Örgüt Temelli Özsaygı ile Algılanan İstihdam Edilebilirlik Arasındaki İlişkide Cinsiyetin Düzenleyici Etkisi ve Bir Uygulama

Örgütsel davranış literatüründe gizil değişkenler arasındaki ilişkilerin araştırılması oldukça önemlidir ve her disiplinde olduğu gibi bu şekilde yapılan araştırmalar gelecekteki araştırmalar için bir temel teşkil etmektedir. Örgüt temelli özsaygı ile algılanan istihdam edilebilirlik kavramları da bu kapsamda incelenmesi gereken önemli gizil değişkenlerdir. Yapılan çalışmanın amacı, örgüt temelli özsaygı ile algılanan istihdam edilebilirlik kavramları arasındaki ilişkide cinsiyetin düzenleyici rolünü araştırmaktır. Yapılan çalışmada kullanılan veriler, Ankara ve Mersin illerinde bulunan 5 devlet üniversitesinde görev yapan 372 akademisyene Temmuz-Kasım 2019 döneminde web tabanlı olarak uygulanan iki adet ölçek ile toplanmış ve analizler, SPSS ve AMOS paket programları ile R ve Python programlama dillerinde yapılmıştır. Çalışmanın sonunda, örgüt temelli özsaygı ile algılanan istihdam edilebilirlik kavramları arasında pozitif ve aynı yönlü bir ilişkinin olduğu ve çalışanların cinsiyetinin örgüt temelli özsaygı ile algılanan istihdam edilebilirlik arasındaki ilişkide düzenleyici bir rol üstlendiği tespit edilmiştir. Bu şekilde ortaya konan sonucun, hem örgütsel davranış literatürüne katkı sağlayacağı hem de işletmelerde yönetici pozisyonunda bulunan kişiler ile bir işyerinde ücret karşılığı çalışanlara meslek yaşantılarında faydalı olacağı değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Örgüt temelli özsaygı, Algılanan İstihdam Edilebilirlik, Cinsiyet

The Moderating Effect of Gender in Relationship between Organization-Based Self-Esteem on and Self-Perceived Employment, and an Application

In the organizational behavior literature, it is very important to investigate the relationships between latent variables and, as in all disciplines, such research is the basis for future research. The concepts of self-perceived employment and organization-based self-esteem are also important latent variables that should be examined in this context. The aim of study is to examine the moderator effect of the gender factor in the relationship between organization-based self-esteem and self-perceived employment. The data used in the study was gathered with two scales applied based on web in July-November in 2019 to 372 academics working in 5 universities located in Ankara and Mersin provinces and the SPSS and AMOS package programs and R and Python programming languages were used in the analysis. At the end of the study, it was found that there was a positive and same-way relationship between organization-based self-esteem and self-perceived employment, and that the gender of the employees played a moderating role in the relationship between organization-based self-esteem and self-perceived employment. It is evaluated that the result presented in this way both will contribute to the organizational behavior literature and will be beneficial for people who are in managerial positions in businesses and those who work in a workplace for a fee

Keywords:

Organization-based self-esteem, Self-perceived employment, Gender,

PDF

___

Aiken, L. S. ve West, S. G. (1991). Multiple regression: Testing and ınterpreting ınteractions. Newbury Park, CA: Sage Publications.

Akalın, Ç. (2006). Duygusal örgütsel bağlılık gelişiminde çalışanların algıladığı örgütsel destek ve ara bir değişken olarak örgüt temelli öz-saygı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Alpar, R. (2012). Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler. Detay Yayıncılık, Ankara.

Aybas, M. ve Kırbaşlar M. (2014). Hırs, iç kontrol odaklılık ve yenilikçiliğin iş gücü piyasası adaylarının istihdam edilebilirlik algıları üzerindeki etkisi. Research Journal of Business and Management 1(4), 353-364.

Baron, R.M. ve Kenny, D.A. (1986). The moderator mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, Strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51, 1173-1182.

Başgüt, S. (2019). Algılanan örgütsel destek ve psikolojik sahiplenme ilişkisinde örgüt temelli özsaygının rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Malatya.

Bekmezci, M,. Orçanlı, K. ve Görmen, M. (2020), Yetkinlik geliştirmenin kariyer tatmini ve ış performansina etkisi: Algilanan ıstihdam edilebilirliğin aracilik rolü. Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi,

Berntson, E., Sverke, M. ve Marklund, S. (2006). Predicting perceived employability: Human capital or labour market opportunities? Economic and Industrial Democracy 27(2), 223–244.

Berntson, E. ve Marklund, S. (2007). The relationship between perceived employability and subsequent health. Work & Stress, 21(3), 279-292.

Bowling, N. A., Eschleman, K. J., Wang, Q., Kirkendall, C. ve Alarcon, G. (2010). A meta‐analysis of the predictors and consequences of organization‐based self‐esteem. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 83(3), 601-626.

Cohen, J., Cohen, P., West, S.G. ve Aiken, L.S. (2003). Applied multiple regression/correlation analysis for the behavioral sciences. Inc: Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates

De Cuyper, N., Van der Heijden, B. I., ve De Witte, H. (2011). Associations between perceived employability, employee well-being, and its contribution to organizational success: A matter of psychological contracts?. The International Journal of Human Resource Management, 22(7), 1486-1503.

Eygü, H. ve Güllüce, A.Ç. (2017). Determination of customer satisfaction in conservative concept hotels by ordinal logistic regression analysis. Journal of Financial Risk Management, 6, 269-284.

Erdem, H., Kılınç, E. ve Demirci, D. (2016). Çalışanlarda iş yükü fazlalığın algılanan istihdam edilebilirlik üzerine etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(58), 772-784.

Erden, N.S. (2011). Örgüte bağlılık ile örgütsel adalet arasındaki ilişkide örgüt temelli özsaygının rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Ergeneli, A. (2017). Örgütsel Davranış. Nobel, Ankara.

Forrier, A. ve Sels, L. (2003). The concept employability: A complex mosaic. International Journal of Human Resources Development and Management, 3, 102-124.

Forrier, A., Verbruggen, M. ve De Cuyper, N. (2015). Integrating different notions of employability in a dynamic chain: The relationship between job transitions, movement capital and perceived employability. Journal of Vocational Behavior, 89, 56-64.

Fugate M., Kinicki, A.J. ve Ashforth B.E. (2004). Employability: A psycho-social construct, its dimensions, and applications. Journal of Vocational Behavior, 65, 14–38.

Gardner, D.G., Wickramasinghe, V. ve Pierce, J.L. (2018). Values congruence, organization-based self-esteem, and employee responses: Evidence from Sri Lanka. International Journal of Cross Cultural Management, 18 (3), 349-372.

Gerçek, M. ve Atay, Elmas, S. (2017). Rothwell ve Arnold’ın algılanan istihdam edilebilirlik ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlama, geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 54, 91-103.

Heijde, C.M.V. ve Heijden, B. (2005). The development and psychometric valuation of a multi-dimensional measurement insturement of employability and the impact of aging. International Congress Series, 1280, 143.

Keleş, E. (2015). Yaşam doyumunu yordayan örgütsel değişkenler: Örgüt temelli özsaygının düzenleyici rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi, Mersin.

Korman, A.K. (1976). Hypothesis of work behavior revisited and an extension. Academy of Management Review,1(1), 50-63.

Maslow, A.H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review, 50(4), 370-396.

McColl-Kennedy, J.R., ve Anderson, R.D. (2005). Subordinate–manager gender combination and perceived leadership style influence on emotions, self-esteem and organizational commitment. Journal of Business Research, 58(2), 115-125.

McQuaid, R.W. ve Lindsay, C. (2005). The concept of employability. Urban studies, 42(2), 197-219.

Meydan, C.H. ve Şeşen, H. (2011). Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları. Detay Yayımcılık, Ankara.

Mruk, C.J. (2006). Self-Esteem research, theory, and practice: Toward a positive psychology of self-esteem, Springer Publishing Company, Third Edition, New York.

Fırat, M.Z., Orçanlı, K. ve Bekmezci, M. (2019). Kendi kendini istihdam etme ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması ve örgüt temelli özsaygının kendi kendini istihdam etmeye etkisi. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 6-24.

Özçelik Bozkurt, H. ve Özkoç, A.G. (2019). Çalışanlarda öznel iyi olma halinin algılanan istihdam edilebilirlik ve işten ayrılma niyeti ile ilişkisi: Konaklama işletmelerinde bir uygulama. Journal of Tourismand Gastronomy Studies, 7(1), 265-285.

Pierce, J.L., Gardner, D.G., Cummings, L.L. ve Dunham, R.B. (1989). Organization-based self-esteem: Construct definition, measurement, and validation. Academy of Management journal, 32(3), 622-648.

Pierce, J. ve Gardner, D. (2004). Self esteem within the work and organizational context: A review of organization-based self esteem literature. Journal of Management, 30(5), 591–622.

Rothwell, A. ve Arnold, J. (2007). Self-perceived employability: Development and validation of a scale. Personnel Review, 36(1), 23-41.

Rothwell, A., Herbert, I. ve Rothwell, F. (2008). Self-perceived employability: Construction and initial validation of a scale for university students. Journal of vocational behavior, 73(1), 1-12.

Sui, Y. ve Wang, H. (2014). Relational evaluation, organization- based self-esteem, and performance: The moderating role of allocentrism. Journal of Leadership and Organizational Studies, 21(1), 17-28.

Sumanasiri, E.G.T., Ab Yajid, M.S. ve Khatibi, A. (2016). Organization-based self-esteem (OBSE) and its influence on self-perceived employability (SPE) of IT export sector employees in Sri Lanka. European Scientific Journal, 12(14), 124-133.

TDK. (t.y). 24.10.2019 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden erişilmiştir.

Uçar, D. (2009). Algılanan örgütsel destek ve örgütsel bağlılık: Örgüt kaynaklı öz-saygı'nın düzenleyici rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Wittekind, A., Raeder, S. ve Grote, G. (2009); A longitudinal study of determinants of perceived employability. Journal of Organizational Behavior, 31(4), 566-586.

Yeşiltaş, M., (2014). Kurumsal sosyal sorumluluk algısının örgüt temelli̇ öz saygıya etkı̇sı̇nde algılanan örgütsel prestijin aracılık rolü. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 118-144.

Yıldırım, F. (2003). Çalışma yaşamında örgüte bağlılık ile örgütsel adalet, örgüt temelli özsaygı ve bazı kişisel ve örgütsel değişkenlerin ilişkisi. Mülkiye Dergisi, 27( 239), 371– 402.