AMAÇ: Koroner kollaterallerin varlığı hastaların klinik sürecinde koruyucu etki yapabilir. Kollateral oluşumunun yetersiz olması kardiyovasküler olayların artışında bir neden olabilir. Bu çalışmada tıkayıcı koroner arter hastalığı olan hastalarda klinik özelliklerin koroner kollateral varlığına etkisini araştırdık.YÖNTEMLER: Çalışmaya Temmuz 2002 ve Aralık 2003 yılları arasında Pamukkale Üniversitesi Kardiyoloji Bölümü’nde koroner anjiyografisi yapılan ve en az bir koroner arterinde total oklüzyonu olan hastalar dahil edildi. Çalışmaya retrospektif olarak 114 hasta alındı. Koroner kollateral akım Rentrop sınıflandırması ile derecelendirildi. Hastalar, 1. grup iyi kollateral gelişimi olanlar ve 2. grup daha az kollateral gelişimi olanlar şeklinde iki grupta incelendi.BULGULAR: Bulgular: İki grubun EKG de q dalgaları varlığı dışında demografik, klinik ve laboratuvar özellikleri benzerdi. V3-4 de q dalgalarının varlığı kötü kollateral gelişimi ile ilişkiliydi (p=0.028). Çok değişken analizi yapılarak tahmini glomerüler filtrasyon hızının (tGFH) kollateral gelişiminin bağımsız belirleyicisi olduğu saptandı (p=0.043). Düşük tGFH iyi gelişmiş kollateraller ile ilişkiliydi.SONUÇ: Tıkayıcı koroner arter hastalığı olan hastalarda düşük tGFH koroner kollateral gelişimini pozitif yönde etkileyebilir. Bu adaptasyon, özellikle kardiyovasküler morbidite ve mortalitesi yüksek, düşük düzeyde renal yetmezliği olan hastalar için yararlı olabilir. Bu hastalarda koroner kollateral gelişimini ve fonksiyonunu bozan tedavi yöntemleri daha dikkatli kullanılmalıdır.

OBJECTIVE: The presence of coronary collaterals (CC) may exert a protective effect on outcome. Impaired collateral formation could be one of the reasons for increased risks of cardiovascular events. We aimed to determine the influence of clinical characteristics on the presence of CCs in patients with occlusive coronary artery disease.collaterals.METHODS: This retrospective study enrolled one hundred and fourteen patients who had at leastone total occlusion of a coronary artery on angiograms performed between July 2002 and December 2003 at the Department of Cardiology, Pamukkale University. CC flow was graded with Rentrop’s classification. Patients were divided in two groups: group 1 with well-developed collaterals and group 2 with less well-developedcollaterals.RESULTS: Demographic, clinical, and laboratory characteristics except the presence of q waves on ECG were similar between the two groups. The presence of q waves in leads V3-4 was associated with poor collateral development (p=0.028). Multivariate analysis determined that estimated glomerular filtration rate (eGFR) was independent predictor of collateral development (p=0.043). Lower eGFR was associated with well-developedCONCLUSION: Conclusion: In patients with occlusive coronary artery disease, lower eGFR may positively influence the development of CCs. This adaptation may be especially beneficial for patients with lesser degrees of renal dysfunction, who are at greater risk of cardiovascular morbidity and mortality. Treatment modalities that impair the development and function of coronary collaterals should be used cautiously in these patients.