Boşanmanın Tarafları Ademler ve Havvalar: Bir Duruşma Gözlem Araştırması

Bu çalışma, bugüne kadar anlatılmayan, duruşma salonlarının ardında kalan boşanma hikâyelerini gün yüzüne çıkarmak üzere hazırlanmıştır. Bu nedenle boşanma aşamasındaki taraflar betimlenerek duruşma salonundaki temsilleri ortaya konulmuştur. Bu amaç doğrultusunda araştırmanın yöntemi nicel yöntem olarak tasarlanmıştır. Veriler nicel araştırma veri toplama tekniklerinden yapılandırılmış (denetimli) gözlem tekniği ile elde edilmiştir. Veri toplama sürecinde Ankara Sıhhiye Adliyesi’nde yer alan 11 aile mahkemesinde toplam 200 duruşma gözlemlenmiş, duruşma gözlem sürecinden elde edilen veriler SPSS 23.0 for Windows programında analiz edilmiştir. Araştırmada tanımlayıcı istatistikler; kategorik değişkenler için frekans (%), sürekli değişkenler için ortalama ± standart sapma ve ortanca (minimum-maksimum) olarak verilmiştir. Yapılan analiz sonucunda boşanmanın kadın ve erkek açısından ruhsal, ekonomik, yasal ve sosyal boyutlarda farklı bir yapıya sahip olduğu ortaya çıkmıştır. Elde edilen bir diğer önemli bilgi, evlilik ve boşanma sürecinde yaşanan çatışmaların kesişimsel olduğudur. Ayrıca çatışma konularının müstakil olmadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Çatışma konuları genellikle birbirleri ile ilişkili ya da birbirlerini tetikleyici özelliğe sahiptir.

Anahtar Kelimeler:

Boşanma, Duruşma Gözlemi, Aile Mahkemesi, Boşanmanın Tarafları

Divorce Parties Adam And Eve: A Trial Observation Research

This study has been prepared to reveal the divorce stories behind the hearing room that have not been brung to light until today. For this reason, the parties in the divorce stage and their representation in the courtroom were put forward. For this purpose, the research method was designed as a quantitative method. The data were obtained through structured (supervised) observation technique from quantitative research data collection techniques. Structured (controlled) observation technique was used in the quantitative dimension of the research; a total of 200 trials in 11 different family courts in Ankara Sıhhiye Courthouse were observed. Quantitative data obtained from the observation process were firstly analyzed with SPSS 23.0 for Windows Program. In this research, descriptive statistics were given as; frequency (%) for categorical variables, mean ± standard deviation for continuous variables and median (minimum-maximum). As a result of the analysis, it was revealed that divorce has a different structure for women and men in terms of mental, economic, legal and social dimensions. Another important information obtained is that the conflicts in the process of marriage and divorce are intersectional. In addition, it was concluded that conflict issues are not detached. Conflict issues are generally related or triggering each other.

Keywords:

Divorce, Trial Observation, Family Court, Divorce Parties,

PDF

___

Adalet Bakanlığı. (2015). Adalet Bakanlığı Stratejik Planı 2015-2019. https://www.adalet.gov.tr/Bakanlik/StratejikPlan/Stratejik-Plan-2015- 2019.pdf
Akıntürk, T. ve Ateş, D. (2016). Türk medeni hukuku: Aile hukuku ikinci cilt. İstanbul: Beta Yayınları.
Allen, S. ve Hawkins, A. J. (2017). Theorizing the decision-making process for divorce or reconciliation. Journal of Family Theory & Review 9, 50–68.
Amato, P. R. ve Boyd, L. M. (2014). Children and divorce in world perspective. Contemporary ıssues in family studies: Global perspectives on partnerships, parenting and support in a changing world (içinde). Ed:Angela Abela and Janet Walker. John Wiley & Sons, Ltd. Published.
Arıkan, Ç. (1996). Halkın boşanmaya ilişkin tutumları araştırması. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu. Bilim Serisi 96. Ankara.
Avrupa Konseyi Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Stratejisi 2014-2017. http://ailetoplum.aile.gov.tr/uygulamalar/aile-danismanligi
Aybay, A., Aybay, R. ve Pehlivan, A. (2018). Hukuka giriş. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Baitar, R., Buysse, A., Brondeel, R., Mol, J. ve Rober, P. (2012). Toward High-Quality Divorce Aggrements: The Influence of Facilitative Professionals. Negotation Journal, 28(4), 453-473.
Beauvoir, S. (2010). Kadın “İkinci Cins” evlilik çağı. İstanbul: Payel Yayınevi.
Blackman, L. (2017). İnsan hakları aktivistleri için dava izleme rehberi. (Ayşegül Bahçıvan Çev.). İstanbul: Eşit Haklar İçin İzleme Derneği.
Clarke-Stewart, A. ve Brentano, C. (2006). Divorce causes and consequences. Yale University Press: United States of America.
Cloke, K. ve Goldsmith, J. (2018). Çatışma yönetimi. İstanbul: Sola Unitas Yayınları.
Coontz, S. (2006). The origins of modern divorce. Family Process, 46(1).
Çakır, S. (2012).Türkiye’de evli kadınlar ekseninde evlilik/aile algısı ve boşanma olgusu. Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Arkivi (içinde). 26. Kitap.İstanbul Barosu.
Çarkoğlu, A. ve Kalaycıoğlu, E. (2013). Türkiye’ de aile, iş ve toplumsal cinsiyet. İstanbul Politikalar Merkezi (İPM). http://ipc.sabanciuniv.edu/publication/turkiyede-aile-is-ve-toplumsal-cinsiyet/ Erişim tarihi: 21.02.2019.
Çiftçioğlu, K. (2017). Dava izlemenin tarihsel gelişimi ve dünya deneyimleri. dava izleme: Duruşma salonunda devlet ve yurttaş. İstanbul: Mas Matbaacılık.
Dempsey, K. (2002). Who gets the best deal from marriage: Women or men?. Journal of Sociology. The Australian Sociological Association, 38 (2), 91–110.
Dinç, G. (2005). Avrupa insan hakları sözleşmesi’ne göre silahların eşitliği. TBB Dergisi, 57, 283-306.
Dönmez, A., Büyükşahin, A., Taluy, N., Başer, I. ve Güler, M. (2009). Yakın ilişkiler psikolojisi. Ankara: Nobel Yayın.
Ecevit, Y. ve Karkıner, N. (2011). Aile ve evlilik. Toplumsal cinsiyet sosyolojisi (içinde). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Elveriş, İ., Jahic, G. ve Kalem, S. (2009). İstanbul asliye hukuk mahkemelerinde yargılama süreci. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Gençcan, Ö. (2016). Boşanma usul hukuku. Ankara: Yetkin Yayıncılık.
Haley, J. (1988). İletişim: Psikolojik sorunlar ve psikoterapi. (Ali Uzunöz Çev.). Ankara: Çark Kitabevi Yayınları.
Haley, J. (2006). Sıradışı terapi: Milton H. Erickson’un psikiyatrik teknikleri. İstanbul: Yol Yayınları.
Hopper, J. (2001). The symbolic origins of conflict in divorce. Journal of Marriage and Family, 63, 430–445.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu. (2011, 4 Şubat). Resmi Gazete(Sayı: 27836). Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6100.pdf
Işıktaç, Y. ve Koloş, U. (2017). Hukuk sosyolojisi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
İnceoğlu, S. (2009). Hukuk devleti ilkesi bakımından adliye gözlemleri ve adalet barometresi araştırmaları. Adalet gözet: Yargı sistemi üzerine bir inceleme (içinde). Ed. Seda Kalem. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Karacan, O. (2008). Catherina Mackinnon’un görüşleri çerçevesinde boşanma nedenleri bakımından hukukta cinsel tahakkum. (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
Kercheral, J., Markowitz, D., Monson, K. ve Read, B. (2013). Research on barriers to employment and decent work for women. International Labour Organization.
Koçyıldırım, G. (2010). Sosyal hizmet bakış açısıyla çocuk teslimine ve çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair ilamların icrası uygulamaları. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Sosyal Hizmet Anabilim Dalı.
Kurt Konca, N. (2014). Medeni usul hukukunda aleniyet ilkesinin sınırlandırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (Sdühfd) Mihbir Özel Sayısı, 4(2), 65-96.
Özgüven, İ. E. (2010). Ailede iletişim ve yaşam. Ankara: PDREM Yayın.
Salts, C. J. ve Smith, J. A. (2013). Special topics in family therapy. Lorna L. Hecker and Joseph L. Wetchler (Ed.). An introduction to marriage and family therapy içinde (s.449-478). New York: Routledge.
Sencer, M. ve Sencer, Y. (1978). Toplumsal araştırmalarda yöntembilim. Ankara: TODAİE.
Soysal, D. (2016). Beauvoir dersleri “Evli Kadın” ve “Anne” üzerine bir deneme. İstanbul: Belge Yayınları.
Türkiye Boşanma Nedenleri Araştırması-TBNA. (2014). Erişim Tarihi: 20.02.2017. http://ailetoplum.aile.gov.tr/data/54292ce0369dc32358ee2a46/tbna2014_kitap.pdf
TÜİK (2016). Evlenme ve boşanma istatistikleri. Erişim tarihi: 12.08.2017.
TÜİK (2018). Evlenme ve boşanma istatistikleri. Erişim tarihi: 07.09.2019.
Türk Medeni Kanunu. (2001, 8 Aralık). Resmî Gazete (Sayı: 24607). Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4721.pdf
Uygur, G. (2015). Toplumsal cinsiyet ve adalet: Hukuk adaletsizdir. Ankara Barosu Dergisi, 4, 121-132.
Yavan, D. (2017). Cezasızlıkla mücadelede bir yöntem olarak dava izleme nedir?. Dava İzleme: Duruşma Salonunda Devlet ve Yurttaş. İstanbul: Mas Matbaacılık.
Yücel, Ö. (2018). Medeni hukuk açısından toplumsal cinsiyet. Şiddet ve Ayrımcılık.
Hukuk ve Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları içinde. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Zastrow, C. ve Kirst-Ashman, K. (2015). İnsan davranışı ve sosyal çevre II. (D. B. Çiftçi. Çev.). Ankara: Nika Yayınları.