Amaç: Ekstra-anatomik baypas girişimleri, ekstremite kurtarılmasında alternatif bir uygulamadır. Bu araştırmada ekstra-anatomik baypas girişim tercih edilen hastaların orta ve uzun dönem sonuçları değerlendirilmiştir.Gereç ve yöntem: Ocak 2004-Ocak 2010 tarihleri arasında kliniğimizde ekstra-anatomik baypas girişimi uygulanan 32 hasta retrospektif olarak değerlendirildi. Hasta verileri hastane otomasyon programı, poliklinik kontrolleri ve telefon görüşmeleri ile elde edildi. Yaş ortalaması 62±12 olan olguların 27’si erkek, 5’i kadın idi. 31 hastada alt ekstremite, bir hastada üst ekstremite revaskülarizasyonuna yönelik ekstra anatomik baypas gerçekleştirildi. Alt ekstremite revaskülarizasyonlarına yönelik olarak 22 olguda femoro-femoral, sekiz olguda aksillo-bifemoral, iki olguda aksillo-femoral, bir olguya ise femoro-femoral baypasla birlikte desenden aorto-femoral baypas işlemi tercih edildi. Sağ üst ekstremite revaskülarizasyonu için de bir olguda karotikobrakial baypas işlemi uygulandı. Toplamda 32 hasta için 34 ekstra-anatomik baypas işlemi gerçekleştirildi. Tüm işlemler için ringli politetrafl oroetilen (PTFE) greft kullanıldı.Bulgular: Ortalama 28.88±16.70 ay (6-74 ay) takip edilen hastaların 24 tanesinde greft açıklığının devam ettiği tespit edildi. Perioperatif dönemde dört hasta, uzun dönem takiplerde iki hasta eşlik eden hastalıklar nedeniyle kaybedildi. Postoperatif dönemde üç hastada greft enfeksiyonu, 4 hastada greft trombozu gelişirken iki hastada alt ekstremite amputasyonu uygulandı.Sonuç: Ekstra anatomik baypas; iskemik bacağın eşlik ettiği, özellikle riskli hasta grubunda düşük mortalite ve morbidite oranları nedeniyle anatomik baypas tekniklerine alternatif cerrahi yaklaşım şeklidir. Uygun cerrahi teknik ve medikal tedavi desteği ile erken ve uzun dönemde greft açıklığı yüksek oranlarda tutulabilmektedir

Aim: Extra-anatomic bypass procedures are alternative applications that attempts to rescue the limb. In this study, the intermediate and long-term results of the patients who underwent extra-anatomic bypass were evaluated.Materials and Methods: Thirty-two patients underwent extra-anatomic bypass procedures in our clinic between January 2004 and January 2010 were reviewed retrospectively. The patients’ data were obtained from the hospital automation program, polyclinic controls, and telephone calls.Twenty seven patients were male and fi ve patients were female. The mean age of the patients was 62±12 years (range, 33 to 88 years). Thirty one extra-anatomic bypass revascularizations were performed for the lower extremities. One revascularization was performed for the upper extremities. Twenty two cases underwent femoro-femoral bypass, eigth cases underwent axillo-bifemoral bypass, two cases underwent axillo-femoral bypass, one case underwent carotico-brachial bypass. Totally 34 ekstra-anatomik bypass procedures were performed for 32 patients. Ring polytetrafl uoroethylene (PTFE) graft was used for all of the operations.Results: The average follow-up of the patients was 28.8±16.7 months (6-74 months). During this period in 24 of the patients graft patency was detected to be continued. Four patients in the postoperative period, two patients in the long follow up period died due to the concomitant diseases. In the postoperative period graft infection was developped in three patients, graft thrombosis occurred in four patients and two patients underwent amputation. Conclusion: Extra-anatomic bypass procedure is an alternative surgical approach type due to its low mortality and morbidity rates, especially in the risky patients population with ischemic leg. In the early and long-term period graft patency can be kept in high rates with proper surgical techniques and medical treatment support