Nuri Demirağ’ın İstanbul’daki Fabrikasında Tasarlanan ve Almanya’da Denemeleri Yapılan Avcı Uçağının Hikâyesi

“Zafer Artık Süngünün Ucunda değil, Tayyarenin Pervanesindedir.” Nuri Demirağ’ın 25 Ağustos 1945 tarihinde söylediği bu söz; ilk hava stratejisti olan Giulio Douhet’in bir sözünü hatırlamama vesile oldu: “Zafer, savaşın doğasındaki değişimleri görebilenlere gülümser.” Şüphesiz ki 20. yüzyılda savaşın doğasını değiştiren en büyük gelişim havacılık ve uçaklar olmuştur. Türk havacılık tarihi, bu güne kadar akademik çalışmalarda fazlaca yer bulamamış bir alandır. Yapılan çoğu çalışma birbirini tekrar eden, sınırlı sayıda kaynağa dayalı, yeni bulgu, yorum ve analiz içermeyen çalışmalardan öteye gidememiştir. Son zamanlarda konuya ilgi duyan araştırmacı ve yayın sayısında artış gözlense de bu çalışmalarda dil sorunu yüzünden yerli kaynaklardan yararlanmaktan ileriye gidilmemiştir. Tarihin birlikte yaşandığı coğrafya ve ittifaklarda karşılaştırmalı tarih yazımı için dönemin hem dost hem de düşman arşiv belgelerinden ve yayınlarından faydalanmak gerekir. Özellikle Birinci Dünya Savaşı ve sonrası döneme olan ektisi göz önüne alındığında Almanya’da bulunan askeri ve sivil kurum arşivleri Türk tarih yazımı için büyük öneme haizdir. Ne yazık ki başta dil sorunu olmak üzere araştırmacıların desteklenmemesi gibi olumsuzluklar, söz konusu arşivlerde araştırma yapılmasını ve Türk tarihinin bilinmeyenlerinin ortaya çıkartılması önünde hala en büyük engeller olarak durmaktadır.

Designed in Istanbul and Tested in Germany: The History of a Fighter Aircraft Born in Nuri Demirağ’s Workshop

___

  • Referans1:
  • Referans2:
  • Referans3:
  • Referans4: