Kariyer Araştırma Öz-yeterliğinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Kariyer araştırma öz-yeterliği kavramı ulusal alan yazını için oldukça yenidir. Kariyer araştırma öz-yeterliği bireyin mesleğinde başarılı işlerde yer alabilmesi, çeşitli iş ve meslek bağlantıları kurabilmesi, kendi yetenek ve değerlerine göre hareket edebilmesidir. Bu araştırmanın amacı kariyer araştırma öz-yeterliğinin cinsiyete, sınıf düzeyine, tercih danışmanlığı alıp almama, kariyer planı yapmış olup olmama ve kariyer gelişimini destekleyici etkinliklere katılıp katılmama durumuna göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini incelemektir. Araştırma tarama modeline uygun olarak tasarlanmıştır. Araştırma grubu 1278 (786 kız - %61.5) üniversite öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmada Kariyer Araştırma Öz-yeterliği Ölçeği ile kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Araştırmanın verileri t-testi ve tek yönlü varyans analizi ile analiz edilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre, üniversite öğrencilerinin kariyer araştırma öz-yeterlikleri tercih danışmanlığı alıp almadıklarına, kariyer planı yapmış olup olmadıklarına, kariyer gelişimini destekleyici etkinliklere katılıp katılmadıklarına göre anlamlı bir farklılık göstermektedir. Ayrıca üniversite öğrencilerinin kariyer araştırma öz-yeterlikleri cinsiyete ve sınıf düzeyine göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir.

Anahtar Kelimeler:

kariyer araştırma öz-yeterliği, üniversite öğrencisi, cinsiyet, kariyer planı

Investigation of Career Search Self-efficacy in Terms of Various Variables

The term of career search self-efficacy is quite new to the national literature. Career search self-efficacy is defined as the ability to participate in work activities successfully, to contact with people in the business, to act according to abilities and values. The purpose of present study is to examine whether career self-efficacy is significantly different according to gender, grade level, whether to get vocational counseling during university entrance, whether to making career plan or not, and whether to participation in supporting career development activities. The research was designed with the screening model. The research group is consisted of 1278 (786 female - %61.5) university students. Career Search Self-efficacy Scale and personal information form were used. The data of the study were analyzed by t-test and one-way analysis of variance. According to the results, it was determined that career search self-efficacy did not show any significant difference according to gender and grade level. It was also found that there was a significant difference between career search self-efficacy whether to get vocational counseling during university entrance, whether to make a career plan or not, and whether to participation in promoting career development activities.

Keywords:

career search self-efficacy, university student, gender, career plan,

PDF

___

Babbie, E. (2012). The practice of social research (13th ed.). Canada: Wadsworth Publishing Company.
Bacanlı, F. (2012). Kariyer karar verme güçlükleri ve meslek seçimine ilişkin akılcı olmayan inançların ilişkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(37), 86-95.
Bacanlı, F., Eşici, H. ve Özünlü, M. B. (2013). Kariyer karar verme güçlüklerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(40), 198-211.
Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive perspective. New Jersey: Princeton-Hall.
Bandura, A. (1993). Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning. Educational Psychologist, 28(2), 117-148.
Betz, N. E. & Hackett, G. (1981). The relationship of career-related self-efficacy expectations to perceived career options in college women and men. Journal of Counseling Psychology, 28(5), 399-410.
Blustein, D. L. (1988). The relationship between motivational processes and Career exploration. Journal of Vocational Behavior, 32(3), 345-357.
Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö. ve Köklü, N. (2015). Sosyal bilimler için istatistik (17. baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd ed.). New Jersey: Erlbaum.
Fouad, N., Cotter, E. W. & Kantamneni, N. (2009). The effectiveness of a career decision-making course. Journal of Career Assessment, 17(3), 338-347.
Gati, I., Krausz, M. & Osipow, S. H. (1996). A taxonomy of difficulties in career decision making. Journal of Counseling Psychology, 43(4), 510-526.
Gnilka, P. B. & Novakovic, A. (2017). Gender differences in stem students' perfectionism, career search self‐efficacy, and perception of career barriers. Journal of Counseling & Development, 95(1), 56-66.
Gushue, G. V., Scanlan, K. R., Pantzer, K. M. & Clarke, C. P. (2006). The relationship of career decision-making self-efficacy, vocational identity, and career exploration behavior in African American high school students. Journal of Career Development, 33(1), 19-28.
Hackett, G. (1981). Survey research methods. Personnel & Guidance Journal, 59(9), 559-604.
Hackett, G. & Betz, N. E. (1981). A self-efficacy approach to the career development of women. Journal of Vocational Behavior, 18(3), 326-339.
Harren, V. A. (1979). A model of career decision making for college students. Journal of Vocational Behavior, 14(2), 119-133.
Jordaan, J. P. (1963) Exploratory behavior: The formation of self and occupational concepts. In D. E. Super, R. S. Shersky, N. Mattin & J. P. Jordaan (Eds.), Career development self-concept theory (pp. 42-78). New York: College Examination Board.
Kidd, J. M. (2006). Understanding career counselling: Theory, research and practice. London: Sage Publications.
Kim, S. & Lee, S. (2015). The influence of job-seeking stress, career decision-making self-efficacy, self-esteem and academic achievement on nursing students' happiness. Korean Journal of Adult Nursing, 27(1), 63-72.
Komarraju, M., Swanson, J. & Nadler, D. (2014). Increased career self-efficacy predicts college students’ motivation, and course and major satisfaction. Journal of Career Assessment, 22(3), 420-432.
Kuzgun, Y. (2014). Meslek rehberliği ve danışmanlığına giriş (6. baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
Lent, R. W., Brown S. D. & Hackett, G. (2002). Career Choice and Development. In D. Brown (Ed.). Social cognitive career theory (pp. 255-311). New York: John Wiley & Sons.
Nesdale, D. & Pinter, K. (2000). Self-efficacy and job-seeking activities in unemployed ethnic youth. The Journal of Social Psychology, 140(5), 608-614.
Neuman, W. L. (2014). Social research methods: Qualitative and quantitative approaches (7th ed.). Essex: Pearson Education.
Osipow, S. H. (1999). Assessing career indecision. Journal of Vocational Behavior, 55(1), 147-154.
Roe, A. (1956). The psychology of occupations. New Jersey: John Wiley & Sons.
Sarı, S. V. (2014). Sosyal bilişsel öğrenme teorisine dayalı grup müdahalesinin üniversite öğrencilerinin kariyer araştırma öz yeterliklerine etkisi (Yayınlanmamış doktora tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Sarı, S.V., Yazıcı, H. ve Şahin, M. (2017). Kariyer araştırma öz-yeterliliği ölçeği-Türkçe (köayö-t): Türkçeye uyarlama çalışması. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(5), 1715-1728.
Sears, S. (1982). A definition of career guidance terms: A national vocational guidance association perspective. The Career Development Quarterly, 31(2), 137-143.
Solberg, V. S., Good, G. E., Fischer, A. R., Brown, S. D. & Nord, D. (1995). Career decision-making and career search activities: Relative effects of career search selfefficacy and human agency. Journal of Counseling Psychology, 42(4), 448-455.
Solberg, V. S., Good, G. E. & Nord, D. (1994). Career search self-efficacy: Ripe for applications and intervention programming. Journal of Career Development, 21(1), 63-72.
Solberg, V. S., Good, G. E., Nord, D., Holm, C. Hohner, R., Zima, N., …Malen, A. (1994). Assessing career search expectations: Development an validation of the Career search efficacy scale. Journal of Career Assesment, 2(2), 111-123.
Stumpf, S. A., Austin, E. J. & Hartman, K. (1984). The impact of career exploration and interview readiness on interview performance and outcomes. Journal of Vocational Behavior, 24(2), 221-235.
Stumpf, S. A. & Colarelli, S. M. (1980). Career exploration: Development of dimensions and some preliminary findings. Psychological Reports, 47(3), 979-988.
Stumpf, S. A., Colarelli, S. M. & Hartman, K. (1983). Development of the Career exploration survey. Journal of Vocational Behavior, 22(2), 191-226.
Sullivan, K. R. & Mahalik, J. R. (2000). Increasing career self‐efficacy for women: Evaluating a group intervention. Journal of Counseling & Development, 78(1), 54-62.
Şahin, M., Sarı, S. V., Duman, S., Kerimoğlu, U. ve Kocaman, T. (2015). Mesleki kararsızlığın yordanmasında kontrol odağı ve mantık dışı inançların rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(43), 11-20.
Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2012). Using multivariate statistics (6th ed.). New Jersey: Pearson.
Taylor, K. M. & Betz, N. E. (1983). Applications of self-efficacy theory to the understanding and treatment of career indecision. Journal of Vocational Behavior, 22(1), 63-81.