Osmanlı Modernleşme Sürecinde Yardım ve Refah Faaliyetlerinin Karmaşık Dinamizmi: Tarihî Gerçeklik Bakımından İane Toplama Faaliyetleri

Bu makalenin amacı Osmanlı modernleşme sürecinde, özellikle ondokuzuncu yüzyılın ikinci yarısından itibaren ortaya çıkmaya başlayan yardım ve refah faaliyetlerinin karmaşık durumunu ve üzerinde cereyan ettiği söylemler ve eylemlerin bazılarını tetkik etmektir. Makalenin analitik çerçevesini ortaya koyan birinci bölüm “karmaşık refah ekonomisi” teorisinin çeşitli şekillerinden biri olarak “yardım ve refahın karmaşık dinamizmi” teorisini ortaya koyar. İkinci bölüm 1860larda Osmanlı İmparatorluğu’nda gazeteler ve dergiler vasıtasıyla düzenlenen bazı iane toplama faaliyetlerini ele alır ve Osmanlı modernleşmesi bağlamında yardımın karmaşık şartlarının içinden doğan yeni yardım şekillerini tartışır.

Mixed Dynamism of Relief in the Late Ottoman Empire: e Historical Actualities of Fundraising Campaigns

Bu makalenin amacı Osmanlı modernleşme sürecinde, özellikle ondokuzuncu yüzyılın ikinci yarısından itibaren ortaya çıkmaya başlayan yardım ve refah faaliyetlerinin karmaşık durumunu ve üzerinde cereyan ettiği söylemler ve eylemlerin bazılarını tetkik etmektir. Makalenin analitik çerçevesini ortaya koyan birinci bölüm “karmaşık refah ekonomisi” teorisinin çeşitli şekillerinden biri olarak “yardım ve refahın karmaşık dinamizmi” teorisini ortaya koyar. İkinci bölüm 1860larda Osmanlı İmparatorluğu’nda gazeteler ve dergiler vasıtasıyla düzenlenen bazı iane toplama faaliyetlerini ele alır ve Osmanlı modernleşmesi bağlamında yardımın karmaşık şartlarının içinden doğan yeni yardım şekillerini tartışır.

___

  • Bibliography Muhbir Rûznâme-i Cerîde-i Havâdis (RCH) Takvîm-i Vekâyi‘ (TV) Tasvîr-i Efkâr (TE) Akiba, Jun: “The Formation of the Modern Ottoman State and Education, Welfare and Charity”, Teruyuki Hirota, Nobuya Hashimoto and Akira Iwashita (eds.), The Welfare State and Education: Toward New Developments in Comparative Social and Educational History, Kyoto: Showa-do, 2014, pp. 141-157 (in Japanese). Akün, Ömer Faruk: “Nâmık Kemal,” Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, XXXII, pp.361-378. Ayalon, Yaron: Natural Disasters in the Ottoman Empire: Plague, Famine, and Other Misfortunes, Cambridge: Cambridge University Press, 2015. Ben-Bassat, Yuval: Petitioning the Sultan: Protests and Justice in the Late Ottoman Palestine, London / New York: I. B. Tauris, 2013. Cezar, Mustafa: “Osmanlı Devrinde İstanbul Yapılarında Tahribat Yapan Yangınlar ve Tabii Âfetler,” Türk San’atı Tarihi, 1 (1963), pp. 327-414. Çavdar, Necati: “Muhbir Gazetesi’nin Bir Toplumsal Sorumluluk Projesi: Girit İsyanı’nda Zarar Gören Müslümanlar İçin Yardım Kampanyası,” Sultan Abdülaziz ve Dönemi Sempozyumu (Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2014), IV, pp. 99-126. Çelik, Hüseyin: Ali Suavî ve Dönemi, İstanbul: İletişim Yayınları, 1994. Kuntay, Midhat Cemal: Sarıklı İhtilâlci Ali Suavi, İstanbul: Ahmet Halit Kitabevi, 1946. Kuzucu, Kemalettin: “Osmanlı Başkentinde Büyük Yangınlar ve Toplumsal Etkileri”, Osmanlı (Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 1999), V, pp. 687-699. Özbek, Nadir: Osmanlı İmparatorluğu’nda Sosyal Devlet: Siyaset, İktidar ve Meşruiyet (1876-1914), İstanbul: İletişim Yayınları, 2002. Sasaki, Shin: “The Formation of Young Ottomans Movement and the Cretan Problem: Fund-raising Campaign of the Newspaper Muhbir”, Journal of Asian and African Studies, 79 (Tokyo 2010), pp. 73-93 (in Japanese) ------: The Road to Ottoman Constitutional Government, Tokyo: University of Tokyo Press, 2014 (in Japanese). ------: “The Emergence of Journalism and the Formation of a Readership: From the Late Ottoman Experience”, Jun Akiba and Nobuya Hashimoto (eds.), A Social History of MIXED DYNAMISM OF RELIEF IN THE LATE OTTOMAN EMPIRE 180 Education in the Modern Islamic Areas: The Outlook from the Ottoman Empire, Kyoto: Showa-do, 2014, pp. 113-137 (in Japanese). Singer, Amy: Charity in Islamic Societies, Cambridge: Cambridge University Press, 2008. Su‘âvî: Defter-i A‘mâl-i ‘Âlî Paşa, Paris, n.d. Takada, Minoru: “International Comparative History of ‘Mixed Economy of Welfare’”, Minoru Takada and Tomoyo Nakano (eds.), Welfare, Kyoto: Minerva Shobo 2012, pp. 1-23 (in Japanese).