Aleksitimik Belirtilerin Yordanmasında Olumsuz Otomatik Düşünceler ve Ruminasyonun Rolünün İncelenmesi

Aleksitimi, hasta ya da sağlıklı bireylerde bedensel duyumların ayrıştırılmasında güçlük, empatik olamama, duyguları ifade edememe, hayal etmede kısıtlılık ve somutluk, işe vuruk düşünmeye eğilim özelliklerini içeren bir kişilik özelliğidir. Bilişsel kurama göre aleksitiminin ortaya çıkmasında bilişsel gelişim dönemlerindeki bazı eksikliklerden kaynaklanan ya da bilişsel süreçlerdeki çarpıtmalar, mantık dışı düşünceler etkilidir. Bu çalışmada aleksitimik belirtilerin yordanmasında olumsuz otomatik düşüncelerin ve ruminasyonun rolü araştırılmıştır. Araştırmaya dahil edilen 301 kadın ve 116 erkek olmak üzere toplam 417 katımcıya Toronto Aleksitimi Ölçeği, Otomatik Düşünceler Ölçeği ve Ruminasyon Ölçeği uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre olumsuz otomatik düşünceler aleksitimi üzerinde anlamlı bir etki yaratmakta ve otomatik düşüncelerin kişisel uyumsuzluk/değişme arzusu, bırakma/umutsuzluk faktörleri aleksitimi düzeyini arttırmaktadır. Bununla birlikte ruminasyon da aleksitimi üzerinde anlamlı bir etki yaratmaktadır. Ruminasyon faktörlerinden derinlemesine düşünme, aleksitimi düzeyine etki etmezken; saplantılı düşünme, aleksitimi düzeyini arttırmaktadır. Katılımcıların aleksitimi düzeyleri cinsiyet, eğitim düzeyi, çocuk sayısı, büyüdüğü yere göre istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde farklılaşmaktadır. Katılımcıların otomatik düşüncelere ilişkin faktörleri cinsiyet, yaş, medeni durum, eğitim düzeyi, çocuk sayısı, ekonomik durum, çalışma durumu ve psikiyatrik rahatsızlığa sahip olma durumuna göre istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde farklılaşmaktadır. Ruminasyon düzeyinde ise cinsiyet, eğitim düzeyi, çocuk sayısı, çalışma durumu, büyüdüğü yer ve psikiyatrik rahatsızlığa sahip olma durumuna göre istatistiksel açıdan anlamlı bir şekilde farklılıklar gözlemlenmiştir. Ruminasyon saplantılı düşünme faktörü aleksitimi düzeyini artırmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

aleksitimi, ruminasyon, Olumsuz Otomatik Düşünceler

Negative Automatic Thoughts and The Role of Rumination In The Prediction Of Alexythmic Symptoms

Alexithymia is a personality trait that includes difficulty in discriminating bodily sensations in patients or healthy individuals, inability to be empathic, inability to express emotions, limited imagination and tangibility, tendency to think hard. According to cognitive theory, the occurrence of alexithymia caused by some deficiencies in cognitive development periods or distortions in cognitive processes and irrational thoughts are effective. In this study, the role of negative automatic thoughts and rumination in predicting alexithymic symptoms was investigated. Toronto Alexithymia Scale, Automatic Thoughts Scale and Rumination Scale were applied to a total of 417 participants, including 301 women and 116 men included in the study. According to the findings obtained from the research, negative automatic thoughts have a significant effect on alexithymia and the level of personal dissonance / desire to change, quit / hopelessness factors increase alexithymia. In addition, rumination also has a significant effect on alexithymia. While thinking deeply from rumination factors does not affect alexithymia; obsessive thinking increases the level of alexithymia. The alexithymia levels of the participants differ statistically significantly according to gender, education level, number of children and where they grew up. The factors related to automatic thoughts of the participants differ statistically significantly according to gender, age, marital status, education level, number of children, economic status, employment status and psychiatric condition. At the level of rumination, statistically significant differences were observed according to gender, education level, number of children, working status, place of growth and status of having psychiatric disorders. Rumination obsessive thinking factor increases the level of alexithymia.

Keywords:

Alexithymia , Negative Automatic Thoughts, Rumination,

PDF

___

Abramson, L., Metalsky, G. I. ve Alloy, L. B. (1989). Hopelessness depression: A theory-based subtype of depression. Psychological Review, 96, 358-372.
Aktay, M. (2014). Üniversite öğrencilerinde aleksitimi ve depresyonun yordayıcısı olarak bağlanma sitilleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Aslan, H., Gürkan, S. B., Alparslan, Z. N. ve Ünal, M. (1996). Hekimlerde tükenme düzeyleri. Türk Psikiyatri Dergisi, 7(1), 39-45.
Atkınson, R. L., Atkınson, R. C., Sımıth E. E., Bem D. J. ve Nolen-Hoeksema, S. (1955). Psikolojiye giriş. İstanbul: Sosyal Yayınları, 1995.
Batıgün, A. D. ve Büyükşahin, A. (2008). Aleksitimi: psikolojik belirtiler ve bağlanma stilleri. Klinik Psikiyatri Dergisi, 11(3), 105-114.
Beck, A. (1991). Cognitive therapy and emotional disorders. Londra: Penguin Psychology.
Beck, J. (2014). Bilişsel davranışçı terapi: temelleri ve ötesi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Beck, J. (2001). Bilişsel terapi: temel ilkeler ve ötesi. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
Beck, J. (1995). Cognitive therapy: basics and beyond. New York: The Guilford Press.
Blanchard, E. B., Arena, J. G. ve Pallmeyer T. P. (1981). Psychometric properties of a scale to measure alexithymia. Psychotherapy and Psychosomatics, 35(1), 64-71.
Dereboy, F. (1990). Aleksitimi: Bir gözden geçirme. Türk Psikiyatri Dergisi, 3, 157-165.
Dökmen, Ü. (2000). Yarına kim kalacak? Evrenle uyumlaşma sürecinde var olmak, gelişmek, uzlaşmak. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Erdur, B.Ö. ve Bugay, A. (2012). The turkish version of the ruminative response scale: an examination of its reliability and validity. The International Journal Of Educational And Psychological Assessment, 10(2), 1-16.
Grabe, H. J., Frommer, J., Ankerhold, A., Ulrich, C., Gröger, R., Franke, G. H., Barnow, S., Freyberger, H.J., Spitzer, C. (2008). Alexithymia and outcome in psychotherapy. Psychotherapy and Psychosomatics, 77(3), 189-194.
Greenberger, D. ve Padesky, C. (2015). Evinizdeki terapist. Ankara: Altın Kitaplar Yayınevi.
Gül, A. İ., Keskin, D., ve Bozkurt, G. (2014). Tükenmişlik sendromu ile otomatik düşünceler arasındaki ilişki. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 15, 93-98.
Karahan, F. ve Sardoğan, M. (2004). Psikolojik danışma ve psikoterapide kuramlar. Samsun: Deniz Kültür Yayınları.
Karamustafalıoğlu, O. ve Karamustafalıoğlu, N. (2000). Obsesif kompulsif bozukluk ve depresyon. Klinik Psikofarmokoloji Bülteni, 10, 26-31.
Koçak, R. (2003). Üniversite öğrencilerinde aleksitimi ve yalnızlığın bazı değişkenler açısından karşılaştırılması ve aralarındaki ilişkinin incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(19), 15-74.
Kooiman, C. (1998). The status of alexithymia as a risk factor in medically unexplained physical symptoms. Compr Psychiatry, 39, 152-159.
Luminet, O. (2004). Measurement of depressive rumination and associated constructs. C. Papageiorgio ve A. Wells (Der.), Depressive rumination nature, theory and treatment içinde (s. 45-79). West Sussex: John Wiley And Sons Ltd.
Lyubomirsky, S., Tucker K.L., Caldwell, N. D. ve Berg, K. (1999). Why ruminators are poor problem solvers: clues from the phenomenology of dysphoric rumination. Journal Of Personality And Social Psychology, 77, 1041-1060.
Martin, L. ve Tesser, A. (1996). Some ruminative thoughts. R. Wyer (Der.), Advances in social cognition içinde (s. 1-47). Mahwah, Nj: Lawrence Erlbaum.
Marzıllıer J. (1986). Changes in depressive beliefs: an analysis of beck’s cognitive therapy for depression. P. Kendall (Der.), Advances in cognitive behavioral research and therapy içinde (s. 67-81). New York: Academic Press.
Motan, İ. ve Gençöz, T. (2007). The relationship between the dimensions of alexithymia and the ıntensity of depression and anxiety. Turkish Journal of Psychiatry, 18(4), 1-11.
Nolen-Hoeksema, S. (1991). Responses to depression and their effects on the duration of depressive episodes. Journal of Abnormal Psychology, 100, 569-582.
Nolen-Hoeksema, S. (2004). The response styles theory. C. Papageiorgio ve A. Wells (Der.), Depressive rumination nature, theory and treatment içinde (s.194-241). West Sussex: John Wiley and Sons Ltd.
Papageorgiou, C. ve Wells, A. (2004). Depressive rumination: nature, theory, treatment. Chichester, Uk: Wiley.
Siegle, G.; Moore, P. M. ve Thase, M.E. (2004). Rumination: one construct, many features in healthy individuals, depressed individuals, and ındividuals with lupus. Cognitive Therapy and Research, 28(5), 645-668.
Sifneos, P. E.; Apfel-Savıtz, R. ve Frankel, F. E. (1977). The phenomennon of alexithymia. Psychoteraphy Psychosomatic, 28, 47-57.
Sifneos, P. E. (1973). The prevalence of ‘alexithymic’ characteristics in psychosomatic patients. Psychotherapy and Psychosomatics, 22, 255-262.
Solmaz, M.; Sayar, K.;, Özer, Ö. A.; Öztürk, M. ve Acar, B. (2000). Sosyal fobi hastalarında aleksitimi, umutsuzluk ve depresyon kontrollü bir çalışma. Klinik Psikiyatri, 3(4), 235-241.
Stoudemire, A. (1991), Somato thymia, part 1 and 2. Psychosomathics, 32, 365 – 381.
Şahin, N. H. ve Şahin, N. (1992). Reliability and validity of the turkish version of the automatic thoughts questionnaire. Journal Of Clinical Psychology, 48(3), 334- 340.
Şaşıoğlu, M., Gülol, Ç. ve Tosun, A. (2013). Aleksitimi kavramı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 5(4), 507-527.
Taylor, G.J.; Ryan, D. ve Bagby, M. (1985). Toward the development of a new selfreport alexithymia scale. Psychotherapy And Psychosomatics, 44, 191-199.
Taylor, G., Bagby, R.M. ve Parker, J. D. A. (2003). Disorders of affect regulation. United Kingdom: Cambridge University Press.
Treynor, W., Gonzalez, R. ve Nolen-Hoeksema, S. (2003). Rumination reconsidered: a psychometric analysis. Cognitive Therapy and Research, 27(3), 247-259.
Türkçapar, H. (2009). Klinik uygulamada bilişsel davranışçı terapi: depresyon. Ankara: Hekimler Yayın Birliği.
Watkins, E., Moulds, M., ve Mackintosh B. (2005). Comparisons between rumination and worry in a non-clinical population. Behaviour Research and Therapy, 43(12), 1577-1585.
Watkins, E.& Teasdale J. (2001). Rumination and overgeneral memory in depression: effects of self-focus and analytic thinking. Journal of Abnormal Psychology, 110(2), 353-357.
Weishaar, M. ve Beck, A. (1989). Cognitive therapy. A. Freeman (Der.), Comprehensive handbook of cognitive therapy içinde (s. 18-43). New York: Spinger. Science,
Weissman, A. ve Beck, A (1978). Development and validation of the dysfunctional attitude scale: a preliminary ınvestigation. Toronto, Ontario: Paper Presented At The Annual Meeting of The American Educational Research Association, 68-76.
Yavuzer, Y. ve Karataş, Z. (2012). Ergenlerde otomatik düşünceler ile fiziksel saldırganlık arasındaki ilişkide öfkenin aracı rolü. Türk Psikiyatri Dergisi, 23, 1-7.
Yurdakoş, E. (2001). Lecture notes on neurophysiology. İstanbul: Nobel Tıp Kitapları.