AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE İLİŞKİLERİNDE DOĞRUDAN VERGİ UYGULAMALARI

Avrupa Birliği (AB), üye ülkelerin topladıkları vergilere müdahale etmeyerek birlik içinde ortak bir vergi politikası benimsemeyen ekonomik bir birleşmedir. Bununla beraber üye devletlerin vergi sistemlerini uyumlaştırma sürecine tabi tutmasa da yakınlaştırmalarını sağlamaya yönelik çabalara sıcak bakmaktadır. Bunun sebebi ülkeler arasındaki vergi oranı farklılıklarının, sermaye hareketlerinin kısıtlanmasına hatta engellenmesine sebep olmasıdır. Avrupa Birliğine ilk kez 31 Temmuz 1959 tarihinde başvuru yapan Türkiye halen AB üyesi olamamıştır. Buna rağmen 35 müzakere başlığından birisi olan ve 16. Fasılda yer alan Vergilendirme kriterlerine uyum süreci için elinden geleni yapmaktadır. 1998 yılından itibaren düzenli şekilde yayınlanan İlerleme Raporları ile de süreçte gelinen nokta belirtilmektedir. Bu bağlamda çalışmanın amacı; AB üyesi ülkelerin ve üyelik sürecinde olan Türkiye’nin doğrudan vergileme alanında yaptıkları çalışmaları literatür araştırması ile incelemektir. Bu amaç doğrultusunda Türkiye ve AB üyesi ülkelerin vergi sistemlerinden yararlanılmıştır. Çalışmada, Üye ülkelerin dolaylı ve doğrudan vergiler alanında en çok dolaylı vergilerde özellikle de KDV ile uyumlaştırma çabaları içinde olduğu görülmüştür. Doğrudan vergileme alanında ise ülkeler arasındaki ekonomik ve sosyokültürel farlılıklar göz önünde bulundurularak, gerçek kişilerden alınan Gelir Vergisinde pek fazla uyumlaştırma yapılamamıştır. Fakat Kurumlar Vergisi, çifte vergilendirme, vergi kaçakçılığı, kanal ve üs şirketler, şirketler hukuku, haksız rekabet ve dış ticaret gibi konularda ülkeler arasında belli kriterler doğrultusunda uyumlaştırmaya gidilmiştir. Türkiye kendisinden istenen vergileme alanındaki uyumlaştırma çalışmaları üzerinde özellikle dolaylı vergiler alanında ilerleme kaydetmiş, doğrudan vergilerde ise çok fazla çaba sarf etmemiştir

Direct Tax Applications in Relationship Between European Union and Turkey

European Union (EU) is an economic union that exstipulates common tax policy within the union without interfering the taxes which collected by the members. On the other hand union doesn’t put tax systems of member states to harmonization but has a positive look on efforts convergence. The reason of this is the difference between international tax ratio causes limiting even hindering the capital activities. Turkey which made an application at 31st of July 1959 still can’t become member of EU. Nevertheless, Turkey does its best for adoption process to tax criteria, which is in 16th chapter, one of the 35 negotiation titles. Within improvement reports has been issued regularly since 1998, the annually situations of Turkey are stated. In this respect, the aim of the work is to examine the member state’s and Turkey’s works which are in membership period, in tax are with literature researches. For this purpose, it is taken advantages of Turkey’s and EU states’ tax system. As a result member states, in direct tax and in indirect tax area, mostly indirect tax especially VAT, spend effort to harmonize. There is no harmonization in common tax, taken from real persons, with taking into consideration among socio-cultural and economic differences the states about direct tax area. But states harmonized towards certain criteria about subjects like corporation tax, double tax, tax evasion, channel and fly-by-night company law, unfair competition, foreign trade. Turkey had improvement about harmonization works about tax area especially indirect tax area but did not effort about direct tax area