Türkiye’de Cumhuriyet Döneminde İngilizce Öğretmeni Yetiştirme Sürecinin Tarihsel Gelişim Açıdan Değerlendirilmesi

Türkiye’de İngilizce öğretmeni yetiştirme süreci incelendiğinde bu konuda belli bir birikimin olduğu görülmektedir. Günümüzde İngilizce öğretmeni yetiştirme anlayış ve uygulamalarının daha iyi anlaşılması için konunun tarihsel açıdan incelenmesi gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Çünkü öğretmen yetiştirme programları düzenlenirken geçmişten dersler çıkarılması, geleceğe ilişki alınacak kararlarda tarihsel birikimden yararlanılması beklenir. Bu araştırmanın amacı Türkiye’de cumhuriyet döneminde İngilizce öğretmeni yetiştirme sürecinin tarihsel gelişim açısından değerlendirilmesidir. Bu amaç çerçevesinde internet ve kütüphane ortamında literatür taraması yapılmıştır. Amaca uygun bulunan makale, kitap ve lisansüstü tezler betimsel analiz yöntemiyle incelenmiştir. Araştırma sonucunda Cumhuriyet döneminde İngilizce öğretmeni yetiştirme konusunda önemli birikim olmasına rağmen sistemli çalışmaların yapılmadığı görülmektedir. İngilizce öğretmeni ihtiyacı 1923 ve 1950 yılları arasında farklı kaynaklardan karşılanmaya çalışılmıştır. Muallim muavinliği de bu dönemde öğretmen ihtiyacını karşılamaya yönelik uygulamalardan birisidir. 1950 ve 1980 yılları arasında ise artan İngilizce öğretmeni ihtiyacı bölüme daha fazla öğrenci alınması ve az da olsa yeni okulların açılması yoluyla giderilmeye çalışılmış, fakat yapılan bu çalışmalardan da öğretmen ihtiyacı tam olarak karşılanamamıştır. 1980 sonrasında ise öğretmen yetiştiren kurumlar üniversite bünyesine alınmış, öğretmen yetiştirme işi politik etkilerden uzak tutulmaya çalışılmıştır. Fakat bu dönemde niceliğe verilen önem niteliğe verilmemiştir. 

An Evaluation of English Language Teacher Training in The Republic Period in Turkey From The Viewpoint of Historical Development

When English language teacher training in Turkey is examined, it is seen that there is some accumulation of knowledge in this field. In order to grasp better today’s understanding and practices of English language teacher training, the need to examine it historically arises because when teacher training programs are designed, it is expected to learn a lesson from the past and to benefit from historical accumulation of knowledge in this field in making decisions about the future. The purpose of this study is to evaluate English language teacher training in the Republic Period in Turkey from the viewpoint of historical development. To this end, review of literature was conducted in the internet and in the library. Articles, books and dissertations which were found to be suitable for the purpose of the study were examined with descriptive analysis method. As a result of the study, it is seen that no systematic studies were conducted on English language teacher training although there was significant accumulation of knowledge in this field in the Republic Period. In order to meet the need for English language teachers, different resources were used in 1923-1950s. Teaching assistants are one of the practices of meeting the need for teachers in this period. Between the years 1950 and 1980s, in order to meet the increasing need for English language teachers, there were efforts to admit more students to English language teaching departments and to open new schools if there were few, but the need for English language teachers was not fully met with such practices. In the late 1980, the institutions training teachers were incorporated into universities and there was an effort to keep teacher training away from political influences. However, in this period no importance was given to the quality of teacher training.

___

  • Akbaş, O. (2006). Amerikan gönüllü kuruluşları: Barış gönüllülerinin dünyada ve Türkiye’de çalışmaları. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(6), 85–99.
  • Akyüz, Y. (2015). Türk eğitim tarihi, 25. Baskı, Ankara: Pegem Yayınları.
  • Altunya, N. (2006). Gazi Eğitim Enstitüsü 1926-1980. Ankara: Gazi Üniversitesi Yayınları.
  • Cangil, B. E. (2004). Küreselleşme ve Avrupa Birliği Yabancı Dil Eğitim Politikaları Işığında 2000’li Yıllarda Türkiye’de Yabancı Dil ve Yabancı Dil Öğretmeni Yetiştirme Politikalarına Bir Bakış. İstanbul Üniversitesi Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 123-131.
  • Dilekli, Y. (2018). Ortaokul İngilizce hazırlık sınıfı programı pilot uygulamasının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi, OPUS- Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 5(8), 34-56.
  • Durmuşçelebi, M. (2006). Türkiye’de Anadili Eğitimi ve Yabancı Dil Öğretimi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 285-307.
  • Demircan, Ö. (1988). Dünden bugüne Türkiye’de yabancı dil, İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Durmuşoğlu Köse, G.; Cantürk, B. & Ülsever, S. (2002): Distance English Language Teaching (DELT) Programme: A New Model for Turkey. TOJDE, 3(1), 85-88.
  • Dursunoğlu, H. (2003). Cumhuriyet döneminde ilköğretime öğretmen yetiştirmenin tarihi gelişimi, Milli Eğitim Dergisi, 160, 185-198.
  • Ergini, O. (1977). Türk maarif tarihi. İstanbul: Eser Matbaası.
  • Ertürk, S. (1979), Eğitimde program geliştirme, 3. Baskı, Ankara: Yelkentepe Yayınları.
  • Evcim, H. (2013). Cumhuriyet dönemi yabancı dil öğretmeni yetiştirme programlarının karşılaştırması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
  • Haznedar, B. (2010). Türkiye’de yabancı dil eğitimi: reformlar, yönelimler ve öğretmenlerimiz, International Conference on New Trends in Education and Their Implications 11-13 Novem-ber, 2010 Antalya-Turkey
  • Karagöz, S. (2018a). İkinci meşrutiyetten harf inkılabına süreli yayınlarda eğitim (1908-1928). Ankara: Vize Yayıncılık.
  • Karagöz, S.(2018b). Cumhuriyet dönemi eğitimine yön veren yerli ve yabancı uzman raporları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Karagöz, S.(2018c). Sadrettin Celal Antel's Ten-year Ministry Develop-ment Report: An Assessment Based on the Divisions of Educational Sciences. Universal Journal of Educational Research 6(5):1119-1128, DOI: 10.13189 /ujer. 2018. 060533
  • Nunan, D. (2003). The impact of English as a global language on educa-tional policies and practices in the Asia-Pasific region. TESOL Quarterly, 37(4), 589-613.
  • Öztürk, C. (2005). Türkiye’de dünden bugüne öğretmen yetiştiren kurumlar. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Yayın No: 1310.
  • Özyar, A. (2003). Milli Eğitim Bakanlığı’nın öğretmen yetiştirme politikaları. http://oyegm.meb.gov.tr/ortasayfa/gn_md_sunu_dosyalar/frame.htm adresinden 1 Eylül 2015 tarihinde alınmıştır.
  • Saglam, M. (2011). Öğretmen yetiştirme sisteminde ve öğretmen eğitiminde yapısal düzenlemeler ve program geliştirme çalışmaları, Türkiye’de öğretmen yetiştirme (Editör S. A. Kilimci). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
  • Seferoğlu, G. (2004). Alternatif İngilizce Öğretmeni Yetiştirme Uygulamalarına İlişkin İki Farklı Bakış Açısı, Eğitim ve Bilim, 29(132), 58-66.
  • Sezer, A. (1999). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e; misyonerlerin Türkiye’deki eğitim ve öğretim faaliyetleri. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi Special Edition, 179, 169-183.
  • Singleton, D. (1989). Language acquisition: The age factor. Clevedon, UK: Multilingual Matters. Tebliğler Dergisi (1962). 12.11.1962 tarihli sayısı.
  • Yücel, E. (2007). Devlet okullarında yürütülen yabancı dil eğitimine eleştirel bir bakış. Türkiye’de Yabancı Dil Eğitimi Ulusal Kongresinde sunulan bildiri(22-23 Kasım, Ankara), Ankara: Bizim Büro Basımevi.
  • Yücel, H. A. (1938). Türkiye’de ortaöğretim, İstanbul.
  • YÖK. (1998). Eğitim fakültelerinin öğretmen yetiştirme programlarının yeniden düzenlenmesi, Ankara: Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı.