İthalattaki Değişimin Genç İşsizliğe Etkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Ekonometrik Bir Uygulama

Gelişmekte olan ülkelerde en büyük sorun dışa bağımlı bir ekonomik yapının varlığıdır. İthal ikameci politikalarla uzun süre çözülmeye çalışılan bu problem 1980 sonrası küreselleşme hareketleriyle birlikte önemini daha da arttırmıştır. İthalata dayalı bir piyasanın işleyişi öncelikle yurtiçi üretimi ve devamında ise istihdam politikalarını negatif yönde etkilemektedir. Bu kapsamda son yıllarda sürekli dış ticaret açığı veren Türkiye’de 2005:01 - 2017:03 dönemlerini kapsayan aylık veriler kullanılarak eşbütünleşme ve nedensellik analizleri ile ithalatın genç işsizliğe etkisi ekonometrik analizlerle yorumlanmaktadır. Yapılan analizler sonucu ADF ve PP birim kök testleri ile serilerin I(1) düzeyinde durağan olduğu Engle-Granger eşbütünleşme testine göre ise değişkenler arasında uzun dönemli bir ilişkinin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Nedensellik analizlerinde ise yapılan Granger Nedensellik ile Toda-Yamamoto nedensellik analizleri sonuçları birbiriyle örtüşmekte olup genç işsizlik ile ithalat değişkenleri arasında uzun dönemli nedenselliğe rastlanmamıştır.

Anahtar Kelimeler:

İthalat, Genç İssizlik, İstihdam

The Effects of Volume Change in Imports on Youth Unemployment: An Econometric Application on Turkish Economy

The biggest problem of developing countries is their outward-bound economic structures. This problem, which has been worked out for a long time with imported substitution policies, has increased its importance with the post-1980 globalization movements. The functioning of an import-based market primarily affects domestic production and its employment policies in a negative way. In this context, in recent years, continuous foreign trade deficit in Turkey using monthly data covering the 2005:01-2017:03 periods, co-integration and causative analyses of imports with the effect of youth unemployment is interpreted with econometric analyses. As a result of the analyzes made, the results of the ADF and PP unit root tests show that series are stationary at level I (1)and there is no long-run relationship between variables according to the Engle-Granger cointegration test. In the analysis of causality, the results of Granger Causality and Toda-Yamamoto causality analyzes were overlapping and there was no long-term causality between young unemployment and import variables.

Keywords:

Imports, Youth Unemployment, Employment,

PDF

___

Ata, N. (2007).Türkiye’de işgücü piyasasının yapısı ve genç işsizlik. TİSK Akademi, 2(ö.s.1), 109–118.

Barışık, S. ve Demircioğlu, E. (2006). Türkiye’de döviz kuru rejimi, konvertibilite, ihracat-ithalat ilişkisi (1980-2001). ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), 71-84.

Çelik, T. ve İlkay, S., Ç. (2016). Türkiye’de ihracat ve ithalat arasındaki ilişkinin 1989-2015 dönemi için test edilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(3), 961-969.

Çetinkaya, E. (2010). Genç işsizliğin teorik açıklamaları. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 58, 45-57.

Çiftçi, N. ve Çapkın, R.,(2013). Türkiye ekonomisinde cari açık ve işsizlik arasındaki ilişkinin var tekniğ ile analizi. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 157-182.

Dickey, D. A. ve Fuller,W. A. (1981). Likelihood ratio statistics for auto regressive time series with a unitroot. Econometrica, 49(4), 1057-1072.

Engle, R.F. ve Granger, C. W. J. (1987). Co-integration and error correction: Representation, estimation, and testing. Econometrica, 55(2), 251-276.

Granger, C. W. J. (1969). Investigating causal relations by econometric models and cross-spectral methods. Econometrica, 37(1), 424-438.

Gündoğan, N., (1999). Genç işsizliği ve Avrupa Birliği’ne üye ülkelerde uygulanan genç istihdam politikaları. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 54(1), 63-79 .

Gündoğan, N., (2001). Genç işsizliği. Eskişehir: T.C.Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 1320, İ.İ.B.F. Yayınları No: 173.

Gürsel, S. ve Ulusoy V., (1999), Türkiye’de işsizlik ve istihdam. İstanbul Yapı Kredi Yayınları, Cogito/Ekonomi-87, 1. Baskı, Ağustos, İstanbul, 158

Harris, R. And Sollis, R. (2003). Applied time series modelling and forecasting. England: John Wiley&Sons Ltd.

Işığıçok, E. (1994). Zaman serilerinde nedensellik çözümlemesi. Bursa: Uludağ Üniversitesi Basımevi.

İşkur, Türkiye işgücü piyasası analizi, Türkiye Geneli İPA Raporu, http://www.iskur.gov.tr/kurumsalbilgi/raporlar.aspx#dltop BU (Erişim 03.07.2017)

Johansen, S. ve K. Juselius. (1992). Testing structural hypotheses in a multivariate cointegration analysis of the ppp and uip for U.K. Journal of Econometrics, 53, 211-244.

Kaynak, M.,(2007). İşsizlik ve emek kalitesi. TİSK Akademi, 2(Özel Sayı:1), 67-86.

Keskin, Ş., (2009). Döviz kuru politikaları-dış ticaret hadleri ilişkisi Türkiye uygulaması (1987-2007). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Kızılgöl, Ö. ve Erbaykal, E. (2008). Türkiye’de turizm gelirleri ile ekonomik büyüme ilişkisi: Bir nedensellik analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 351-360.

Kol, E., Nida. ve Karakoç Z. (2001). Güçlü ekonomiye geçiş programı ve istihdam üzerine etkileri. Maliye Dergisi, 162, 379-395.

Kosekahyaoğlu L., ve Sentürk C., (2006). İhracata Dayalı Büyüme Hipotezinin Testi: Türkiye ve yeni gelişen ekonomiler üzerine karşılaştırmalı bir inceleme. S.D.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(4),23-45.

Köstekli, Ş. İ.,(1999). Dünyada ve Türkiye’de işsizlik. Ankara: Türk-İş Eğitim Yayınları No: 24.

Murat, S. ve Şahin, L. (2011).Nedenleri ve sonuçları bakımından gençler arasında yaygınlaşan işsizlik. Sosyoloji Konferansları Dergisi, 44, 1-48.

Phillips, P.C.B. ve Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time se-ries regression. Biometrika, 75(2), 335-346.

Sayın, F. (2011). Türkiye’de 1988-2010 döneminde eğitim ve büyümenin genç işsizliğine etkisinin analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(4), 33-53.

Sevüktekin, M. ve Çınar, M. (2014). Ekonometrik zaman serileri analizi, Bursa: Dora Yayınları.

Taş H. Y. ve Bilen, M. (2014). Avrupa Birliği ve Türkiye’de genç işsizliği sorunu ve çözüm önerileri. Hak-İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 3(6), 50-69.

Toda, H.Y. ve Yamamoto, T.(1995). Statistical inference in vector auto-regressions with possibly integrated process. Journal Of Econo-metrics, 66, 225–250.

Tüik, (2011). www.tuik.gov.trTürkiye istatistik kurumu işgücü maliyeti endeksi: III. Dönem 2011, İnternet Adresi: http://www.tuik.gov.tr/ PreHaberBultenleri.do?id=8660 Erişim Tarihi: 06.07.2017

Uysal, D. (2007). “Türkiye istihdam, işsizlik ve istihdam politikaları”, Türkiye ekonomisi makroekonomik sorunlar ve çözüm önerileri içinde (Editör: Ahmet AY), Konya: Çizgi Kitabevi.

Yılancı, V. (2009). Fisher hipotezinin Türkiye için sınanması: Doğrusal olmayan eşbütünleşme analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 23(4), 205-213.

Yılmaz, A., ve Karataş, T. (2009). Türkiye ekonomisinde 2001 krizi sonrası süreçte cari işlemler açığının nedenleri üzerine bir inceleme. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 27(2), 69-96.

Yukseler, Z. Ve E. Turkan, (2008). Türkiye’nin üretim ve dış ticaret yapısında donüşüm: Küresel makroekonomik yönelimler ve yansımalar. TUSİAD Yayınları, No:TUSİAD-T/2008-02/453.