İlköğretim Denetmenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri ve Nedenleri

Günümüz iş yaşamının yarışmacı ortamı bireylerde strese yol açmakta, uzun süre stres yaşayan bireylerin işlerine duydukları ilgi azalmakta, birlikte iş yaptıkları ve/veya hizmet verdikleri insanlarla ilişkilerinde olumsuzluklar yaşamaları söz konusu olmaktadır. Tükenmişlik olarak adlandırılan bu durum, bireylerin işteki verimini önemli ölçüde azaltan bir etkendir. Bu araştırmada ilköğretim denetmenlerinin tükenmişlik düzeyleri ve nedenleri araştırılmıştır. Çalışma, nitel ve nicel olarak iki boyutta ve tarama modelinde tasarlanmıştır. Araştırmada doğrudan evren üzerinde çalışılmış ve Denizli ilinde görev yapan 40 ilköğretim denetmeni araştırma kapsamına alınmıştır. Bu denetmenlere Maslach Tükenmişlik Ölçeği (Maslach Burnout Inventory) uygulanmış, ardından 5 denetmenle yarı yapılandırılmış görüşme formu ile görüşme yapılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular denetmenlerin duygusal tükenme ve duyarsızlaşma boyutlarında çoğunlukla ânadirenâ düzeyinde tükenmişlik yaşadıklarını, kişisel başarı boyutunda ise âçoğu zamanâ düzeyinde kendilerini başarılı bulduklarını göstermektedir. Ayrıca, denetmenlerin tükenmişlik düzeyleri yaş ve eğitim değişkenine göre farklılık göstermezken, ödül alma değişkenine göre farklılık göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Denetmen, tükenmişlik, duygusal tükenme, duyarsızlaşma, kişisel başarı.

Elementary School Supervisorsâ Burnout Levels and Its Reasons

The work life today results stress in people. The people, who live in stressful surroundings for a long time, lose their interest to work, experience negative events on human relations with people who work together or are served to. This situation is called burnout which is a factor that reduces peopleâs efficiency at work. The aim of this study is to explore the burnout level of elementary school supervisors and the reasons which create burnout for them. The research was designed in two dimensions as qualitative and quantitative. The study was done on population directly. The 40 elementary supervisors who have worked in Denizli province were included. As data gathering instrument, Maslach Burnout Inventory (MBI) was employed and then a semi-structured interview was done with 5 supervisors. The data showed that the supervisors experience burnout in ârarelyâ level on emotional exhaustion and depersonalization dimensions. In personal accomplishment dimension, the supervisors perceived themselves successful in âusuallyâ level. Furthermore, while the burnout levels of supervisors did not show difference according to age and education variables, it showed difference in receiving reward.

Keywords:

Supervisor, burnout, emotional exhaustion, depersonalization, personal accomplishment.,

PDF

___

Gold, Y. (1985). Burnout causes and solutions. Clearing House, 58, 210-212.
Haberman, M. (2005). Teacher burnout in black and
white. The New Educator 1, 153-175.
Maslach, C. (1993). Burnout: A multidimensional perspective. W. B. Schaufeli, C. Maslach ve T.Marek. Professional Burnout: Recent Developments in Theory and Research. Taylor and Francis: Washington, DC
Maslach, C. ve Jackson, S. (1981). The Measurement of Experienced Burnout. Journal of Occupational Behaviour, (2), 99-113.
Ok, S. (1995). Banka İş Görenlerinin İş Doyumunun Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Potter, Beverly A. (1995) Preventing Job Burnout: Transforming Work Pressures into Productivity. Menlo Park, CA, USA: Course Technology Crisp.
Rowe, M. M. (1998). Hardiness as a Stress Mediating Factor of Burnout among Healthcare Providers. American Journal of Health Studies; 14 (1): 16-20.
Rutledge, C.F. ve Francis L. (2004). Burnout Among Male Anglican Parochial Clergy in England: Testing A Modified Form Of The Maslach Burnout Inventory. Research in the Social Scientific Study of Religion. Vol.15.
Schaufeli, W., Maslach, C., ve Marek, T. (1993). Professional Burnout: Recent Developments in Theory and research. Washington, DC: Taylor and Francis.
Scott, Eizabeth (2006). Stres and Burnout: Burnout Symptoms and Causes. İnternetten 20 Kasım 2010 tarihinde http://stress.about.com/od/b adresinden alınmıştır.
Sermon, J.M.(1994). The relationship of the Dual role assignment to the Level Of Perceived Burnout by Secondary Teachers. Dissertation Abstract International. 55 (9), 2765 A.
Tanrıverdi L. (2008). İlköğretim müfettişlerinin iş tatmini ile tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi (İstanbul ili örneği), İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Taymaz, H. (2002). Eğitim Sisteminde Teftiş Kavramlar, İlkeler, Yöntemler, Ankara: Pegem A Yayınları,
Torun, A., (1995). Tükenmişlik, Aile Yapısı ve Sosyal Destek İlişkileri Üzerine Bir İnceleme, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Unger, D.E.(1980). “Superintendent Burn-out: Myth or reality”. Makale internetten 15 Ekim 2010 tarihinde proquest veritabanından http:// proquest.umi.com/pqdweb?index=8&did=74 9726941&SrchMod= 2&sid=4&F... adresinden alınmıştır.
Yılmaz, A. (2007). İlköğretim müfettişlerinin mesleki görevlerini yerine getirme durumları ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki, Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi.