Biyoloji Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Bu çalışmanın amacı, öğretmen adaylarının biyolojiye karşı tutumlarını belirlemeye yönelik geçerli ve güvenilir bir biyoloji tutum ölçeği geliştirmektir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2010-2011 öğretim yılında Manisa Celal Bayar, Karadeniz Teknik, Gazi ve Kars Kafkas Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen bilgisi öğretmenliği ile sınıf öğretmenliği anabilim dallarında okuyan 500 öğretmen adayı oluşturmuştur. Eksik ve yanlış doldurmalar nedeniyle 88 öğretmen adayının verileri değerlendirme dışı bırakılmıştır. Geriye kalan 412 öğretmen adayının verileri değerlendirmeye alınmıştır. Veriler üzerinde açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. Analiz sonucu ölçeğin 3 faktörlü yapıyı temsil ettiği düşünülmüş ve bu yapının doğruluğu doğrulayıcı faktör analizi ile test edilmiştir. Elde edilen bulgular ölçeğin 3 faktörlü bir yapı gösterdiğini destekler niteliktedir. belirlenen faktörlere, madde içerikleri dikkate alınarak isim verilmeye çalışılmıştır. Buna göre birinci faktöre “Biyolojiye yönelik kendine duyulan güven”, ikinci faktöre “Biyolojiye yönelik ilgi”, üçüncü faktöre “Biyolojinin önemi” isimleri verilmiştir. Ölçeğin tamamına ilişkin Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı 0.90 olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Tutum, Açımlayıcı Faktör Analizi, Doğrulayıcı Faktör Analizi, Biyoloji

The Study of Biology Attitude Scale’s Validity and Reliability

This study aims to develop a valid and reliable biology attitude scale to determine attitudes of pre-service teachers towards biology. The study group consists of 500 pre-service teachers in the science teaching and classroom teaching departments of the Faculty of Education at Manisa Celal Bayar University, Karadeniz Technical University, Gazi University and Kars Kafkas University. Data of 88 pre-service teachers were excluded from the assessment due to missing and false responses. Data of 412 pre-service teachers were included in the assessment. According to Exploratory factor analysis, it was assumed that the scale represents three-factor structure and the accuracy of this structure was tested with confirmatory factor analysis. The obtained findings confirmed that the scale represents a three-factor structure. The determined factors were named considering item contents. Accordingly, the first item was titled as "self-esteem for biology," the second item was titled as "interest towards biology," and the third item was titled "the importance of biology". The scale’s Cronbach Alpha internal consistency coefficient was found to be 0.90.

Keywords:

Attitude, Exploratory Factor Analysis, Confirmatory Factor Analysis, Biology,

PDF

___

Arıcak O.T. ve Ilgaz G. (2007). Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile biyoloji dersi tutum ölçeğinin yapı geçerliliğinin incelenmesi. Eurasian Journal of Educational Research, 28, 1-8.
Berkant, H. G. (2002). Orta öğretim biyoloji derslerinin, biyolojik nedenselliğe dayalı olarak işlenmesi. İnternet’ten 22 Temmuz 2013’de http://infobank.fedu.odtu.edu.tr/ufbmek-5/netscape/b_kitabi/PDF/Biyoloji/bildiri/t13d.pdf adresinden alınmıştır.
Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
Chuang, H.F. and Cheng, Y.J. (2003). A study on attitudes toward biology and learning environment of the seventh grade students. Chinese Journal of Science Education, 11 (2), 171-194. İnternet’ten 22 Temmuz 2013’de http://www.fed.cuhk.edu.hk/en/cjse/200300110002/0171.htm. adresinden alınmıştır.
Çimer, A. (2012). What makes biology learning difficult and effective: Students’ views. Educational Research and Reviews, 7(3), 61-71.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve Lisrel uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
Dhindsa, H., S. and Chung, G. (2003). Attitudes and achievement of Bruneian science students. International Journal of Science Education, 25 (8), 907-922.
Doğru, M. ve Kıyıcı, F.K. (2005). Fen eğitiminin zorunluluğu. M. Aydoğdu ve T. Kesercioğlu (Ed.), ilköğretim Fen ve Teknoloji Öğretimi (ss.1-24). Ankara: Anı Yayıncılık.
Durmaz, H. (2004). Nasıl bir fen eğitimi istiyoruz? Yaşadıkça Eğitim, Sayı. 83-84 (Temmuz-Eylül/Ekim-Aralık), 38-40.
Ekici, G. (2002a). Biyoloji öğretmenlerinin laboratuar dersine yönelik tutum ölçeği (BÖLDYTÖ). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 62-66.
Ekici, G. (2002b). Biyoloji dersine yönelik tutum ölçeği. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8, 136-143.
Ekici, G. ve Hevedanlı M. (2010). Lise öğrencilerinin biyoloji dersine yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7(4), 97-109. İnternet’ten 12 Mayıs 2013’de http://www.tused.org adresinden alınmıştır.
Erden, M. (1995). Öğretmen adaylarının öğretmenlik sertifikası derslerine yönelik tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 99-104.
Hevedanlı, M. ve Akbayın, H. (2006). Biyoloji öğretiminde işbirlikli öğrenme yönteminin başarı, hatırda tutma ve derse yönelik tutum üzerindeki etkileri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 6,21-31.
Jones,. M. G., Howe, A. and Rua, M. J. (2000). Gender differences in students’ experiences, interests, and attitudes toward science and scientists. Science Education, 84 (2), 180-192.
Kayış, A. (2005). Güvenirlik analizi. Ş. Kalaycı (Edt.), SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. (ss. 404-409). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
Koçakoğlu M. ve Türkmen L. (2010). Biyoloji dersine yönelik tutum ölçeği geliştirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (2), 229-235-245.
Korkmaz, Ö. (2009). Eğitim fakültelerinin öğrencilerin eleştirel düşünme eğilim ve düzeylerine etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(4), 879-902.
Krapp, A. (2002) Structural and dynamic aspects of interest development: theoretical considerations from an ontogenetic perspective. Learning and Instruction, 12, 383–409.
McMillan, J.H. and Schumacher S. (2010). Evidence-based inquiry. Research in education. United States of America: Pearson Education, s.511.
Nwagbo, C. (2006). Effects of two teaching methods on the achievement in and attitude to biology of students of different levels of scientific literacy. International Journal of Educational Research, 45(3) , 216-229.
Osborne, J., Simon, S. and Collins, S. (2003). Attitudes towards science: A review of the literature and its implications. International Journal of Science Education, 25(9) 1049-1079.
Pehlivan, H. ve Koseoğlu, P. (2010). The reliability and validity study of the attitude scale for biology course. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2(2), 2185-2188. İnteret’ten 22 Temmuz 2013’de http://ac.els-cdn.com/S1877042810003447/1-s2.0-S1877042810003447-main.pdf?_tid=57c845a4-05ac-11e3-a41b 00000aab0f27andacdnat=1376572531_c1f414efaca8433424d2e4655a01c573 adresinden alınmıştır.
Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., and Muller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research-Online, 8, 23-74. İnternet’ten 22 Temmuz 2013’de www.cob.unt.edu/slides/paswan/busi6280/Y-Muller_Erfurt_2003.pdf. adresinden alınmıştır.
Soyibo, K. and Hudson, A. (2000). Effects of computer-assisted instruction (CAI) on 11th graders’ attitudes to biology and CAI and understanding of reproduction in plants and animals. Research in Science and Technological Education, 18(2), 191-199.
Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. (İkinci Baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
Tekkaya, C., Özkan, Ö., Sungur, S. ve Uzuntiryaki, E. (2000, Eylül). Öğrencilerin biyoloji konularındaki anlama zorlukları. Hacettepe Üniversitesi, IV. Fen Bilimler Eğitim Kongresi’nde sunulmuş sözlü bildiri. Ankara.
Telli, S. ve Çakıroğlu, J. (2002). Biyoloji Sınıfındaki Öğrenme Ortamının Öğrencilerin Biyolojiye Yönelik Tutumlarına Etkisi. 16-18 Eylül ODTÜ Kültür ve Kongre Merkezi, V. Ulusal Fen Bilimleri Ve Matematik Eğitimi Kongresi’nde sunulmuş poster. İnternet’ten 22 Temmuz 2013’de http://www.fedu.metu.edu.tr/ufbmek-5/b_kitabi/b_kitabi.htm adresinden alınmıştır.
Yeşilyurt S. ve Gül Ş. (2009). Biyoloji tutum ölçeği. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 239-258.
Yetkin, Y. (1998). Biyoloji eğitimi ile sağlanan davranış değişikliklerinin insanın yücelişi ve dünya barışına katkısı. Tubitak, 22, 347-367. İnternet’ten 22 Temmuz 2013’de http://journals.tubitak.gov.tr/biology/ adresinden alınmıştır.
Yetkin, Y. (2000, Eylül). Biyoloji eğitimi, öğretimi ve öğretmen yetiştirilmesinde yeni yaklaşımlar: Biyoloji felsefe ve mantığının anlaşılması. 6-8 Eylül Hacettepe Üniversitesi IV. Fen Bilimleri Eğitim Kongresi’nde sunulmuş sözlü bildiri. Ankara.
Yılmaz H. ve Sünbül, A.M. (2003). Öğretimde planlama ve değerlendirme. Konya: Çizgi Kitapevi.
Yılmaz, M. (2012). Biyoloji öğretmeni adaylarının biyolojide başarılı olma motivasyonunu yordayan değişkenlerin incelenmesi. 27-30 Haziran Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi, X. Ulusal FEN Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, İnternet’ten 22 Temmuz 2013’de http://kongre.nigde.edu.tr/xufbmek/dosyalar/tam_metin/pdf/2299-28_05_2012-23_13_39.pdf adresinden alınmıştır.
Uitto, A., Juuti, K., Lavonen, J. and Meisalo, V. (2006). Students' interest in biology and their out-of-school experiences. Journal of Biological Education, 40:3, 124-129.
Üredi, I., ve Üredi, L. (2005). Öğretmen adaylarının sınıf öğretmenliği bölümüne ilişkin tutumlarının incelenmesine yönelik bir program değerlendirme çalışması. Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2). İnternet’ten 12 Ağustos 2012’de http://www.istekyasam.com/edu7dergi/makaleler.htm adresinden alınmıştır