Modernleşme Sürecindeki Türkiye’de Gençliğin Siyasal ve Sosyal Analizi

Bu makale, Modernleşme kuramı çerçevesince Türkiye’de gençler üzerinde yaşanan siyasal ve sosyal değişimleri belirlemek için geçmişten günümüze bazı nicel ve nitel gençlik çalışmalarını betimsel analiz yöntemiyle karşılaştırmalı olarak ele alınmasıyla düzenlenmiştir. Bu araştırmada Türkiye’de modernleşme süreci ile beraber muhafazakâr ve seküler ideolojilere sahip gençlerde yaşanan siyasal ve sosyal değişimin boyutları göz önüne koymaya çalışılmış, ilgili birçok nicel ve nitel çalışmaların verileri gençler arasında kutuplaşma ve bloklaşma kavramları üzerinden de değerlendirilmiştir. Sonuç olarak gençlerin modernleşme sürecinin Türkiye’deki etkisiyle siyasal ve sosyal hayatta değişime uğramalarının yanında geçmişe oranla birçok alanda yetişkinlerden farklılık arz ettikleri görülmüştür. Farklı düşüncelerdeki ve ideolojilerdeki gençlerin kutuplaşma anlamında belli bir ayrışma çizigisine sahip olmalarına rağmen bu ayrışma çizgisinin yetişkinlerde olduğu kadar sert ve keskin olmadığı ifade ediebilir. Bunun yanında ideolojik açıdan fark etmeksizin Türkiye’de yaşayan gençliğin demokrasiye olan inancı ve özgürlüğe olan düşkünlüğü her geçen zaman diliminde artış göstereceği düşünülürken gençlerin düşünce özgürlüğü bağlamında birbirlerini büyük oranda ötekelileştirmedikleri görülmektedir.

Political and Social Analysis of Youth in Turkey in Modernization Process

This paper has been prepared by comparing some quantitative and qualitative Youth Studies from past to present with descriptive analysis in order to determine the political and social changes experienced on young people in Turkey within the framework of modernization theory. In this study, together with the modernization process in Turkey, conservative and secular ideologies in political and social change with young people about the work and consideration was put into the dimensions of many quantitative and qualitative studies among young people through the concepts of polarization and blocking the data that have been evaluated. As a result, it has been seen that young people are different from adults in many areas compared to the past, as well as changing in political and social life due to the impact of the modernization process in Turkey. Although young people of different opinions and ideologies have a certain degree of separation in the sense of polarization, this line of dissociation is not as hard and precise as it is in adults. In addition, while it is thought that the youth living in Turkey, regardless of ideological point of view, will increase their faith in democracy and their fondness for autonomy with each passing time period, it is observed that young people do not otherize each other in the context of their autonomy of thought.

___

  • Abercrombie, N., Hill, S., ve Bryan S. Turner. (2018). Dictionary of sociology. (2. Baskı), Londra:Penguin Books, (Orjinal yayın, 1988).
  • Akbal, S. (2018). Küreselleşen dünyada gençliğin politik katılım kültürü ve yeni iletişim teknolojileri: Dijital gençlik. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
  • Akçaoğlu, A. (2018). Zarif ve dinen makbul-muhafazakâr üst orta sınıf habitusu. İstanbul:iletişim Yayınları.
  • Akın, M., Aydemir M. ve Nacak, İ. (2013). Konya’nın muhafazakârlık algısı üzerine uygulamalı bir çalışma. Muhafazakâr Düşünce, 36, 145-167.
  • Akın, M. (2009). Siyasal toplumsallaşma sürecinde gençlik; Teorik ve uygulamalı bir çalışma. Yayınlanmış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Akın, M. H. (2016). İki modernleşme arasında Türkiye’de siyasal kültür değişimi. Toplumsal Değişim Sempozyumu, 27-27 Mart 2016, İstanbul, 275-284.
  • Albayrak,Ö. (Ağustos 16, 2019). Gençlerin göçü. Yeni Şafak, https://www.yenisafak.com/yazarlar/ozlemalbayrak/genclerin-gocu-2052415 2 Eylül 2019 tarihinde adresinden erişilmiştir.
  • Alptekin, Y ve Yaldız, E. (2017). Üniversite eğitimi aşamasında başörtüsü alma (baş örtme) davranışının analizi: Dinsel sunum –seküler bağlam. İmgelem Dergisi, 1(1), 7-32.
  • Altun, F. (2000). Modernleşme kuramı ve gelişme sorunu. Divan; Disiplinler Arası Çalışmalar Dergisi, 123-186.
  • Altun, F. (2018). Türkiye’de seküler ve inanç temelli sivil toplum kuruluşlarının “toplumsal fayda” yaklaşımı: Çağdaş yaşamı destekleme derneği ve Türkiye Gençlik Ve Eğitime Hizmet Vakfı örnekleri. Yayınlanmış Doktora Tezi Marmara Üniversitesi Orta Doğu ve İslam Ülkeleri Araştırmaları Enstitüsü, , İstanbul.
  • Aydoğan, İ. (2017). Sekülerizm, kültür ve eğitim. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 1-8.
  • Balkanlıoğlu, E. (2014). Türkiye’de muhafazakâr kadın modernleşmesi ve islami moda dergilerindeki yeni muhafazakâr kadın. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Batur, B. (2015). Sekülerleşme Türkiye’de. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(38), 563- 572.
  • Bayram, Y. (2017). Gençlerin siyaset gündemi konularına yaklaşımı ve medya kullanım alışkanlıklarının belirlenmesi: 15 Temmuz darbe girişimi örnek olayı. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13), 887- 911.
  • Bilgiç, M., S, Koydemir, F. S. ve Akyürek, S. (2014). Türkiye’de kimlikler arası kutuplaşmanın sosyal mesafe üzerinden ölçümü ve toplumsal güvenliğe etkisi. Bilge Strateji, 6(11), 163-205.
  • Bülbül Ş, ve Sinan, M. (2010). Üniversite gençliğinin muhafazakâr tutumlar açısından incelenmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 186- 217.
  • Can, I. (2010). 1980’lerin Türkiye’sinde gençlik: Kriz çocukları. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi,Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Cereci, S. (2012). Modernleşme sürecinde medyanın rolü: Yaklaşımların sınırlanması sorunu. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırma Dergisi, 1(2), 7-27.
  • Çaha, Ö., Köktaş, E., Çaylak, A., Önder, M., Akın, A., Kapu, H., Çaha, H. ve Doğaner, R. M., (2018). TRA2 bölgesi. Gençlik araştırması. Serhat Kalkınma Ajansı. Nisan, 2018.
  • Çoşkun, R., Altunışık, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E., (2015). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. (8. Baskı), Sakarya:Sakarya Üniversitesi İşletme Fakültesi, Sakarya Kitabevi.
  • Çam, A. (2018). Gençlik politik mi, apolitik mi? siyasetin değişen doğası: Üniversite gençliğinin siyaset algısı ve siyasal katılımı. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
  • Çulha, S. (2018). Türkiye’de 1960-1971 yılları arasında yaşanan gençlik hareketleri ve siyasal hayata etkileri. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
  • Erdoğan, E. (2016). Türkiye’de kutuplaşmanın boyutları araştırması. https://goc.bilgi.edu.tr/media/uploads/2018/02/05/bilgi-goc-merkezi-kutuplasmanin-boyutlari-2017-sunum.pdf 1 Haziran 2019 tarihinde adresinden erişilmiştir.
  • Ertit, V. (2019). Sekülerleşme teorisi. (1. Baskı), Ankara:Liberete Yayınları.
  • Fedayi, Cemal. (2004). AKP’nin siyasal kimliği üzerine: Kimlik arkadan gelsin. Muhafazakâr Düşünce Dergisi, 1(1), 149-163.
  • Kaya, K. (2016). Çok kültürlü seküler toplumda Türk genç yetişkin kadınların dini sosyalleşmeleri: Amsterdam örneği. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Kımter, N. (2014). Gençlikte din ve depresyon: Üniversiteli gençler üzerinde ampirik bir araştırma. EKEV Akademi Dergisi, 18(60), 223- 260.
  • Son 10 yılda gençlerde neler değişti? | Kendini ‘dindar muhafazakar’ olarak nitelendirenlerin sayısı yarıya düştü. (2018). Konda Araştırma Merkezi. https://t24.com.tr/foto-haber/son-10-yilda-genclerde-neler-degisti-kendini-dindar-muhafazakar-olarak-nitelendirenlerin-sayisi-yariyadustu,7448 24 Temmuz 2019 tarihinde adresten erişilmiştir.
  • Koyuncu, A. (2016). Suriyelilerin göçü ve gelecekteki toplumsallar ilişkiler. Toplumsal Değişim Sempozyumu. 25-27 Mart 2016, İstanbul, 53-68.
  • Köker, L. (1993). Laiklik kemalizm ve demokrasi. (2. Baskı). İstanbul:İletişim Yayınları,
  • Kuşçu, B. (2018). Yerel yönetimler ve gençlik politikaları bağlamında:Kocaeli Büyükşehir Belediyesi örneği. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Küçükcan, T. (2005). Moderleşme ve sekülerleşme kuramları bağlamında din, toplumsal değişme ve islam dünyası. İslam Araştırmaları Dergisi, 13, 109-128.
  • Küme, N. (2017). Gençlik çalışmalarına katılım gençlerin siyasal katılımlarını etkiler mi? Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Lüküslü, D., Uzun, B. ve Taşkın, Y. (2019). Gençler konuşuyor; Gençlerin gözünden dindar- seküler eksenli kutuplaşma. (1.Baskı), İstanbul:TÜSES Yayınları.
  • Mollaer, F, (2016). Tekno-muhafazakârlığın eleştirisi. (1. Baskı), İstanbul:İletişim Yayınları.
  • Paker, T. B. İ. (2017). Yeni muhafazakâr gençlik kültürü: İzmir’deki üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma.Yayınlanmış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Solmaz, B. (2011). Modernlik ve modernleşme kuramlarına yöneltilen eleştiriler. Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 32, 35-58.
  • Sayarı, S. ve Dikici Bilgin., H. (2016). Karşılaştırmalı siyaset, temel konular ve yaklaşımlar. (4. Baskı), İstanbul İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Sencar, O. (2013). Üniversite gençliğinin profili- demokrasi algısı ve siyasete ilgi, Metropoll Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi, Temmuz.
  • Şahin, K. (2010). Türkiye’de gençliğin muhafazakâr eğilimleri. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmış Doktora Tezi, Sakarya.
  • Şenaslan, A. (2018). İstanbul'un çeperinde gençlik politikaları: Parti teşkilatları, belediyeler ve gençliğin mobilizasyonu. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Siyasal Kimlik Olarak Kendinizi Nasıl Tanımlarsınız? Sorusuna Muhafazakar Yanıtı Verenlerin Oranı Yüzde 9,7. (Temmuz 31, 2019). Ngazete. http://www.ngazete.com/optimar-siyasal-kimlik-olarak-kendinizi-nasiltanimlarsiniz-sorusuna-muhafazakar-yani-12564h.htm 5 Ağustos 2019 tarihinde adresinden erişilmiştir.
  • Öz, İ. (2014). Demokrat Parti’nin gençlik politikaları ve gençlik teşkilatı (1946-1960). Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Özbolat, A. (2016). Dindar orta sınıfta tüketim kültürü, bir dönüşümün hikayesi. Toplumsal Değişim Sempozyumu, 25-27 Mart 2016, İstanbul, 17-31.
  • Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: Sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 323-343.
  • Özer, Y.E. (2011). Gençlerin toplumsal yaşama katılımı ve yerel yönetimlerin rolü. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(1), 43-65.
  • Özkök, E. (2019). 23 Haziran'da 9 gün sonra gelen bir dosya. Hürriyet. http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/ertugrul-ozkok/23-haziranda-9- gun-sonra-gelen-bir-dosya-41265568
  • Tekin, M. (2016). Yeni seküler ve dinsel formlar. Toplumsal değişim sempozyumu, 25-27 Mart 2016, İstanbul, 333-346.
  • Tekin, M. (2012). Batı’da sekülerlik ve Türkiye müslümanlığının seküler içerimleri. İnsan ve Toplum, 2(4), 181-204.
  • PİAR anketi: AKP'lilerin yüzde 33'ü merkez sağda yeni bir parti istiyor.(Temmuz 19, 2019). T24. https://t24.com.tr/foto-haber/piar-dan-siyasi-gundemarastirmasi-akp-lilerin-yuzde-33-u-merkez-sagda-yeni-bir-parti-istiyor,8276/3
  • Ünal, S. (2013). Türkiye’de seküler ve dini hayat tarzlarına dayalı toplumsal ve siyasal kutuplaşmanın gündelik rutinler ve etkileşimler bağlamında sosyolojik analizi. Yayınlanmış Doktora Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Ana Bilim Dalı. Aydın.
  • Üste, R. (2007). Siyaset bilimi ve üniversite gençliği. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 201-220.
  • Vatandaş, C., Can, B., Aydın, M., Doğruer, M., Tekin, M., vd. (2016). Türkiye gençlik raporu; gençliğin özellikleri, sorunları, kimlikleri ve beklentileri. 2016-Mayıs. (SEKAM) Sosyal, Ekonomik ve Kültürel Araştırmalar Merkezi Özet Rapor, İstanbul.
  • Yapıcı, A. (2012). Modernleşme-sekülerleşme sürecinde Türk gençliğinde dinî hayat: Meta-analitik bir değerlendirme. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 12(2), 1-40.
  • Yaman, Ö, M. (2013). Türkiye’de gençlik sosyolojisi çalışmalarına dair bibliyografik bir değerlendirme. Alternatif Politika, 5(2), 114-138.