Algılanan Rol Belirsizliğinin İşe Yabancılaşma Üzerindeki Etkisinin ve Demografik Değişkenlere Göre Farklılıklarının İncelenmesi An

Günümüzde örgüt yapılarının değişmesi ve yaşanan gelişmeler sonucu iş tanımları esnek hale gelmiş, bireylerden farklı rolleri yerine getirmeleri beklenmeye başlamıştır. Birçok farklı rolün bireye yüklenmesi, algılanan rol belirsizliğine yol açmaktadır. Rol belirsizliği sonucu birey için işin anlamsızlaşması, bireyin iş ve örgütünden uzaklaşması, dolayısıyla işe yabancılaşma söz konusu olabilmektedir. Bu çalışmada, çalışanların algıladığı rol belirsizliğinin işe yabancılaşma üzerinde bir etkisi olup olmadığı incelenmiş, ayrıca demografik özelliklerin bu değişkenlerde bir farklılaşmaya yol açıp açmadığı araştırılmıştır. Çalışma, İstanbul’da çalışan 152 beyaz yakalı çalışan üzerinde gerçekleştirilmiştir. Hipotezlerin sınanmasında korelasyon ve regresyon analizleri, bağımsız grup t testi ve tek yönlü varyans analizlerinden yararlanılmıştır. Yapılan analizler sonucu, algılanan rol belirsizliği ile işe yabancılaşma arasında orta düzeyde pozitif bir ilişki olduğu görülmüştür. Bunun yanı sıra, algılanan rol belirsizliğinin işe yabancılaşma üzerinde anlamlı ve pozitif yönde bir etkisi olduğu ortaya çıkmıştır. Farklılık analizleri sonuçlarına göre ise, rol belirsizliğinin çalışanların demografik özelliklerine göre (cinsiyet, medeni durum, yaş, kurum kıdemi ve gelir düzeyi) anlamlı farklılıklar göstermediği, işe yabancılaşmanın ise yalnızca kurum kıdemine göre anlamlı farklılık gösterdiği ortaya çıkmıştır. Bu doğrultuda, örgütlerin rol belirsizliğini azaltıcı yönde uygulamalarda bulunması önerilebilir.

Investigation on the Effect of Role Ambıguity on Work Alienation and Their Differentiations According to Demographic Variables

Nowadays, due to the changes and developments in organizational structures, job definitions have become more flexible, and it has begun to be expected to fulfill multiple roles from individuals. This leads to an increase in the uncertainty of the roles that employees perceive. As a result of the perception of role ambiguity, jobs become meaningless for the individual. Moving away from work and organization causes to alianation of work. In this study, it was investigated whether the perceived role ambiguity had an effect on work alienation. Also, whether the perceived role ambiguity and work alienation differentiate according to some demographic characteristics was examined. The study was carried out on 152 white-collar employees working in Istanbul. Pearson correlation analysis, regression analysis, independent sample t- test and one-way ANOVA were used in hypothesis testing. Results indicated that there was a significant and moderately positive correlation between perceived role ambiguity and work alienation. Besides, it was revealed that perceived role ambiguity had a significant and positive effect on work alienation. Also, it was found that the role ambiguity did not show any significant differences according to the demographic variables (gender, marital status, age, institutional seniority and income level), whereas work alienation showed significant difference only according to institutional seniority.

___

  • Pearce, J. L. (1981). Bringing Some Clarity to Role Ambiguity Research. Academy of Management Review, 6(4), 665-674. doi: 10.5465/AMR.1981.4285727
  • Peterson, M. F., Smith, P. B., Akande, A., Ayestaran, S., Bochner, S., Callan, V., Cho, N. G., Jesuino, J. C., D’Amorim, M., Francois, P.-H., Hofmann, K., Koopman, P. L., Leung, K., Lim, T. K., Mortazavi, S., Munene, J., Radford, M., Ropo, A., Savage, G., Setiadi, B., Sinha, T. N., Sorenson, R., Viedge, C. (1995). Role Conflict, Ambiguity, and Overload: A 21-nation Study. Academy of Management Journal, 38(2), 429-452. doi: 10.2307/256687
  • Rai, S., Kumar, V. A. (2012). Five Factor Model of Personality & Role Stress. Indian Journal of Industrial Relations, 48(2), 341-353. doi: http://www.jstor.org/stable/23509843
  • Rizzo, J. R., House, R. J., Lirtzman, S. I. (1970). Role Conflict and Ambiguity in Complex Organizations. Administrative science quarterly, 15(2), 150-163. doi: 10.2307/2391486
  • Sakires, J., Doherty, A., Misener, K. (2009). Role Ambiguity in Voluntary Sport Organizations. Journal of Sport Management, 23(5), 615-643. doi: 10.1123/jsm.23.5.615