Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Temel Bilimsel Okuryazarlık Düzeyleri İle Bilimsel Tutumlarının İncelenmesi

Bu araştırma okul öncesi öğretmen adaylarının temel bilimsel okuryazarlığı ile bilimsel tutum düzeylerinin incelenmesi amacı ile yapılmıştır. Araştırma nicel araştırma türünde tarama modeli benimsenerek gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya, 2018-2019 eğitim öğretim yılında bir devlet üniversitesinde okul öncesi öğretmenliği anabilim dalında eğitimine devam eden 251 kadın, 37 erkek toplam 288 okul öncesi öğretmen adayı katılmıştır. Veriler temel bilimsel okuryazarlık ölçeği ve bilimsel tutum ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler (frekans, yüzde, ortalama) ile Anova, T-testi ve korelasyon analizleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, okul öncesi öğretmen adaylarının temel bilimsel okuryazarlık seviyelerinin, kabul edilen ortalama puanın üstünde olduğu ve temel bilimsel okuryazarlık düzeylerinin yüksek olduğunu görülmüştür. Okul öncesi öğretmen adaylarının bilimsel tutum düzeylerinin de orta düzeyde olduğu görülmüştür. Okul öncesi öğretmen adaylarının hem temel bilimsel okuryazarlık ortalama puanlarının hem de bilimsel tutum ortalama puanlarının cinsiyet değişkenine göre ve bilimsel tutum ortalama puanlarının sınıf düzeylerine göre anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Araştırmada okul öncesi öğretmen adaylarının temel bilimsel okuryazarlık toplam puanları ile bilimsel tutum toplam puanları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

bilimsel okuryazarlık, bilimsel tutum, okul öncesi

Investigation of Basic Scientific Literacy Levels and Scientific Attitudes of Prospective Pre-School Teachers

The purpose of this study is to analyze basic science literacy and the scientific attitude level of prospective pre-school teachers. For this purpose, scientific literacy and scientific attitude levels of prospective teachers are analyzed for certain variables. In this study, the survey model is adopted. This study is conducted in the 2018-2019 academic year. A total of 288 prospective pre-school teachers among which 251 are female and 37 are male at a public university, Pre-School Teaching department participated in this study. Data collection tools; Test of Basic Scientific Literacy (TBSL) and Scientific Attitude Scale. The findings indicated that basic scientific literacy levels of prospective pre-school teachers are above the acceptable average score. It is determined that prospective pre-school teachers had above average scores in basic scientific literacy scale sub-dimensions. According to scientific attitude scale total scores, the current findings noticed that the scientific attitude level of prospective pre-school teachers is at a medium level. It is seen that both basic scientific literacy average scores and scientific attitude average scores of prospective pre-school teachers had a significant difference for gender variable. It is determined that there is a positive, significant relationship between basic scientific literacy total scores and scientific attitude total scores of prospective pre-school teachers.

Keywords:

scientific literacy, scientific attitude, prospective pre-school teachers,

PDF

___

Bacanak, A. (2002). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Fen Okuryazarlıkları ile Fen- Teknoloji Toplum Dersinin Uygulanışını Değerlendirmeye Yönelik Bir Çalışma. yüksek lisans tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi. Trabzon.
Bacanak, A. ve Gökdere, M. (2009). Investigating Level of the Scientific Literacy of Primary School Teacher Candidates. Asia Pasific Forum on Science Learning and Teaching, 10 (1)
Büyüköztürk, Ş. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara:Pegem.
Can, Ş. (2007). Fen Bilgisi Öğretmenliği Öğretmen Adaylarının Fen Okuryazarlık Düzeyleri Üzerine Bir Çalışma, 21. Ulusal Kimya Kongresi. (23- 27 Ağustos 2007). İnönü Üniversitesi, Malatya.
Caymaz, B. (2008). Fen ve Teknoloji ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen ve Teknoloji Okuryazarlığına ilişkin Öz Yeterlik Algıları. Yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi. Ankara.
Chin, C. C. (2005). First-Year Pre-service Teachers in Taiwan Do They Enter the Teacher Program with Satisfactory Scientific Literacy and Attitudes Toward Science? International Journal of Science Education, 27 (13), 1549–1570.
DeBoer G. E. (2000) Scientific Literacy: Another Look At Its Historical and Contemporary Meanings and Its Relationship to Science Education Reform, Journal of Research in Science Teaching, 37 (6), 582-601.
Demirbaş, M, ve Yağbasan, R, (2006). Fen Bilgisi Öğretiminde Bilimsel Tutumların İşlevsel Önemi ve Bilimsel Tutum Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanma Çalışması, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19/2, ss. 271-299.
Derman, A., Doğu, S. ve Gödek Altun, Y. (2008). Sınıf Öğretmenlerinin Fen ve Teknoloji Okuryazarlık Düzeyleriyle İlgili Algıları. 8th International Educational Technology Conference, 6-9 Mayıs, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Duruk, Ü. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerin fen ve teknoloji okuryazarlığı seviyesinin belirlenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
Erden, E, (2007). Sınıf Öğretmenlerinin Fen Öğretimi Öz Yeterlilik İnançlarının Öğrencilerin Fen Tutumları ve Akademik Başarıları Üzerindeki Etkisi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi. İzmir
Huyugüzel Çavuş, P. H. (2009). Sınıf Öğretmenlerinin Fen ve Teknoloji Okuryazarlıkları ile Öğretim Yeterliklerinin Belirlenmesi. Doktora tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi. İzmir.
Işık-Terzi, C. (2008). İlköğretim I. Kademede Fen ve Teknoloji Dersini Yürüten Sınıf Öğretmenleri ile II. Kademede Fen ve Teknoloji Dersini Yürüten Fen Bilgisi (Fen ve Teknoloji) Öğretmenlerinin Fen Okuryazarlık Düzeylerinin Belirlenmesi ve Sonuçların Karşılaştırılması. Yüksek lisans tezi. Muğla Üniversitesi. Muğla.
Kahyaoğlu, M, ve Yangın, S, (2007). “İlköğretim Sınıf Öğretmenliği, Fen Bilgisi ve Matematik Öğretmen Adaylarının Fen Bilgisi Öğretimine Yönelik Tutumları”, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6/3, ss. 203-220.
Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi: Ankara: Nobel Yayınevi
Kaya, M., Bacanak, A. (2013). Fen ve Teknoloji Öğretmen Adaylarının Düşünceleri: Fen Okuryazarı Birey Yetiştirmede Öğretmenin Yeri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21: 209-228.
Kocaoğlu, G. (2011). Fen Bilgisi Öğretmenliği Birinci ve Dördüncü Sınıf Öğretmen Adaylarının Fen Bilgisi Başarıları, Fen Bilgisi Öğretimine Yönelik Tutumları, Üniversite Giriş Başarıları ve Not Ortalamaları Arasındaki İlişki, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Uşak Üniversitesi. Uşak
Laugksch, R. C. (2000). Scientific Literacy: A Conceptual Overview. Science Education, 84(1), 71–94.
Lee, V. M. (2001). An Investigation of Taiwanese Graduate Students’ Level of Scientific Literacy. Unpublished PhD Thesis, The University of Texas at Austin.
Lee, W. C. & Chang, C. Y. (2006) Secondary School Teachers' Expected Earth Science Literacy of Students in Taiwan. Geoscience education: Understanding system Earth Hannover, Germany p. 69. Abstracts of the Fifth GeoSciEd Conference.
Miller, J. D. (1983). Scientific Literacy: A Conceptual and Empirical Review. Daedalus, 112(2), 29–48.
Özdemir, A. (2011). Sınıf Öğretmenlerinin Fen ve Teknoloji Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Uşak Üniversitesi. Uşak
Özdemir, O. (2010). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının fen okuryazarlığının durumu. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7(3), 42-56.Saracaloğlu, S., Yenice, N., Özden, B. (2013). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Fen ve Teknoloji Okuryazarlığına İlişkin Öz Yeterlik Algıları İle Fene Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki. International Journal of New Trends in Arts, Sports and Science Education, 2(1).
Serin, O, (2004). “Öğretmen Adaylarının Problem Çözme Becerisi ve Fene Yönelik Tutum ile Başarıları Arasındaki İlişki”, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı (6-9 Temmuz), Malatya: İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
Serin, O., Kesercioğlu, T., Saracaloğlu, S. Serin, U, (2003). “Sınıf Öğretmenliği ve Fen Bilgisi Öğrencilerinin Fen (Bilimlerin)’e Yönelik Tutumları”, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 17, ss. 75-86.
Tekbıyık, A, İpek, C, (2007). “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen Bilimlerine Yönelik Tutumları ve Mantıksal Düşünme Becerileri”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1/4, ss. 102-117.
Tekin, N. (2013). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bilimsel Okuryazarlık ve Eleştirel Düşünme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek lisans tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi. Konya.
Tekin, N., Aslan, O., Yağız, D. (2016). Fen bilimleri öğretmen adaylarının bilimsel okuryazarlık düzeyleri ve eleştirel düşünme. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (1), 23-50
Turgut, H. (2005). Yapılandırmacı Tasarım Uygulamasının Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bilimsel Okuryazarlık Yeterliklerinden “Bilimin Doğası” ve “Bilim-Teknoloji-Toplum İlişkisi” Boyutlarının Gelişimine Etkisi, Yayınlanmamış doktora tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
Turgut, H., Fer, S. (2006). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bilimsel Okuryazarlık Yeterliklerinin Geliştirilmesinde Sosyal Yapılandırmacı Öğretim Tasarımı Uygulamasının Etkisi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 24: 205-229.
Türkmen, L, (2008). Sınıf Öğretmenliği Programında Öğrenim Gören Birinci Sınıf Düzeyinden Dördüncü Sınıf Düzeyine Gelen Öğretmen Adaylarının Fen Bilimlerine ve Öğretimine Yönelik Tutumları, Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 1/16, ss. 91-106.
Ulutaş, Ö. (2009). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bilimsel Okuryazarlık Seviyelerinin ve Bilime Yönelik Tutumlarının Araştırılması. Yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi. İzmir.
Ünal, M. ve Akman, B., (2006). Okul öncesi öğretmenlerinin fen eğitimine karşı gösterdikleri tutumlar. H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 251-257.
Yakar, A. (2010). Türkiye’nin Bazı Üniversitelerinin Eğitim Fakültelerinde Öğrenim Görmekte Olan Fen Bilgisi Öğretmenliği 4. Sınıf Öğrencilerinin Fen Okuryazarlık Düzeylerinin İstatistiksel Olarak Karşılaştırılması. Yüksek lisans tezi. Muğla Üniversitesi, Muğla.
Yenice, N, (2009). “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fene Yönelik Tutumları ve Akademik Başarıları Arasındaki İlişki” I. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi (1-3 Mayıs), Çanakkale.
Yetişir, M. Ġ. 2007. İlköğretim Fen Bilgisi Öğretmenliği ve Sınıf Öğretmenliği Birinci Sınıfında Okuyan Öğretmen Adaylarının Fen ve Teknoloji Okuryazarlık Düzeyleri. Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi. Ankara
Yolagiden, C. (2017). Öğretmen adaylarının fen öğrenme becerisi, fen okuryazarlığı ve sosyo-bilimsel konulara yönelik tutumları arasındaki ilişkinin araştırılması, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş