Hilal GENGEÇ, Birkan GÜLDENOĞLU, Tevhide KARGIN

Erken Okuryazarlık Becerileri Üzerinde Etkili Olan Değişkenler: SED ve Ev Okuryazarlığı

Bu çalışmanın temel amacı, 60-72 aylık çocukların erken okuryazarlık becerilerinde sosyo ekonomik düzey (SED) ve ev okuryazarlığının etkilerinin belirlenmesidir. Çalışmaya Gaziantep ilinde okul öncesi eğitimine devam eden 235 çocuk ve anneleri dahil edilmiştir. Çalışmada çocukların erken okuryazarlık becerilerine yönelik performansları ‘Erken Okuryazarlık Testi (EROT)’, SED’lerine ilişkin bilgiler ‘Aile Bilgi Formu’, ev okuryazarlığı etkinliklerine yönelik bilgiler ise ‘Ev Okuryazarlığı Uygulamaları Ölçeği (EVOKU)’ ile elde edilmiştir. EROT uygulamaları çocukların kendi okulları içinde belirlenmiş bir oda ya da sınıfta gerçekleştirilmiştir. SED ve ev okuryazarlığı etkinliklerine yönelik bilgiler ise annelerle yapılan telefon görüşmeleri ile elde edilmiştir. Çalışmadan elde edilen veriler Mann-Whitney U, Kruskal Wallis H ve Spearman Brown Sıra Farkları Korelasyon Katsayısı hesaplanarak analiz edilmiştir. Bulgular, çocukların erken okuryazarlık becerileri üzerinde SED’in anlamlı farklılık yarattığını ve özellikle düşük SED’den gelen çocukların erken okuryazarlık becerileri açısından risk grubunda olduklarını göstermiştir. Ayrıca ev ortamında gerçekleştirilen etkinliklerin erken okuryazarlık becerilerinin gelişimi üzerinde etkili olduğu ve iyi bir erken okuryazarlık gelişimi için ev ortamında gerçekleştirilecek olan nitelikli etkinliklerin ve sağlanan olanakların önemli olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler:

erken okuryazarlık, sosyo-ekonomik düzey, ev okuryazarlığı, risk grubu

Variables Affecting Early Literacy Skills: Socio-Economic Level and Home Literacy

The main purpose of this study is to determine the effects of socio-economic level (SEL) and home literacy on the early literacy skills of 60-72 months old children. Two hundred thirty-five children attending pre-school education in the city of Gaziantep and their mothers were included in the study. Children's performances regarding early literacy skills were obtained in the study using the "Early Literacy Test (ELT)", information related to their SELs with the "Family Information Form", and information on home literacy activities with the "Home Literacy Practices Scale (HLP)". ELT implementations were carried out in a designated room or classroom in the children's schools. Telephone interviews conducted with mothers acquired information regarding SEL and home literacy activities. The study's data were analyzed using the Mann-Whitney U, Kruskal Wallis H tests and calculating the Spearman-Brown Rank Differences Correlation Coefficient. The findings indicated that SEL created a significant difference in children's early literacy skills and that children, particularly from low SEL, were in the risk group regarding early literacy skills. Furthermore, they showed that the activities carried out in the home environment are influential in the development of early literacy skills and that the qualitative activities and opportunities provided in the home environment are significant for good early literacy development.

Keywords:

early literacy, socio-economic level, home literacy, risk group.,

PDF

___

Kargın, T., Ergül, C, Büyüköztürk, Ş.ve Güldenoğlu, B. (2015). Anasınıfı çocuklarına yönelik erken okuryazarlık testi (EROT) geliştirme çalışması, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi,16(3), 237-68.
Kargın, T, Güldenoğlu, B. ve Ergül, C. (2017). Anasınıfı Çocuklarının Erken Okuryazarlık Beceri Profili: Ankara Örneklemi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 18 (01), 61-87.
Kendeou, P., Lynch, J., van den Broek, P., Espin, C., White, M.J. & Kremer, K. (2005). Developing successful readers: building early comprehension skills through television viewing and listening. Early Childhood Education Journal, 33(2), 91-98.
Liu, C., Georgiou, G. K., & Manolitsis, G. (2018). Modeling the relationships of parents’ expectations, family’s SES, and home literacy environment with emergent literacy skills and word reading in Chinese. Early Childhood Research Quarterly, 43, 1–10.
Martini, F., & Sénéchal, M. (2012). Learning literacy skills at home: Parent teaching, expectations, and child interest. Canadian Journal of Behavioural Science / Revue canadienne des sciences du comportement, 44(3), 210–221.
McCardle, P., Scarborough, H. S., & Catts, H. W. (2001). Predicting, explaining, and preventing children's reading difficulties. Learning Disabilities Research & Practice, 16(4), 230–239.
Nadig, A. (2013). Listening Comprehension. Encyclopedia of Autism Spectrum Disorders, 1743. Neumann, M. M. (2016). A socioeconomic comparison of emergent literacy and home literacy in Australian preschoolers. European Early Childhood Education Research Journal, 24(4), 555–566.
Niklas, F., & Schneider, W. (2013). Home literacy environment and the beginning of reading and spelling. Contemporary Educational Psychology, 38, 40-50.