SİGARA İÇEN GENÇLER ARASINDA MARKA TERCİHİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Sigara firmaları, yaşları 12 ila 19 yaş arasındaki gençlere sigara satma eğilimdedirler. Bu araştırmanın amacı, sigara içen bu gençlerin sigara marka tercihini etkileyen faktörleri belirlemektir. Bu amaçla, Yozgat il merkezindeki dört okulda okuyan 1204 öğrenciden anket yöntemi ile veriler toplanmıştır. Bu araştırmaya katılan öğrencilerin sigara içme oranı, % 70.1 çıkmıştır. Yapılan çok boyutlu ölçekleme analizi sonucunda, sigara içen genç pazarında sigara tercihini etkileyen faktörler, marka ismi (yabancı ve yerli) ve sigara paket fiyatı (pahalı ve ucuz) olarak belirlenmiştir. Gençler, Parliament’i en pahalı sigara olarak görürken Maltepe’yi en ucuz sigara olarak algılamaktadırlar. Ayrıca Maltepe en yerli sigara markası, Lark ise en yabancı marka olarak konumlandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Onlu Yaş (Teenager) Pazarı, Genç Pazarı, Sigara Marka Tercihi, Çok Boyutlu Ölçekleme

PDF

___

[24] Fischer, P.M.; Schwartz, M.P.; Richards, J.W.; Goldstein, A.O. & Rojas, T.H. (1991). Brand Logo Recognition by Children Aged 3 to 6 Years: Mickey Mouse and Old Joe the Camel. Journal of the American Medical Association, 266(22), 3145-3148.
[25] Mazis, M.B.; Ringold, D.J.; Perry E.D. & Denman D.W. (1992). Perceived Age and Attractiveness of Models in Cigarette Advertisement. Journal of Marketing, 56(1), 22- 37.
[26] Barbeau, E.M.; de Jong, W.; Brugge, D.M. & Rand, W.M. (1998). Does Cigarette Print Advertising Adhere to the Tobacco Institute’s Voluntary Advertising and Promotion Code? An Assessment. Journal of Public Health Policy, 19(4), 473-488.
[27] Amett, J.J. (2001). Adolescents’ Responses to Cigarette Advertisements for Five “Youth Brands” and One “Adult Brand”. Journal of Research on Adolescence, 11(4), 425- 443.
[28] Pollay, R.W. & Lavack, A.M. (1993). The Targeting of Youth by Cigarette Marketers: Archival Evidence on Trial. Advances in Consumer Research, (20), 266-271.
[29] Lamdin, D.J. (1999). Event Studies of Regulation and New Results on the Effect of the Cigarette Advertising Ban. Journal of Regulatory Economics, 16(1), 187-201.
[30] Smoking and Health (1964). Report of the Advisory Committee to the Surgeon General of the Public Health Service’den aktaran Bilir, N. & Aslan, D. (2005). Dünyada ve Türkiye’de ve Hacettepe’de Tütün Kontrolü Çalışmaları. Hacettepe Tıp Dergisi, 36(2), 75.
[31] Evans, W.; Ulasevich, D.A. & Renaud, J. (2006). Exposure to Pro-Tobacco Messages: Results ffom the National Youth Tobacco Survey. SMQ, 12(1), 3-14.
[32] King, C. & Siegel, M. (1999). Brand-Specifıc Cigarette Advertising in Magazines in Relation to Youth and Young Adult Readership, 1986-1994. Nicotine & Tobacco Research, 1(4), 331-340.
[33] DiFranza, J.R.; Eddy, J.J.; Brown, L.F. & Boganlensky, A. (1991). RJR Nabisco’s Cartoon Camel Promotes Camel Cigarette to Children. Journal of the American Medical Association, 266(22), 3149-3153.
[34] Sigaranın Pazarı, (http://sigarasizkampus.fatih.edu.tr/ sigarapazar.htm). [1.6.2006].
[35] Fairclogh, G. (2001). Decking the Halis with a Brand New Cigarette. Wall Street Journal, 4 Aralık, 4.
[36] Czaplevvski, A.J. & Olson, E.M. (2003). Adaptive Strategies of Tobacco Firrhs Subsequent to the 1998 Master Settlement Agreement: An Examination of Emergent Tobacco Promotional Mix Efforts, SMQ, 9(1), 3-17.
[37] Rhonda, W.M., (1999). Event Sponsorship: An Exploratory Study of Small Business Objectives, Practices and Perceptions. Journal of Small Business Management, 37(3), 25-26.
[38] Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü (06.05.2003). 11 Mayıs Anneler Günü Sigarayı Bırakma Kampanyası Bilgi Notu (http://www.saglik.gov.tr/default.asp?sayfa=detay&id= 409). [6.6.2006].
[39] Okay, A. (2002). Televizyon Program ve Sponsorluğu ve Uygulamaları. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.
[40] Zhu, S.; Li, D.; Feng, B.; Zhu, T. & Anderson, C.M. (1998). Perception of Foreign Cigarettes and Their Advertising in China: A Study of College Students from 12 Universities. Tobacco Control, 7(Summer), 134-140.
[41] Babacan, M. (2005). Reklâmcılık Temel Kavramlar. Ankara: Detay Yayıncılık.
[42] Glantz, S.A. (2001). Smoking in Teenagers and Watching Films Shovving Smoking. BMJ, 323(7326), 1378-1379
[43] (2001).Hollywood Yine Tiryaki Oldu. Hürriyet, 6 Ocak, 5.
[44] Sargent, J.; Tickle, J.; Beach, M.; Dalton, M.; Ahrens, M. & Hatherton, T. (2001). Brand Appearences in Contemporary Cinema Films and Contribution to Global Marketing of Cigarettes. Lancet, 357(9249), 29-32.
[45] Hazan, A.R. & Glantz, S.A. (1995). Current Trends in Tobacco Use on Prime-time Fictional Television. American Journal of Public Health, 85(1), 116-117.
[46] Öztürk, A.S. (2003). Bir Pazarlama Aracı Olarak Etkileri ve Etkiledikleri Açısından Sinema Filmlerine Ürün Yerleştirme. Pi: Pazarlama ve İletişim Kültürü Dergisi. 3(3), 24-33.
[47] Pechmann C. & Shih C. (1999). Smoking in Movies and Antismoking Advertisments Before Movies: Effects on Youth. Journal of Marketing, 63(3), 1-13.
[48] d’Astous, A. & Seguin N. (1999). Consumer Reactions to Product Placement Strategies in Television Sponsorship. European Journal of Marketing, 33(9/10), 896-910.
[49] Bilir, N. & Aslan D. (2005). Dünyada ve Türkiye’de ve Hacettepe’de Tütün Kontrolü Çalışmaları, Hacettepe Tıp Dergisi, 36(2), 75-79.
[50] DPT (2000). Tütün ve Tütün Mamulleri Sanayi Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara, 22.
[51] Koç, Y. (2005). Tekel’in Özelleştirilmesi ve Tütün Üreticileri. Yol-İş, 85. (http://www.yol-is.org.tr/yayinlar/ dergi_goster.php?kodu=58). [1.4.2006],
[52] Kaya, M. (8.3.2005). 31 Mayıs-Dünya Sigarasız Günü. (http://www.netyorum.eom/sayi/160/20050308-09.htm). [1.6.2006].
[53] Peşken, Y.; Canbaz, S.; Sünter, A.T. & Tunçel E.K. (2005). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yaşar Doğu Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu Öğrencilerinde Sigara İçme Sıklığı ve Etkileyen Faktörler, Bağımlılık Dergisi, 6(3), 111-116.
[54] Göksel, T.; Cirit, M. & Bayındır, Ü. (2001). İzmir İli Lise Öğrencilerinin Sigara Alışkanlığını Etkileyen Faktörler, Toraks Dergisi, 2(3), 49-53.
[55] Öner, S.; Şaşmaz, T.; Buğdaycı, R. & Kurt, A.Ö. (2005). Mersin Çıraklık Eğitim Merkezine Devam Eden Çıraklarda Sigara, Alkol, Madde Kullanma Prevelansı ve Etkileyen Risk Faktörleri. Yeni Symposium, 43 (1), 33-37.
[56] Bilir, N.; Doğan B. & Yıldız, A.N. (1997). Smoking Behavior and Attitudes (Turkey). Final Report of Research for International Tobacco Control, 10-12.
[57] Saltık, A.; Yılmaz, T.; Yorulmaz, F.; Yücel, V. & Dindar İ. (1991). Edime Merkezindeki Orta Dereceli 318 Okul Öğretmeninde Sigara İçme Davranışı ve Spielberg Testi ile Ölçülen Kaygı Düzeylerinin İncelenmesi. Ege Tıp Dergisi, 30(4), 524-529.
[58] Tokol, T. (1998). Pazarlama Araştırması. 9. Baskı. Bursa: Vipaş A.Ş.
[59] Taşçı, E.; Ünsal Atan, Ş.; Durmaz, N.; Erkuş, H. & Sevil, Ü. (2005). Kız Meslek Lisesi Öğrencilerinin Madde Kullanma Durumu. Bağımlılık Dergisi, 6(3), 122-128.
[60] Malhotra, N.K. (2004). Marketing Research An Applied Orientation. 4th Ed. New Jersey: Prentice Hail.
[61] Nakip, M. (2003). Pazarlama Araştırmaları Teknikler ve (SPSS Destekli) Uygulamaları. 1. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.