COSO İÇ KONTROL MODELİNDE RİSK DEĞERLENDİRME FAALİYETLERİ

İşletmeler belirli amaçlarla kurulmakta ve hedeflerini gerçekleştirecekleri faaliyetleri sürdürürken sürekli risk ve belirsizliklerle karşılaşmaktadırlar. İşletmelerin sonsuza dek yaşayacakları varsayılmaktadır. İşletmenin sürekliliği olarak adlandırılan bu kavram, kurumun değişen dışsal koşullara sürekli uyum sağlayabilmesini, hayatta kalmasını sağlayacak özel yetkinlikler geliştirmesini ve maruz kaldığı riskleri değerlendirip yönetebilmesini gerektirmektedir. COSO iç kontrol çerçevesi, kurumların sürdürülebilir başarıyı yakalayabilmesinin ön koşullarından biri olan iç kontrol yapısının kurulması, yönetilmesi ve gözetilip geliştirilmesini amaçlayan ve uygulamaya yönelik önerileri bulunan uluslararası iş dünyasında geniş kabul görmüş bir yaklaşımdır. COSO iç kontrol yapısının beş ana unsurundan biri olan risklerin değerlendirilmesi, işletmelerin maruz kaldığı riskleri tanımlayıp değerlendirdikten sonra önem derecesini de dikkate alarak en doğru yöntemlerle yönetmesini kapsamaktadır. Bu çalışmada COSO iç kontrol yapısı ve unsurları tanıtılmış ve risklerin değerlendirilmesi kavramı, reel sektörden örnekler verilerek irdelenmiştir.  

RISK ASSESSMENT ACTIVITIES IN COSO INTERNAL CONTROL MODEL

 The companies pursue their goals and operate their activities in an environment full of risks and uncertainties. One of the major principles in accounting is that the companies to continue indefinitely, which is called “the going concern assumption”. Any company, surrounded by many risks must adapt to the rapidly changing conditions of the business environment, realize and manage those risks and build some core competencies to continue as a going concern. COSO internal control, having practical application tools for companies is one of the generally accepted frameworks that aims enabling the companies to build, manage and develop an internal control structure as a tool to reach sustainable success. One of the five COSO components is “risk assessment” covering the recognition and assessment of the potential risks that the company faces and manage those risk considering their materiality. This study aims to explain the COSO internal control model with its five components as well as stressing the assessment of risks component supported by some examples.

___

  • (1) Türedi, Hasan. (2015). Genel Muhasebe. Trabzon: Celepler Matbaacılık Yayın ve Dağıtım.
  • (2) Moeller, R. Robert. (2014). Executive’s Guide to COSO Internal Controls-Understanding and Implementing the New Framework. New Jersey: John Wiley & Sons Inc.
  • (3) Özbek, Çetin. (2012). İç Denetim, Kurumsal Yönetim, Risk Yönetimi, İç Kontrol. İstanbul: Türkiye İç Denetim Enstitüsü Yayınları.
  • (4) Güredin, Ersin. (2014). Denetim ve Güvence Hizmetleri, SMM ve YMM’lere Yönelik İlkeler ve Teknikler. İstanbul: Türkmen Kitabevi
  • (5) Arens, A. Alvin, Elder, J. Randal, Beasley, S. Mark. (2014). Auditing and Assurance Services, an Integrated Approach. Essex: Pearson Education Limited.
  • (6) Uluslararası Denetim Standartları. UDS 200. UDS 200: Bağımsız Denetçinin Genel Amaçları ve Bağımsız Denetimin Uluslararası Denetim Standartlarına Uygun Olarak Gerçekleştirilmesi. KGK (Kamu Gözetimi Kurumu)
  • (7) Türedi, Hasan. (2000). Denetim. Trabzon: Celepler Matbaacılık Yayın ve Dağıtım.
  • (8) Türedi, Hasan. Karakaya, Gencay. İldem, Mehmet. (2015). Kurumsal Yönetim ve İç Denetim İlişkisi. Sayıştay Dergisi, Sayı: 96, ss. 96
  • (9) Türedi, Hasan. Gürbüz, Filiz. Alıcı, Ümmügülsüm. COSO Modeli: İç Kontrol Yapısı. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, Cilt 11, Sayı 42, ss. 141-155.
  • (10) T.C. Maliye Bakanlığı Bütçe ve Kontrol Genel Müdürlüğü. Kamu İç Kontrol Rehberi. Ankara: 2014.
  • (11) Aksoy, Tamer. (2010). Derecelendirme ve Kurumsal Yönetim Süreci ile KOBİ’ler, Bankalar ve Kurumsal İşletmeler Işığında Basel ve İç Kontrol. Ankara: TÜRMOB Yayınları, Grup Matbaacılık A.Ş.
  • (12) Sermaye Piyasası Kurumu (SPK). (2015). II-17.1 Sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği. 03.01.2014 tarihli, 2887103 Sayılı Resmi Gazete.
  • (13) Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurulu (BDDK). (2015). 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu. 01.11.2005 tarihli, 25983 Sayılı Resmi Gazete,
  • (14) Coleman, S, Thomas. (2011). A Practical Guide to Risk Management. London: The Research Foundation of Certified Financial Advisor (CFE) Institute.
  • (15) Türkiye İç Denetim Enstitüsü. www.tide.org.tr
  • (16) Uluslararası Denetim Standartları. UDS 320. UDS 320: Bağımsız denetimin planlanması ve yürütülmesinde önemlilik. KGK (Kamu Gözetimi Kurumu)
  • (17) Uluslararası Denetim Standartları. UDS 330. UDS 330: Bağımsız denetçinin değerlendirilmiş risklere karşı yapacağı işler. KGK (Kamu Gözetimi Kurumu)
  • (18) T.C. Maliye Bakanlığı İç Denetim Koordinasyon Kurulu. Kamu Bilgi Teknolojileri Denetim Rehberi. Ankara: 2013
  • (19) İş Güvenliği Çevre Kalite Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti. Internet Sitesi. www.isguv.com.tr
  • (20) GAP Inc. Year 2014 Annual Report. Internet Sitesi. www.gapinc.com