Psikolojik Danışman Adaylarıyla Çözüm Odaklı Grupla Psikolojik Danışmanın Çözüm Odaklı Eğilim ve Otomatik Düşüncelere Etkisi

Bu araştırma, çözüm odaklı kısa süreli grupla psikolojik danışmanın (ÇOKSPD), Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık (RPD) öğrencilerinin çözüm odaklı eğilimlerini ve otomatik düşünceleri üzerindeki etkilerini incelemek amacına yönelik öntest-sontest-izleme testi ile deney-kontrol-plasebo gruplarıyla yarı deneysel bir araştırmadır. Araştırmanın örneklemi 2018-2019 eğitim-öğretim senesi Aksaray Üniversitesi, Eğitim Fakültesi-RPD programındaki öğrenim gören öğrencilerden oluşmaktadır. Araştırmanın bağımlı değişkenlerini ölçmek için Grant, Cavanagh, Kleitman, Spence, Lakota ve Yu (2012) tarafından geliştirilen ve Şanal-Karahan ve Hamarta (2015) tarafından Türkçe’ye çevrilen “Çözüm Odaklı Envanter” kullanılmıştır. Ardından Hollon ve Kendall (1980) tarafından geliştirilen ve farklı zamanlarda Aydın ve Aydın (1990) ile Şahin ve Şahin (1992) tarafından tarafından Türkçe’ye uyarlanmış “Otomatik Düşünceler Ölçeği” kullanılmıştır. Paket program SPSS 18 ile veriler çözümlenmiştir. Elde edilen bulgular incelendiğinde, grupların kendi içlerindeki farkları ortaya çıkarmak için tekrarlı ölçümler için Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi yapılmıştır. Deney, kontrol ve plasebo grupları arasında öntest-sontest-izleme test puanları arasındaki farkı ortaya çıkarmak için ise Mann Whitney-U testi yapılmıştır. Altı hafta süren ÇOKSPD’nın sonunda deney grubunun otomatik düşünceler ve çözüm odaklı envanter puanlarının ön testten son teste doğru değiştiği görülmüştür. Dört ay sonra alınan izleme ölçümlerinde ise deney grubu lehine otomatik düşünceler puanlardaki değişimin benzer şekilde devam ettiği bulunmuştur. Çözüm odaklı envanter puanlarında ise plasebo ve kontrol grubu lehine değişimler olduğu bulunmuştur. Elde edilen sonuçlara dayanarak programın özellikle otomatik düşünceler puanlarının düşmesinde etkili olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Çözüm odaklı kısa süreli grupla psikolojik danışma, otomatik düşünceler, psikolojik danışman adayları

The Effect of Solution-Focused Group Counseling with Psychological Counselor Candidates on Solution-Focused Tendency and Automatic Thoughts

The purpose of this study was to examine the effects of solution-focused brief group psychological counseling (SFBGC) on Guidance and Psychological Counseling students’ solution-focused tendencies and automatic thoughts. The study employed a pretest posttest follow-up test design, a quasi-experimental design. The sample of the research consists of students studying in the Guidance and Psychological Counseling Department in the 2018-2019 academic year at the Faculty of Education at Aksaray University. “Solution-Focused Inventory” developed by Grant, Cavanagh, Kleitman, Spence, Lakota ve Yu (2012) and by Karahan-Şanal and Hamarta (2015) adapted to Turkish. Afterwards, “Automatic Thoughts Questionnaire”, developed by Hollon ve Kendall (1980) and adapted to Turkish by Aydın ve Aydın (1990), and Şahin ve Şahin (1992) were administered. The data were analyzed with SPSS 18 package program. Mann-Whitney U Test was used to reveal the difference between the pretest, posttest and follow-up test scores of the experimental, control and placebo groups, and Wilcoxon Signed Rank Test was utilised to reveal the differences within the groups for repeated measurements. End of the 6-week, it was observed that the automatic thoughts and solution-focused inventory scores of the experimental group changed from pre-test to post-test. In the monitoring measurements taken 4 months later, it was found that the changes in automatic thoughts scores in favor of the experimental group continued similarly. It was found that there were changes in solution-focused inventory scores in favor of placebo and control group. The results have shown that the program is especially effective in decreasing the automatic thoughts scores.

Keywords:

Solution-focused brief group counseling, Psychological counseling candidates, Automatic Thoughts,

PDF

___

Akın, A. (2010). Self-compassion and interpersonal cognitive distortions. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(39), 1-9.

Arkar, H. (1992). Beck'in depresyon modeli ve bilişsel terapisi. Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 5(1-3), 37-40.

Arnett, J. J. (2000). Emerging adulthood: A theory of development from the late teens through the twenties. American Psychologist, 55(5), 469.

Atasayar, M., ve Bilgin, O. (2010). Sınav kaygısı ile baş etmeye yönelik çözüm odaklı grupla psikolojik danışma programı. III. Uygulamalı PDR Kongresi (10-12 Aralık), Ankara.

Atasayar, M., Bilgin, O., ve Berberoğlu, G. (2010). Kısa süreli çözüm odaklıyaklaşım ve aile içi iletişimi arttırmaya yönelik psiko-eğitim çalışması. III. Uygulamalı PDR Kongresi (10-12 Aralık), Ankara.

Ateş, B. (2015). Üniversite öğrencilerinin güvengenlik becerileri üzerinde çözüm odaklı grupla psikolojik danışmanın etkisi. Mersin Universitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 832-841.

Ateş, B. (2014). Üniversite öğrencilerinin sosyal fobi ile başa çikmalarinda çözüm odakli grupla psikolojik danişmanin etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Erzurum.

Aydın, G., ve Aydın, O. (1990). Otomatik düşünceler ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. Psikoloji Dergisi, 7(24), 51-55.

Beck, A.T. (1976). Cognitive therapy and the emotional disorders. (Çev. A. Türkcan, V. Öztürk), Bilişsel Terapi ve Duygusal Bozukluklar. Litera Yayıncılık, İstanbul, 2008.

Beck, J.S. (2001). Bilişsel terapi: Temel ilkeler ve ötesi. (Çev. Ed. F Balkaya, A İlden Koçkar), Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara, 2006.

Beck, A. T. (Ed.). (1979). Cognitive therapy of depression. Guilford press.

Beck, A. T., Brown, G., Steer, R. A., Eidelson, J. I., ve Riskind, J. H. (1987). Differentiating anxiety and depression: A test of the cognitive content-specificity hypothesis. Journal of Abnormal Psychology, 96(3), 179.

Beck, J. S., ve Beck, A. T. (1995). Cognitive therapy: Basics and beyond. New York: Guilford press.

Beck, J. S. (1995). Cognitive therapy: basics and beyond. New York: The Guilford Press.

Beck, A.T. ve Haigh, E.A. (2014). Advances in cognitive theory and therapy: The generic cognitive model. Annuel Review of Clinical Psychology. 10 (1-24).

Akın, A. (2009). Self-compassion and Submissive Behavior. Eğitim ve Bilim, 34(152), 138-174.

Bilge, A., ve Engin, E. (2016). Kisilerarasi iliskiler kurami temelli çözüm odakli terapinin etkinligi: Geriye dönük bir inceleme/Effectiveness of the solution focused therapy which is based on interpersonal relationship theory: retrospective investigation. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 17(4), 261.

Bowen, S., Witkiewitz, K., Dillworth, T. M., ve Marlatt, G. A. (2007). The role of thought suppression in the relation between mindfulness meditation and alcohol use. Addictive Behaviours, 32, 2324-2328.

Bower, G. H. (1981). Mood and memory. American Psychologist. 36 (2). 129-148.

Bowers, J. W., Metts, S. M., ve Duncanson, W. (1985). Emotion and interpersonel communication. J. Knapp & G. Miller (Ed.), Handbook of interpersonel communication, Beveryl Hills: CA. Sage.

Bulduk, S. 2003. Psikolojide deneysel araştırma yöntemleri. İstanbul: Çantay Kitabevi.

Bulut Serin, N. ve Derin, R. (2008). İlköğretim öğrencilerinin kişilerarası problem çözme becerisi algıları ve denetim odağı düzeylerini etkileyen faktörler. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5 (1), 1-18.

Büyüköztürk, S. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.

Calvete, E., ve Connor-Smith, J. K. (2005). Automatic thoughts and psychological symptoms: A cross-cultural comparison of American and Spanish students. Cognitive Therapy and Research, 29(2), 201-217.

Carr, S. M., Smith, I. J., ve Simm, R. (2013). Solution-focused brief therapy from the perspective of clients with long-term physical health conditions. Psychology Health and Medicine. 19(4), 384-391.

Cho, H., Ryu, S., Noh, J., ve Lee, J. (2016). The effectiveness of daily mindful breathing practices on test anxiety of students. PloS one, 11(10), e0164822.

Christie, H., Tett, L., Cree, V. E., Hounsell, J., ve McCune, V. (2008). ‘A real rollercoaster of confidence and emotions’: Learning to be a university student. Studies in Higher Education, 33(5), 567-581.

Corcoran, J. (2006). A comparison group study of solution- focused therapy versus treatment as usual for behavior problems in children. Journal of Social Service Research, 33(1), 69-81.

Corey, C. (2008). Psikolojik danışma, psikoterapi kuram ve uygulamaları. Ankara: Mentis Yayınları.

Corey, G. (2005). Psikolojik danışma, psikoterapi kuram ve uygulamaları, Çev. T. Ergene, Ankara:mentis yayınları.

Coyne, J. C., ve Gotlib, I. H. (1983). The role of cognition in depression: a critical appraisal. Psychological Bulletin, 94(3), 472-505.

Daki, J., & Savage, R. S. (2010). Solution-focused brief therapy: Impacts on academic and emotional difficulties. The Journal of Educational Research, 103(5), 309-326.

Davies, E. B., Morriss, R., ve Glazebrook, C. (2014). Development and usability of a website-based depression literacy ıntervention for university students in Nottingham. Division of Psychiatry & Applied Psychology, The University of Nottingham, Nottingham, UK.

Davison, G.C. ve Neale J.M. (1998) Anormal psikolojisi (Çev. Ed. İ Dağ). Ankara:Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 2004.

Demirci, İ., ve Erden, S. (2016). Bilişsel davranışçı yaklaşıma dayalı grupla psikolojik danışma uygulamasının 8. sınıf öğrencilerinin sınav kaygısına etkisi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 43(43), 67-83.

Der Pan, P. J., Deng, F. L. Y., Tsai, S. L., ve Yuan, S. J. (2015). Using Kollar's solution-focused pastoral counseling for bereaved clients: The process of empowerment from clients' perception. Psychological Reports, 116(1), 127-148.

Doğan, S. (1999). Çözüm-odaklı kısa süreli terapi: Kuramsal bir inceleme. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(12), 23-38.

Doğan, S. (2000). Okul psikolojik danışmanları için yeni ve pratik bir yaklaşım: Çözüm odaklı kısa süreli psikolojik danışma. Eğitim ve Bilim Dergisi. 25(116), 59-64.

Duarte, P. S., Miyazaki, M. C., Blay, S. L., ve Sesso, R. (2009). Cognitive–behavioral group therapy is an effective treatment for major depression in hemodialysis patients. Kidney International, 76(4), 414-421.

Dutton, D. G., ve Karakanta, C. (2013). Depression as a risk marker for aggression: A critical review. Aggression and Violent Behavior, 18(2), 310-319.

Eisenberg, D., Gollust, S. E., Golberstein, E., ve Hefner, J. L. (2007). Prevalence and correlates of depression, anxiety, and suicidality among university students. American journal of Orthopsychiatry, 77(4), 534-542.

Eisenberg, N., Gershoff, E. T., Fabes, R. A., Shepard, S. A., Cumberland, A. J., Losoya, S. H., ... ,Murphy, B. C. (2001). Mother's emotional expressivity and children's behavior problems and social competence: Mediation through children's regulation. Developmental Psychology, 37(4), 475.

Franklin, C., Moore, K., ve Hopson, L. (2008). Effectiveness of solution-focused brief therapy in a school setting. Children & Schools. 30(1),15-26.

George, M. C. (2008). Solution-focused therapy: Strength-based counseling for children with social phobia. Journal of Humanistic Counseling, Education Development. 47, 144- 156.

Gingerich, W. J., ve Peterson, L. T. (2013). Effectiveness of solution-focused brief therapy: A systematic qualitative review of controlled outcome studies. Research on Social Work Practice, 23(3), 266-283.

Gingerich, W. J., ve Wabeke, T. (2001). A solution-focused approach to mental health intervention in school settings. Children & Schools, 23(1), 33-47.

Grant, A. M. (2011). The solution-focused ınventory: A tripartite taxonomy for teaching, measuring and conceptualising solution-focused approaches to coaching. The Coaching Psychologist, 7(2), 98-106.

Grant, A. M. , Cavanagh, M. J. , Kleitman, S. , Spence, G. , Lakota, M. ve Yu, N. (2012). Development and validation of the solution-focused inventory. The Journal of Positive Psychology. 7(4), 334-348.

Grant, A. M. (2008). Personal life coaching for coaches-in-training enhances goal attainment and insight, and deepens learning. Coaching: An International Journal of Research. Theory and Practice. 1(1), 47-52.

Grant, A. M. (2013). Steps to Solutions: A process for putting solution-focused coaching principles into practice. The Coaching Psychologist, 9(1), 36-44.

Grant, A. M., ve O'Connor, S. A. (2010). The differential effects of solution-focused and problem-focused coaching questions: A pilot study with implications for practice. Industrial and Commercial Training, 42(2), 102-111.

Gruber, K., Moran, P. J., Roth, W. T., ve Taylor, C. B. (2001). Computer-assisted cognitive behavioral group therapy for social phobia. Behavior Therapy, 32(1), 155-165.

Haaga, T.,Dyck, M. ve Ernst, D. (1991). Empirical status of cognitive theory of depression. Psychological Bulletin. 110 (2).

Hefferon, K., ve Boniwell, I. (2011). Positive psychology: Theory, research and applications. McGraw-Hill Education (UK).

Hiçdurmaz, Ö. G. D. D., ve Öz, F. (2011). Benliğin bilişsel yaklaşımla güçlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 18(2), 68-78.

Hinton, M. J., ve Gaynor, S. T. (2010). Cognitive defusion for psychological distress, dysphoria, and low self-esteem: A randomized technique evaluation trial of vocalizing strategies. International Journal of Behavioral Consultation and Therapy, 6(3), 164.

Hollon, S. D., ve Kendall, P. C. (1980). Cognitive self-statements in depression: Development of an automatic thoughts questionnaire. Cognitive Therapy and Research, 4(4), 383-395.

Hosseinpour, N., Jadidi, M., Mirzaian, B., ve Hoseiny, H. (2016). The efficiency of solution-focused brief therapy on adjustment problems of female students in Amol, Iran. International Journal of School Health, 3(1).

Iveson, C. (2002). Solution-focused brief therapy. Advances in Psychiatric Treatment, 8,149-157.

İlbay, A.B. (2014). Çözüm odaklı kısa süreli grupla psikolojik danışmanın üniversite öğrencilerinin tükenmişlik düzeyleri üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış doktora Tezi. Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Sakarya.

İşlek, M. (2006). Çözüm odaklı yaklaşıma göre düzenlenmiş s ınav kaygısıyla başa çıkma eğitim programının üniversiteye hazırlanan öğrencilerin sınav kaygısı düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Jain, S., Shapiro, S. L., Swanick, S., Roesch, S. C., Mills, P. J., Bell, I., ve Schwartz, G. E. (2007). A randomized controlled trial of mindfulness meditation versus relaxation training: effects on distress, positive states of mind, rumination, and distraction. Annals of Behavioral Medicine, 33(1), 11-21.

Karahan, F. Ş., ve Hamarta, E. (2015). Çözüm odaklı envanter: Güvenirlik ve geçerlik çalışması. İlköğretim Online, 14(2).

Kim, J. S. (2008). Examining the effectiveness of solution-focused brief therapy: A meta-analysis. Research on Social Work Practice, 18(2), 107-116.

Kiser, D. J., Piercy, F. P., ve Lipchik, E. (1993). The integratıon of emotıon ın solutıon‐focused theapy. Journal of Marital and Family Therapy, 19(3), 233-242.

Köktuna, Z. S. (2007). Çözüm odaklı kısa terapi tekniğinin alt sosyo-ekonomik seviyedeki kadınların geleceğe umut ile bakabilme ve boyun eğici davranışlarına etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Kramer, J., Conijn, B., Oijevaar, P., ve Riper, H. (2014). Effectiveness of a web-based solution-focused brief chat treatment for depressed adolescents and young adults: Randomized controlled trial. Journal of Medical Internet Research. 16(5), 141-153.

Lappalainen, P., Langrial, S., Oinas-Kukkonen, H., Tolvanen, A., ve Lappalainen, R. (2015). Web-based acceptance and commitment therapy for depressive symptoms with minimal support: a randomized controlled trial. Behavior Modification, 39(6), 805-834.

Lindforss, L., & Magnusson, D. (1997). Solution-focused therapy in prison. Contemporary Family Therapy, 19(1), 89-103.

Lipchik, E. (1999). Theoretical and practical thoughts about expanding the solution-focused approach to include emotions. Evolving brief therapy: In honor of John H. Weakland, içinde (s.157-177). Gelena, IL: Geist & Russell.

MacDonald, A. J. (2007). Solution-focused therapy: Theory, Research and Practice (1st Ed.). London: Sage Publications Inc.

Mercan, Ç. S., ve Yavuzer, H. (2007). Bilişsel-davranışçı yaklaşımla bütünleştirilmiş sosyal beceri eğitiminin ergenlerin sosyal kaygı düzeyine etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(63), 1187-1202.

Meriç, M., ve Oflaz, F. (2013). Anksiyete bozukluğu olan hastalarda bilişsel yaklaşım temelli hemşirelik uygulamasının hastaların tedaviyle ilgili otomatik düşünceleri üzerine etkisi. Psikiyatri Hemşireleri Dernegi, 4(3), 109-118.

Meydan, B. (2013). Çözüm odaklı kısa süreli psikolojik danışma: Okullardaki etkililiği üzerine bir inceleme. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(39), 120-129.

Miller, G., ve De Shazer, S. (2000). Emotions in solution‐focused therapy: A re‐examination. Family Process, 39(1), 5-23.

Murdock, N. L. (2016). Psikolojik danışma ve psikoterapi kuramları. (F. Akkoyun, Çev. Edt.) Ankara: Nobel Yayınevi.

Norton, P. J. (2008). An open trial of a transdiagnostic cognitive-behavioral group therapy for anxiety disorder. Behavior Therapy, 39(3), 242-250.

O’Connell, B. (2001). Solution-focused stress counselling. London: Continuum.

Perry, C. (2014). Solution focused brief therapy applied to diverse classroom settings in a Four-Year University. Creative Education. 5(22), 1943-1946.

Piercy, F. P., Lipchik, E., ve Kiser, D. (2000). Miller and de Shazer's article on “emotions in solution‐focused therapy”. Family Process, 39(1), 25-28.

Purdon, C., ve Clark, D. A. (2005). Overcoming obsessive thoughts: How to gain control of your OCD. New Harbinger Publications.

Quick, E. K. (1996). Doing what works in brief therapy: A strategic solution-focused approach. San DiegoCalifornia: Academic Press.

Radhu, N., Daskalakis, Z. J., Arpin-Cribbie, C. A., Irvine, J., ve Ritvo, P. (2012). Evaluating a web-based cognitive-behavioral therapy for maladaptive perfectionism in university students. Journal of American College Health, 60(5), 357-366.

Ramel, W., Goldin, P. R., Carmona, P. E., & McQuaid, J. R. (2004). The effects of mindfulness meditation on cognitive processes and affect in patients with past depression. Cognitive therapy and research, 28(4), 433-455.

Reddy P.D., Thirumoorthy, A., Vijayalakshmi, P., ve Hamza, M.A. (2015). Effectiveness of solution-focused brief therapy for an adolescent girl with moderate depression. Indian J Psychol Med. 37(1), 87–97.

Reimer, W. L., ve Chatwin, A. (2006). Effectiveness of solution focused therapy for affective and relationship problems in a private practice context. Journal of Systemic Therapies, 25(1), 52-67.

Rhodes, J., ve Jakes, S. (2002). Using solution‐focused therapy during a psychotic crisis: a case study. Clinical Psychology & Psychotherapy, 9(2), 139-148.

Ritvo, P., Vora, K., Irvine, J., Mongrain, M., Azargive, S., Abid Azam, M., ve Cribbie, R. A. (2013). Reductions in negative automatic thoughts in students attending mindfulness tutorials predicts increased life satisfaction. International Journal of Educational Psychology, 2(3), 272-296.

Rothwell, N. (2005). How brief is solution focussed brief therapy? A comparative study. Clinical Psychology & Psychotherapy: An International Journal of Theory & Practice, 12(5), 402-405.

Sapmaz, F. (2011). Bilişsel davranışçı yaklaşıma dayalı grupla psikolojik danışmanın sosyal anksiyete, reddedilme duyarlılığı ve kişilerarası duyarlılık üzerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.

Sarıcı Bulut, S. (2008). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin sınav kaygıları, saldırganlık eğilimleri ve problem çözme becerilerindeki yetersizliklerin sağaltımlarında grupla çözüm odaklı kısa terapinin etkileri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.

Sarıçam, H. (2014). Çözüm odaklı kısa süreli yaklaşıma dayalı bir müdahale programının ruminasyon üzerinde etkisi. Yayımlanmamış doktora Tezi. Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Sakarya.

Savasir, I. and Sahin, N.H. (1997) Bilişsel-davranışçı terapilerde degerlendirme: Sık kullanılan ölçekler. Türk Psikologlar Dernegi Yayınları, Ankara, 23-38.

Savaşır, I., Soygüt, G., ve Kabakçı, E. (2003). Bilişsel-davranışçı terapiler. (3. Baskı). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.

Sertelin, M. Ç. Ve Yavuzer, H. (2017). Bilişsel davranışçı yaklaşımla bütünleştirilmiş sosyal beceri eğitiminin ergenlerin sosyal kaygı düzeyine etkisi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 16 (63). 1187-1202.

Sertelin, M. Ç. (2007). Bilişsel- davranışçı yaklaşımla bütünleştirilmiş sosyal beceri eğitiminin ergenlerin sosyal kaygı düzeyine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.

Schulenberg, J.E. ve Zarrett, N.R. (2005). Mental health during emerging adulthood: Continuity and discontinuity in courses, causes, and functions. American Psychological Association-Washington.

Seidel, A., ve Hedley, D. (2008). The use of solution-focused brief therapy with older adults in Mexico: A preliminary study. The American Journal of Family Therapy, 36(3), 242- 252.

Seligman, L. (2006). Theories of counseling and psychotherapy: Systems, strategies, and skills. Upper Saddle River, New Jersey: Pearson Education Inc.

Sharf, R. S. (2017). Psikoterapi ve psikolojik danışma kuramları: Kavramlar ve örnek olaylar. Nobel Yayın.

Sharry, J., Darmody, M., ve Madden, B. (2002). A solution-focused approach to working with clients who are suicidal. British Journal of Guidance and Counselling, 30(4), 383- 399.

Sklare, G. B. (1997). Brief counseling that works: A solution-focused approach for school counselors. California: Corwin Pres, Inc.

Smith, S. (2010). A preliminary analysis of narratives on the impact of training in solution-focused therapy expressed by students having completed a 6-month training course. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing. 17(2). 105-115.

Soygut, G. (2003). Yeme bozukluklarında bilişsel davranışçı tedaviler. I., Savaşır, G., Soygüt, E., Kabakçı (Ed). III. Baskı. Bilişsel Davranışçı Terapiler. Ankara: Turkish Psychological Association Press.

Spilsbury, G. (2012). Solution-focused brief therapy for depression and alcohol dependence: A case study. Clinical Case Studies, 11(4), 263-275.

Steer, R. A., Clark, D. A., Beck, A. T., ve Ranieri, W. F. (1995). Common and specific dimensions of self-reported anxiety and depression: A replication. Journal of Abnormal Psychology, 104(3), 542.

Suldo, S. M., Riley, K., ve Shaffer, E. S. (2006). Academic correlates of children and adolescents’ life satisfaction. School Psychology International. 27, 567-582.

Sütcü, S. T., Aydın, A., ve Sorias, O. (2010). Ergenlerde öfke ve saldırganlığı azaltmak için bilişsel davranışçı bir grup terapisi programının etkililiği. Türk Psikoloji Dergisi, 25(66), 57-67.

Şahin, N. H., ve Şahin, N. (1992). Adolescent guilt, shame, and depression in relation to sociotropy and autonomy. The World Congress of Cognitive Therapy, içinde (s. 17- 21).Toronto

Taube-Schiff, M., Suvak, M. K., Antony, M. M., Bieling, P. J., ve McCabe, R. E. (2007). Group cohesion in cognitive-behavioral group therapy for social phobia. Behaviour Research and Therapy, 45(4), 687-698.

Thienemann, M., Martin, J., Cregger, B., Thompson, H. B., ve Dyer-Friedman, J. (2001). Manual-driven group cognitive-behavioral therapy for adolescents with obsessive- compulsive disorder: A pilot study. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 40(11), 1254-1260.

Tuna, D. (2012). Çözüm odaklı kısa süreli yaklaşıma dayalı öfke kontrolü eğitim programının lise öğrencilerinin öfke kontrolü ve iletişim becerileri düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, İzmir.

Tümkaya, S., ve İflazoğlu, U. A. (2000). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin otomatik düşünce ve problem çözme düzeylerinin bazı sosyo demografik değişkenlere göre incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(6), 143-158.

Türkçapar, H. M. (2018). Bilişsel davranışçı terapi temel ilkeler ve uygulama. Epsilon Yayıncılık. İstanbul.

Türkçapar, H. M. (2014). Bilişsel terapi. Boylam Yayınları, 7.Baskı. Ankara.

Utterback, M. Z. (2011). Supportıng latino first-generation community college transfer students: an approach using solution-focused brief therapy and validation technique. Unpublish master of thesis. Saint Mary’s College of California.

Valve P, Lehtinen-Jacks S, Eriksson T, Lehtinen M, Lindfors P, Saha MT, Rimpelä, A., ve Anglé, S. (2013). Linda-a solution- focused low-intensity intervention aimed at improving health behaviors of young females: a cluster-randomized controlled trial. BMC Public Health. 4(13). 1044.

Varol, C., Karakaş, S., ve Bedel, A. (2015). Stresle başa çıkma eğitiminin üniversite öğrencilerinin stresle başa çıkma tarzlarına ve otomatik düşüncelerine etkisi. Internatıonal Journal of Eurasıa Socıal Scıences Dergisi, 6(19), 76-91.

Walter, J. L. ve Peller, J. E. (1992). Becoming solution-Focused in brief counseling. NewYork: Brunner-Mazel.

Weiner-Davis, M. (1996). Change your life and everone In It. Fireside Book, New York: Simon and Schuster.

Wiveka, R., Philippe, R. G., Carmona, P.E, McQuaid, J. R. (2004). The effects of mindfulness meditation on cognitive processes and affect in patients with past depression. Cognitive Therapy and Research. 28(4). 433-455.

Yuan, K., Qin, W., Wang, G., Zeng, F., Zhao, L., Yang, X., Liu, P., …, Tian, J. (2011). Microstructure abnormalities in adolescents with Internet addiction disorder. PLoS One, 6(6), Crossref, Medline.

Zhang, A., Franklin, C., Currin-McCulloch, J., Park, S., ve Kim, J. (2018). The effectiveness of strength-based, solution-focused brief therapy in medical settings: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Journal of Behavioral Medicine, 41(2), 139-151.