İstanbul hirâmi Ahmet Paşa camisi

İstanbul’un Fatih semtindeki eser, fetihten yaklaşık yüzelli yıl kadar sonra Hirâmi Ahmet Paşa tarafından camiye çevrilmiş bir Bizans kilisesi olup, plan ve diğer mimari hususları değerlendirildiğinde XII. yüzyılda inşa edilmiştir. Yarım daire biçimindeki apsis ve apsidiolleri ile İstanbul’daki diğer benzerleri arasında ünik bir bina halindeki eser, Osmanlı’ya intikal eden kültürel mirasın ve Osmanlı kültürünün farklı inançlara hoşgörüsünün örneği olarak karşımıza çıkıyor.

İstanbul hirâmi Ahmet Paşa mosque

The building in Fatih district, which was converted to a the mosque by Hirâmi Ahmet Pahsa approximately a hundred and fifty years later after the conquest of İstanbul is an anonymous Byzantine church that can be dated to the XIIth century in accordance with her plan and other architectural characteristics. She is an unique monument in Byzantine church architecture in İstanbul because of her semi-circular apsid and apsidiols shape. It is not only a sample of cultural heritage to from Byzantine time to the Ottomans but the church is coming on the scene with the tolerance of Turkish culture to different religions.

___

AYVANSARÂYİ, Hüseyin Efendi, Hadikatü’l-Cevâmi, İstanbul 1281.

AYVANSARAYİ, Hafız Hüseyin, Camilerimiz Ansiklopedisi (Hadikatü’l-Cevami), C. I, (Haz: İ. Erzi)İstanbul 1987.

AYVANSARAYİ, Hüseyin Efendi-Ali Satı Efendi, Süleyman Besim Efendi., (Hadikatü’l Cevami (İstanbul Câmileri ve Diğer Dînî-Sivil Mi’mâri Yapılar), Haz: A. N. Galitekin), İstanbul 2001.

EYİCE, S., “Ahmedpaşa Mescidi”, İstanbul Ansiklopedisi, C. I, (I. Baskı), (Haz. R. E. Koçu), İstanbul 1946, s. 275-277.

EYİCE, S., “Ahmedpaşa Mescidi”, İstanbul Ansiklopedisi, C. I, (II. Baskı), (Haz. R. E. Koçu), İstanbul 1946, s. 437-440.

EYİCE, S., İstanbul Petit Guide a Travers Les Monuments Byzantins et Turks, İstanbul 1955.

EYİCE, S., “İstanbul’un Camiye Çevrilen Kiliseleri”, Taç, C. 1, S. 2, İstanbul 1986, s. 9-18.

EYİCE, S.-Tunay M.I.- Tanman B., Fotoğraflarla Fatih Anıtları, İstanbul 1981?.

EYİCE, S., “İstanbul’un Fethinde Bizans Mimari Mirası”,Tarihi Kültürü ve Sanatıyla VII.

Eyüp Sultan Sempozyumu Tebliğler 9-11 Mayıs 2003, İstanbul 2003, s. 20-47.

FREELY, J.-Çakmak A. S., İstanbul’un Bizans Anıtları, (Çev: F. G. Tanman) İstanbul 2005.

GURLİTT, C., Die Baukunst Konstantinopels, Tafelband I-II, Berlin 1912.

GURLİTT,C., İstanbul’un Mimari Sanatı Architecture of Constantinople Die Baukunst Konstantinopel, (Çev: R. Kızıltan), Ankara 1999.

HAMİLTON, J.A., Byzantine Architecture and Decoration, (Second Ed.), London 1956.

HİLL, S., “The Praetorium at Musmiye”, Dumbarton Oaks Papers, Vol. 29, Washington 1975, s. 347-349.

JANİN, R., Constantinople Byzantine Developpement Urbain et Repertoire Topographie, Paris 1950.

JANİN, R., La Géographie Ecclésiastique De L’Empire Byzantin, Premiére Partie, Le Siége De Constantinople et le Patriarcat OEcuménique, Tome III, Les Églises Et Les Monastéres, Paris 1953.

KIRIMTAYIF, S., Converted Byzantine Churches in İstanbul, İstanbul 2001.

KRAUTHEİMER, R., Early Christian and Byzantine Architecture, Middlesex 1975.

MAMBOURY, E., The Tourists’ İstanbul, İstanbul 1953.

MAOZ, Z., “The Praetorium at Musmiye Again” Dumbarton Oaks Papers, Vol. 44, Washington, s. 41-Mango C. (2006?), (Çev: M. Kadiroğlu), Bizans Mimarisi, Ankara 1990.

MİLLİNGEN, A. V., Byzantine Churches in Constantinople Their History and Architecture, London 1912.

MÜLLER-WİENER, W., İstanbul’un Tarihsel Topografyası 17. Yüzyıl Başlarına Kadar

Byzantion-Konstantinopolis-İstanbul, (3.Baskı), (Çev: Ü. Sayın), İstanbul 2007. ÖZ, T., İstanbul Camileri, (3.Baskı), Ankara 1997.

PEKAK, M. S., Trilye (Zeytinbağı) Fatih Camisi ve Bizans Kapalı Yunan Haçı Planı, İstanbul 2009.

SCHNEİDER, A.M., Byzanz, Vorarbeiten zur Topographie und Archäeologie der Stadt, Berlin 1936.

SUMNER, Boyd H.-Freely J., Strolling Through İstanbul A Guide to the City, (Third Ed.), İstanbul 1983.

SÜREYYA, M., Sicill-i Osmanî, C. 1, (Haz: N. Akbayar), İstanbul 1996.

WULLF, O., Altchristliche und Byzantinische Kunst, Berlin 1914.