Topluma Hizmet Uygulamaları Etkinliklerinin Öğretmen Adaylarının Sosyal Becerileri ve Öz Yeterlik İnanç Düzeylerine Etkisi

Öğretmen eğitiminin amaçları arasında, toplumsal sorumluluk bilinci, öz güven, işbirliği gibi değerler önemli bir yer tutmaktadır. Bu tür değerlere sahip öğretmenlerin, kendi öğrencileri üzerindeki olumlu etkileri kaçınılmaz olacaktır. Bu bağlamda, sosyal becerileri gelişmiş, kendini öğretmenlik mesleğinde yeterli gören öğretmenlerin yetiştirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı, topluma hizmet uygulamamaları (THU) etkinliklerinin, öğretmen adaylarının sosyal becerileri ve öz yeterlilik inanç düzeyleri üzerindeki etkilerini araştırmaktır. Çalışmada, nitel ve nicel verilerin birlikte değerlendirildiği karma araştırma deseni kullanılmıştır. Nitel verilerin toplanmasında, öğretmen adayları ile yapılan görüşmeler kullanılmış ve içerik analizi yapılarak betimlenmiştir. Nicel verilerin toplanmasında ise, croanbach alfa iç tutarlılık katsayısı .94 olan 90 maddelik sosyal beceriler ölçeği ve croanbach alfa iç tutarlılık katsayısı .86 olan 29 maddelik öz yeterlik inanç ölçeği kullanılmıştır. Ön test-son test şeklinde çalışmanın başında ve sonunda öğretmen adaylarına uygulanan bu iki ölçeğe ait verilerin analizinde, “tek gruplu ön test-son test deneysel desen” kullanılmıştır. Elde edilen veriler, “bağımlı örneklemler için t testi” kullanılarak analiz edilmiştir. Nicel verilerin analiz sonuçlarından, öğretmen adaylarının öz yeterliliklerine olan inançları ve sosyal becerilerinin anlamlı düzeyde (p<0,05) pozitif yönde arttığı tespit edilmiştir. Nitel verilerin içerik analizinde ise, sosyal becerilerin ve öz yeterlilik inançlarının artmasının sadece THU’ya bağlı olmadığı anlaşılmaktadır. İyi planlanmış bir THU’nun sosyal beceriler ve öz yeterlilik inançlarına olumlu katkıları olurken, iyi planlanmamış bir THU’nun bu tür becerilerin gelişiminde katkısı olmadığı sonucuna varılmıştır. Bu tür etkinliklerin iyi bir planlama ile topluma ve öğretmen adaylarına fayda sağlayacak şekilde birçok farklı boyutta ele alınması tavsiye edilir.

Anahtar Kelimeler:

topluma hizmet uygulamaları, öğretmen eğitimi, sosyal beceriler, öz yeterlilik

The Effect of the Events aiming at Community Service Applications to the Social Skills and Self-efficacy of Teacher Candidates

Among the teacher training goals, the values such as social responsibility consciousness, self-confidence and cooperation hold a significant place. The impact of the teachers having these types of values on their own students is inevitable. In this respect, training of the teachers having advanced social skills and well enough in teaching should be trained. The purpose of the study is to search the effects of the events aiming at Community Service Applications (CSA) to the social skills and self-efficacy of teacher candidates. In the study cause and effect searching pattern has been used to evaluate qualitative and quantitative data. The interviews with the teacher candidates have been used in collecting qualitative data described doing content analysis. In collecting quantitative data a 90-item social skills scale with internal consistency coefficient 94 of Cronbach alpha and a 29-item self-efficacy scale with internal consistency coefficient 86 have been used. In analyzing the scale applied to the teacher candidates at the beginning and end of the study as pre-test and the last-test, a one-group pre-test and the last-test pattern has been used. The obtained data have been analyzed using ‘’t-test for dependent samples. From the analysis results of quantitative data, social skills and beliefs to self-efficacy of teacher candidates have been identified at meaningful level on positive way, (p<0,05). In analyzing the qualitative data it has been identified that the increase of social skills and self-efficacy beliefs does not only depend on Community Service Applications (CSA). It has been concluded that while a well-planned CSA has positive contributions to social skills and self-efficacy beliefs, a badly planned CSA doesn’t have a positive contribution in developing of these kinds of skills. It is advised that these types of events should be handled through a well-designed plan in a way that they offer profits to the teacher candidates.

Keywords:

community service applications, teacher education, social skills, self-sufficiency,

PDF

___

Al Barwani, T., Al-Mekhlafi, A. & Nagaratnam, R.P. (2013). Service-learning might be the key: learning from the challenges and ımplementation strategies in efl teacher education in oman. International Journal of Instruction, 6 (2), 109-128.
Ayvacı, H. Ş. ve Akyıldız, S. (2009). Topluma hizmet uygulamaları dersinin bireye ve topluma kazandırdıkları ve toplumun beklentileri. Millî Eğitim 184, 102-119.
Beldağ, A., Yaylacı, A. F., Gök, E., & İpek, C. (2015). Topluma hizmet uygulamaları dersinin üniversite-toplum işbirliği açısından değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 161-178.
Chambers,D.J. & Lavery, S. (2012). Service-learning: a valuable component of pre-service teacher education. Australian Journal of Teacher Education. 32 (4), 127-137.
Dewey, J. (2010). Okul ve Toplum. (Çeviri: Başman, H. Avni). Pegem Akademi Yayınları. Ankara.
Dinçer, Ç., Ergül, A., Şen, M., & Çabuk, B. (2011). Bir topluma hizmet uygulaması örneği: haydi kavram oyuncaklarıyla oynayalım. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19/1, 19-38.
Ergül, H. F. ve Kurtulmuş, M. (2014). Sosyal sorumluluk anlayışının geliştirilmesinde topluma hizmet uygulamaları dersine ilişkin öğretim elemanlarının görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 3(49), 221-232.
Gökçe, N. (2011). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının topluma hizmet uygulamalarına ilişkin değerlendirmeleri. Uluslararası İnsani Bilimler Dergisi, 8 (2), 176-194.
Gürol, A. & Özercan, M. G. (2010). Topluma Hizmet Uygulaması Dersinin Uygulanmasına İlişkin Görüşlerin Belirlenmesi. 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (539-544), Elazığ.
Kesten, A. (2012). Öğretmen adaylarının ve öğretim elemanlarının bakış açısıyla topluma hizmet uygulamaları dersinin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 2125-2148.
Kesten, A., Köçer, M., & Egüz, Ş. (2014). Topluma hizmet uygulamaları dersinin toplumsal bilinç kazandırmadaki etkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(2), 393-410.
Küçükoğlu, A. ve Coşkun, Z. S., (2012). Yeni bir çoklu pedagojik yaklaşım: topluma hizmet uygulamaları. Milli Eğitim, S.194, 92-107.
Özdemir, M. N., & Tokcan, H. (2010). Topluma hizmet uygulamaları dersinin öğretmene adaylarının görüşlerine göre değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 41-61.
Özden, Y., 2002. Eğitimde yeni değerler. Ankara: Pegema Yayıncılık.
Sazak Pınar, E. (2012). Identifying knowledge levels of Turkish teacher candidates about teaching social skills. Elementary Education Online, 11(1), 201-213.
Sazak Pınar, E. (2014). Özel eğitim okullarında ve sınıflarında görev yapan öğretmenlerin sosyal beceri öğretimine ilişkin bilgi düzeyleri. New World Sciences Academy- Education Sciences, 9(1), 73-86.
Sönmez, Ö. F. (2010). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının topluma hizmet uygulamaları dersine yönelik görüşlerinin kazanım boyutunda değerlendirilmesi. The Black Sea Journal of Social Sciences, 2 (2), 53-71.
Tosun, N. (2014). Böte bölümü öğrencilerinin proje tabanlı topluma hizmet uygulamaları dersine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(3), 961-980.
Tuncel, G., Kop, Y., & Katılmış, A. (2011). Sosyal bilgiler dersi öğretmen adaylarının topluma hizmet uygulamaları dersine yönelik görüşleri. 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications in (435-447), Antalya.
Uğurlu, Z. ve Kıral, E.(2012). Öğretmen adaylarının topluma hizmet uygulamaları dersinin işleyiş süreci ve kazanımlarına ilişkin görüşleri. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), 59-93.
Yıldız, N. G. (2017). Öğretmenlerin Sosyal Beceri Öğretimine Yönelik Bilgi Düzeyleri ile Öğrencilerin Sosyal Becerileri Arasındaki İlişki. İlköğretim Online, 16(3), 1275-1286.