemiyle seçilen 301 branş öğretmeni ana uygulamaya katılmıştır. AFA ile elde edilen bulgular incelendiğinde, kalan 21 maddenin toplam varyansın % 67’sini açıkladığı ve maddelerin 4 faktör altında toplandığı görülmüştür. Ölçeğin faktör yükleri .82 ile .52, madde toplam korelasyonları ise .73 ile .44 arasında sıralanmaktadır. Faktör analizi sonucunda elde edilen veriler, ölçeğin geçerliğinin yüksek olduğunu göstermiştir. Ölçeğin güvenirliğini tespit etmek amacıyla Cronbach Alfa güvenirlik katsayısı hesaplanmış; ölçeğin tamamı için iç tutarlılık katsayısı .94 olarak bulunmuştur. Ölçeğin geçerlilik kanıtlarını artırmak amacıyla yapılan birinci ve ikinci düzey DFA sonucunda, ölçeğin iyi uyum değerleri ortaya koyduğu ve bir model olarak doğrulandığı tespit edilmiştir. (RMSEA=.06, NFI=.98, CFI=.99, GFI=.82, AGFI= .77). Yapılan analizler, geliştirilen Öğretmenlerin Ölçme ve Değerlendirmeye İlişkin Tutumu Ölçeğinin yüksek derecede geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu ve tutumla ilgili çalışmalarda kullanılabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Ölçme ve değerlendirme, tutum, ölçek geliştirme

Development of Teachers’ Attitude Scale In Relation to Measurement and Assessment

The aim of this study was to develop “Attitude toward Measurement and Assessment Scale” for primary and secondary school teachers. The scale consists of 36 items were conducted to randomly selected 166 subject teachers employed in the primary and secondary schools of Aksaray province. After obtaining pilot study data, exploratory factor analysis were performed and construct validity was tested accordingly. Sampling adequacy of the data for factor analysis was tested with the Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) coefficient and Bartlett test of sphericity and it indicated that data group is coherent with factor analysis. By considering the pilot study result, 15 items were removed from the scale and study was applied with the remaining 21 items. A total of 301 primary and secondary subject teachers drawn via stratified sampling method and who were not involved in the pilot study were surveyed. Results of exploratory factor analysis showed that the 21 items loaded on four factors. The total variance explained was 67 % and the factor loadings ranged between .52 to .82 and corrected item-total correlations ranged from .44 to .73. The internal consistency reliability coefficient (Cronbach’s Alpha) was found as .94. On the other hand the confirmatory model for the scale indicated close model fit (RMSEA=.06, NFI=.98, CFI=.99, GFI=.82, AGFI= .77). These results revealed that the scale provide reliable and valid evidences and suggest it may be useful in research applications related with attitude.

Keywords:

measurement and assessment, attitude, scale development,

PDF

___

Akçadağ, T. (2010). Öğretmenlerin ilköğretim programındaki yöntem, teknik, ölçme ve değerlendirme konularına ilişkin eğitim ihtiyacı. Bilig, 53, 29-50.
Balcı, A. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: PegemA
Bıçak, B. ve Çakan, M. (20-22 Aralık 2004). Lise öğretmenlerinin sınıf içi ölçme ve değerlendirme uygulamalarına dönük görüşleri. Milli Eğitim Bakanlığı, Orta Öğretimde Yeniden Yapılanma Sempozyumunda sunulmuş bildiri, Ankara.
Büyüköztürk, Ş. (2008). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. İstatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum. Ankara: Pegem A.
Campbell, C. S. (1998). Preservice teachers’ classroom assessment practices: An ınvestigatıon into the factors that contribute to the discrepancy between measurement ınstruction and practical ımplementation (Unpublished doctoral dissertation), Southern Dlinois University at Carbondale.
Çakan, M. (2004). Öğretmenlerin ölçme-değerlendirme uygulamaları ve yeterlik düzeyleri: İlk ve ortaöğretim. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2), 99-114.
Çelikkaya, T., Karakuş, U. ve Demirbaş, Ç. Ö. (2010). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin ölçme-değerlendirme araçlarını kullanma düzeyleri ve karşılaştıkları sorunlar. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 57-76.
Erkan, S. ve Gömleksiz, M. (2008). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Nobel
Gelbal, S. ve Kelecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 135-145.
Green, K. E., & Stager, S. F. (1986). Measuring attitudes of teachers toward testing. Measurement and Evaluation in Counseling and Development 19. 141-150.
Harlen, W. (2005). Teachers’ summative practices and assessment for learning – tensions and synergies. The Curriculum Journal, 16(2), 207 – 223
Leavitt, L. H. (2012). Preservıce teachers’ perceptions of assessment and teacher preparation ın educational measurement (Unpublished doctoral dissertation). University of South Dakota.
Maden, S. ve Durukan, E. (2009). Türkçe dersi öğretmenlerinin ölçme-değerlendirmeye ilişkin algıları. Milli Eğitim, 190, 212-233.
MEB (2008). Öğretmen yeterlikleri, öğretmenlik mesleği genel ve özel alan yeterlikleri. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
Özçelik, D. A. (2011). Ölçme ve değerlendirme. Ankara: PegemA
Quilter, S. M. (1998). Inservice teachers’ assessment literacy and attitudes toward assessment (Unpublished doctoral dissertation). University of South Carolina.
Schafer, W. D. (1991). Essential assessment skills in professional education of teachers. Educational Measurement: Issues and Practice, 10(1), 3–6.
Stiggins, R. J. (1997). Student-centered classroom assessment. Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall
Stiggins, R. J. (1993). Teacher training in assessment: Overcoming the neglect. In S. L. Wise (Ed.), Teacher training in measurement and assessment skills (pp. 27-40).
Stiggins, R. J., & Conklin, N. (1992). In teachers’ hands: Investigating the practices of classroom assessment Albany, NY: SUNY Press.
Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel
Turgut, M. F. ve Baykul, Y. (2010). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: PegemA.
Wise, S. L., Lukin, L. E., & Roos, L. L. (1991). Teacher beliefs about training in testing and measurement. Journal of Teacher Education. 42(1). 37-42.
Zhang, Z., & Burry-Stock, J. A. (2003). Classroom assessment practices and teachers’ self- perceived assessment skills. Applied Measurement in Education, 16(4), 323-342.