Meliha AKSAKAL, Ayla KARATAŞ, Canan LAÇİN ŞİMŞEK

Mayoz Bölünme Konusunun Öğretiminde Modellerle Zenginleştirilmiş Laboratuvar Ortamının Akademik Başarıya Etkisi

Bu çalışmada, mayoz bölünme konusunun öğretilmesinde çağdaş öğretim yöntemlerinden biri olan modelle öğretim yönteminin akademik başarıya olan etkisini tespit etmek amaçlanmıştır. Çalışmada karma yöntem kullanılmıştır. Öğrencilerin başarı seviyeleri araştırmacı tarafından geliştirilen başarı testi, çalışma hakkındaki görüşleri ise görüşme tekniği ile toplanmıştır. Çalışmadaki uygulamalar, 2010-2011 eğitim öğretim yılı içerisinde Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Öğretmenliği 2.sınıfta öğrenim gören 47 öğretmen adayıyla “Genel Biyoloji Laboratuvarı-I” dersinde gerçekleştirilmiştir. Kontrol grubuna düz anlatım yöntemine ek olarak hazır mayoz bölünme preperatları inceletilmiş, deney grubuna ise kontrol grubundaki uygulamalara ek, modeller kullanılarak ders işlenmiş ve öğretmen adaylarından kendi modellerini üretmeleri istenmiştir. Son test sonuçları, mayoz bölünme konusunun öğretiminde model kullanımının öğrencilerin akademik başarılarını arttırmada daha etkili olduğunu göstermiştir

Anahtar Kelimeler:

Mayoz Bölünme, Modelle Öğretim, Fen Bilgisi Öğretmen Adayları, Fen ve Teknoloji Öğretimi

The Effect Of A Laboratory Environment Enriched With Models On Academic Success Within The Scope Of Teaching The Subject Of Meiosis

This study aims at exploring the effect of models, a contemporary method, in teaching and learning of meiosis division. Mixed method was used in this research. The data about their level achievement were collected through an achivement test developed by the researchers and also their opinions about this study were collected interviewing technique. The research was conducted with 47 samples that were 2nd. grade students of science and technology teaching department at “Biology Laboratory-I” course. Control group was examined slides under the microscope and taught by lecture method. Experimental group was taught by using models in addition to examining slides under the microscope and was also asked to produce their model. The results showed that teaching meiosis division using models is significantly more effective on students success in post test.

Keywords:

Meiosis Division, Model-Teaching Method, Preservice Teachers of Science and Technology, Science and Technology Education,

PDF

___

Agorram, B., Selmaoui, S., Khzami, S., Chafik, J. ve Chiadli, A. (2010). University students’ conceptions about the concept of gene: Interest of historical approach. US-China Education Review, 7(2), 9-15.
Aksakal, M. (2012). Mayoz bölünme konusunun öğretiminde modellerle zenginleştirilmiş laboratuar ortamının akademik başarıya etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli.
Atılboz, N. G. (2004). Lise 1. sınıf öğrencilerinin mitoz ve mayoz bölünme konuları ile ilgili anlama düzeyleri ve kavram yanılgıları [Elektronik Versiyonu]. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 147-157.
Bahar, M., Johnstone, A. H. ve Hansell, M. H. (1999). Revisiting learning difficulties in biology. Journal of Biological Education, 33(2), 84-86. İnternet’ten 10 Eylül 2012’de Taylor and Francis Online veritabanından alınmıştır.
Balcı, N.(2001). Lise öğrencileri için mayoz bölünme ile ilgili bir model geliştirilmesi ve bu modelin başarıya etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Başdaş, E. (2007). İlköğretim fen eğitiminde basit malzemelerle yapılan fen aktivitelerinin bilimsel süreç becerilerine, akademik başarıya ve motivasyona etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
Brown, C. R. (1990). Some misconceptions in meiosis shown by students responding to an Advanced level practical examination question in biology [Elektronik Versiyonu]. Journal of Biological Education, 24(3), 182–186.
Butta, J. L. (1998). A comparison of traditional science instruction to hands-on science instruction. Master Thesis, Salem-Teikyo University, Master of Arts Degree Program, Virginia.
Canpolat, N., Pınarbaşı, T. ve Bayrakçeken, S. (2004). Kavramsal değişim yaklaşımı: model kullanımı. Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(2), 379-384.
Chinnici, J. P., Neth, S. Z. ve Sherman, L. R. (2006). Using ‘chromosomal socks’ to demonstrate ploidy in mitosis and meiosis [Elektronik Versiyonu]. American Biology Teacher, 68(2), 106-109.
Clark, D. C. ve Mathis P. M. (2000). Modelling mitosis and meiosis. A problem-solving activity, The American Biology Teacher, 62(3), 204-206.
Çepni, S., Özsevgeç, T., Sayıklan, F. ve Emre, E. B. (2001). İki üniversitedeki fen bilgisi öğretmenliği programı öğrencilerinin alt branşlardaki başarı düzeylerinin karşılaştırılması. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Kongre Kitabı (ss. 284), Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
Çimer, A. (2012). What makes biology learning difficult and effective: Students’ views [Elektronik Versiyonu]. Educational Research and Reviews, 7(3), 61-71.
Dlamini, E. T. (1999). Conceptual understanding of genetics among student teachers. Doctoral Thesis, University of Zululand, Department of Comparative and Science Education, KwaDlangezwa. Dikmenli, M. (2010). Misconceptions of cell division held by student teachers in biology: a drawing analysis [Elektronik Versiyonu]. Scientific Research and Essays, 5(2), 235-247.
Doğan, B. ve Ay T. (2010). Biyolojinin toplum bilim ve teknoloji açısından önemi. Polat, F. (Ed.), Biyolojide özel konular (ss. 2-6). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Emre, İ. ve Bahşi, M. (2006). Fen bilgisi öğretmen adaylarının hücre bölünmesi ile ilgili kavram yanılgıları. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, Elazığ, 70-73.
Enrique, B. ve Enrique, A. (2000). Teaching genetics at secondary school: a strategy for teaching about the location of inheritance information. Science Education, 84(3), 313-352. İnternetten 10 Ağustos 2012’de Wiley veritabanından alınmıştır.
Eyidoğan, F. ve Güneysu, S. (2001). İlköğretim 8. sınıf fen bilgisi kitaplarındaki kavram yanılgılarının incelenmesi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Kongre Kitabı (ss.72). Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
Gilbert, J. K., Boulter C. ve Rutherford M. (1998). Models in explanation, Prt1: horses for courses? [Elektronik Versiyonu], International Journal of Science Education, 20(1), 83-97.
Gözmen, E. (2008). Lise 1. sınıf biyoloji dersinde okutulan “mayoz bölünme” konusunun öğretilmesinde modellerin öğrenmeye etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Gümüş, İ., Demir, Y., Koçak, E., Kaya, Y. ve Kırıcı, M. (2008). Modelle öğretimin öğrenci başarısına etkisi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 65-90.
Güneş, M. H. ve Çelikler, D. (2010). The investigation of effects of modelling and computer assisted instruction on academic achievement [Elektronik Versiyonu], Educational Research Association The International Journal of Educational Researchers, 1(1), 20-27.
Harrison, A. (2001). How do teachers and textbook writers model scientific ideas for students?, Research in Science Education, 31, 401–435. İnternetten 20 Mayıs 2012’de Springer Link veritabanından alınmıştır.
Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi; Kavramlar, İlkeler, Teknikler (16. Baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
Karataş, A., Laçin-Şimşek, C. ve Akan-Kumbıçak Z. (2013, Ocak). “Bağımsız dağılımın genetik çeşitlilikteki rolü krossing overdan daha önemlidir” savını ispatlayan bir model önerisi. İlköğretim Online, 12(1), 1- 11. İnternet’ten 10 Ocak 2013’de http://ilkogretim-online.org.tr/vol12say1.html adresinden alınmıştır.
Kaya, Ş. (2001). Fen bilimleri eğitiminde model ile öğretimin önemi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Kılıç, S., Kurt, H., Kaya, B., Ateş, A. ve Korkmaz, T. (2009). Lise 2. sınıf öğrencilerinin mitoz ve mayoz bölünme ile ilgili anlama düzeyleri ve kavram yanılgıları. I.Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi Kongre Kitabı (ss. 314), Çanakkale: Onsekiz Mart Üniversitesi.
Kılınç, A. (2008). Hücre bölünmelerinin öğretiminde yeni bir yaklaşım: “bölünen parmaklar”, D.Ü.Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 82-99.
Kibuka, E. ve Sebitosi, E. (2007). Understanding genetics and inheritance in rural schools [Elektronik Versiyonu]. Journal of Biological Education, 41(2), 56-61.
Kindfield, A. C. H. (1991). Confusing chromosome number and structure: a common student error [Elektronik Versiyonu]. Journal of Biological Education, 25, 193-200.
Knippels, M. C., Waarlo, A. J. ve Boersma, K. T. (2005). Design criteria for learning and teaching genetics [Elektronik Versiyonu]. Journal of Biological Education, 39(3), 108-112.
Koçak, E. (2006). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinde “sindirim ve görevli yapılar”, “boşaltım ve görevli yapılar” ve “çiçekli bir bitkiyi tanıyalım” konularının modelle öğretimin öğrenci başarısına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Köse, S. ve Uşak, M. (2006). Photosynthesis and respiration in plants [Elektronik Versiyonu]. International Journal of Environmental and Science Education, 1(1), 25–52.
Lewis, J., Wood, C. ve Robinson, C. (2000). Genes, choromosomes, cell division and inheritance - Do students see any relationship? [Elektronik Versiyonu]. International Journal of Science Education, 22, 177-197.
Lewis, J., Leach, J., Wood, C. ve Robinson, C. (2000). Chromosomes: the missing link – young people’s understanding of mitosis, meiosis, and fertilisation [ Elektronik Versiyonu]. Journal of Biological Education, 34(4), 189-191.
Locke, J. ve McDermid, H. E. (2005). Using pool noodles to teach mitosis and meiosis [Elektronik Versiyonu]. Genetics Society of America, 170(1), 5-6.
Mathis, P. M. (1979). How-to-do-it. The use of manipulative models in teaching mitosis and meiosis [Elektronik Versiyonu]. The American Biology Teacher, 41(9), 558-561.
Mensch, D. L. ve Ruba, P. A. (1991). A study of large hands-on protein synthesis models in biology class, School Science and Mathematics, 91(4), 164-168. İnternet’ten 20 Mayıs 2012’de Eric veritabanından alınmıştır.
Morgil, İ., Yılmaz, A. ve Seferoğlu, Z. (2002). Stereokimya konusunda farklı öğretim yöntemlerinin öğrenci başarısı üzerine etkisi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Kongre Kitabı (ss. 174). Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
Öztap, H., Özay, E. ve Öztap, F. (2003). Teaching cell division to secondary school students [Elektronik Versiyonu]. Journal of Biological Education, 38(1), 13-15.
Pashley, M. (1994). A-level students: their problems with gene and allele [Elektronik Versiyonu]. Journal of Biological Education, 28(2), 120-126.
Sarıkaya, R., Selvi, M. ve Doğan, B. N. (2004). Mitoz ve mayoz bölünme konularının öğretiminde model kullanımının önemi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(1), 85-88.
Sinan, O. ve Karadeniz, Ö. (2010, Temmuz). Mitoz bölünme konusunun öğretimi için örnek bir etkinlik, İlköğretim Online, 9(3), 1-7. İnternet’ten 18 Eylül 2012’de http://ilkogretim-online.org.tr/ vol9say3/v9s3ou1.doc.html adresinden alınmıştır.
Sukes, H. (1997). Fizik öğretmenlerinin elektrik konularında kullandıkları model–benzetmeler. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Şahin, F. ve Parim, G. (2001). Problem tabanlı öğretim yaklaşımı ile DNA, gen ve kromozom kavramlarının öğrenilmesi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Kongre Kitabı (ss. 28 ). Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
Tekkaya, C., Çapa, Y. ve Yılmaz, Ö. (2000). Biyoloji öğretmen adaylarının genel biyoloji konularındaki kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 140–147.
Tekkaya, C., Özkan, Ö. ve Sungur, S. (2001). Biology concepts perceived as difficult by Turkish high school students. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 145-150.
Topçu, M. S., Şahin, E. ve Pekmez E., Turkish middle school students’ difficulties in learning genetics concepts [Elektronik Veriyonu]. Journal of Turkish Science Education, 2009, 6(2), 55-62.
Yıldız, M. (2001). Orta öğretim 9. ve 11. sınıflarda okutulan biyoloji derslerinden bazı genetik kavramların öğretimindeki zorluklar ve bu zorlukları aşmaya yönelik önlemler. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum Zeynelgiller, O. (2006). İlköğretim II. kademe fen bilgisi dersi kimya konularında model kullanımının öğrenci başarısına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa.