M. Akif ÇAM, Mustafa OFLAZ, Mahmut ESER, Erdogan SELÇUK

Ekstansif şartlarda yetiştirilen kıl keçilerinin bazı verim özelliklerinin tespiti

Bu çalışma Karadeniz Bölgesi Samsun ili Bafra ilçesindeki özel bir işletmede ekstansif koşullarda yetiştirilen Kıl keçilerinin süt, kıl, döl verimi, doğumdaki canlı ağırlık ve vücut ölçüleri ile bunlara ait oğlaklarda doğumdan, 3, 6 ve 12 aylık yaşa kadarki, canlı ağırlık, vücut ölçüleri ve yaşama gücünü belirlemek amacıyla yapılmıştır. Ekstansif şartlarda kıl keçilerinin ortalama süt verimi 93.8±1.37 kg, laktasyon süresi 167,0±1.21 gün olarak tespit edilmiştir. Teke altı keçi sayısına göre oğlak sayısı 1.0, gebelik oranı %93.3, doğuran keçilerde ikizlik oranı %7.1 ve kıl verimleri 353.5 g olarak tespit edilmiştir. Oğlaklarda ortalama doğum, 3, 6 ve 12 aylık canlı ağırlıklar sırasıyla 2.7±0.16, 13.7±0.12, 18.3±0.10 ve 24.9±0.11 kg olarak belirlenmiştir. Sütten kesim ve 12 aylık yaşa kadarki ölüm oranı ise %6.7 ve %8.9 olarak gerçekleşmiştir. Bu çalışma ekstansif şartlarda Kıl keçilerinin işletmeye yılda sadece bir oğlak ve çok az miktarda süt vererek katkı sağlayacak kapasitede olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

kıl keçisi, keçi, süt verimi, döl verimi, yapağı, canlı ağırlık, vücut ölçümleri, dölverim performansı, süt kalitesi, yaşayabilme

Assessment of the performance charcteristics of Turkish Kıl (hair) goats under extensive farming conditions

This study was conducted to determine production characteristics (reproductive, milk, hair yield) and live weight and body measurements of Turkish KiI (Hair) Goats managed under extensive farming condition in a private farm in Bafra County of Samsun in Black Sea Region of Turkey. Average milk yield and lactation lengths were 93.8±1.37 kg and 167.0±1.21 "days, respectively. The litter size at birth, kidding rate, twinning rate and hair production were 1.0, 93.3%, 7.1% and 353.5 g, respectively. The weights of kids at birth, 3, 6 and 12 months of age were 2.7±0.16, 13.7±0.12, 18.3±0.10 and 24.9±0.11 kg, respectively. Mortality rate for kids at weaning was 6.7% and at 12 months of age was 8.9%. The present study shows that Turkish KiI (Hair) Goats managed under extensive conditions have the ability to produce only one kid per year and a small amount of milk yield.

Keywords:

hair goat, goats, milk yield, fertility, fleece, liveweight, body measurements, reproductive performance, milk quality, survival,

___

Amoah, E.A., Gelaye, S., Guthire, P., Rexroad, C.E., 1996. Breeding Season and Aspects of Reproduction of Female Goats. J. Anim. Sci., 74:723-728.
Anonimous, 2001. Tarım İstatistikleri Özeti (1982-2001), TC. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Yay., Ankara.
Cengiz, F., ve Yener, S.M., 1993. Sheep and goat production in highland Turkey. Dryland pasture and forage legume network news. International Center for Agricultural Research in the Dry Areas (İCARDA), Special Issue, No: 7, s,34, Aleppo, Syria.
Chowdhury, S.A., Bhuiyan, M.S.A., Faruk, .S,, 2002. Rearing Black Bengal goat under semi-intensive management 1. Physiological and reproductive performances. Asian-Aust. J. Anim. Sci. 15:477-484.
Çam M.A., Olfaz, M., Şekeroğlu, A., Selçuk, E1999a Saanen ve Ezine keçilerinin süt ve döl verim özellikleri. Karadeniz Bölgesi Tarım Sempozyumu, 4-5 ocak 1999. Bildiriler Cilt 2, 375-382.
Çam M.A., Olfaz, M., Şekeroğlu, A., Selçuk, E., 1999b. Saanen ve Ezine keçisi oğlaklarının gelişim özellikleri. Karadeniz Bölgesi Tarım Sempozyumu, 4-5 ocak 1999. Bildiriler Cilt 2, 383-392..
Darcan, N., Güney, O., 2002. Comparative study on the performance of crossbred goats under Çukurova subtropical climate. J. Appl. Anim. Res.22 (1): 61-64
Demirci, M., Gündüz, H.H., 1991. Süt Teknoloğunun El Kitabı. Hasad Yayıncılık. Gıda Serisi 1, İstanbul, 166s.
Düzgüneş, O., Eliçin, A., Akman, N., 1996. Hayvan Islahı. Ankara Üniv. Yay. No: 1437, Ders Kitabı, 419, 298s
Eliçin, A., Tuncel, E., Tepe, F., 1976. Saanen x Kilis melezi sütçü keçilerin Antalya Bölge Zirai Araştırma Enstitüsü koşullarına adaptasyonu üzerine araştırmalar. Ll. Canlı ağırlık, vücut ölçüleri ve büyüme hızı., Ankara Üniv. Zir. Fak. Yıllığı, 26:105-120.
Güney, O., Pekel, E., Biçer, O., 1990. Alman Alaca ve yerli Kıl Keçi Iıkları arasındaki melezlemelerden elde edilen birinci geriye melez erkek oğlakların besi gücü ve karkas özellikleri. Türk Vet. Ve Hay. Derg., 14:352-362.
Haenlein, G.F.W., 1996. Status and prospects of dairy goat industry in the united states. J. Anim. Sci., 74:1173-1181
Koyuncu, M., Tuncel, E., 1998. Hayvansal üretimimizde keçinin önemi. Ege Bölgesi I. Tarım Kongresi 2. Cilt, 603-607, (7-11 Eylül, 1998) Aydın.
Marai, I.F.M., Abou-Fandoud, E.I., Daader, A.H., Abu-Ella, A. A., 2002, Reproductive doe traits of Nubian (Zaraibi) goats in Egypt. Small Rum. Res., 46:201-205.
Mellado, M, Meza-Herrera, C.A., 2002. Influence of season and environment on fertility of goats in hot-arid environment. J. Agric. Sci., 138:97-102.
Morgan, F., Massouras, T., Barbosa, M., Rosero, L., Ravesco, F., Kandarakis, I., Bonnin, V., Fistakoris, M, Anifantakis, E., Jaubert, G., Raynal-Ljutovac, K., 2003. Characteristics of goat milk collected from small and medium enterprises in Greece, Portugal and France. Small Rum. Res., 47: 39-49.
Özcan, L., 1989. Küçükbaş Hayvan Yetiştirme 1 (Keçi Üretimi). Çukorova Üniv. Zir. Fak. Ders Kitabı No: 111, Adana, 389s.
Özcan, L.,1984. Türkiye'de keçi, orman ve insan ilişkileri. "Türkiye'de Süt Keçiçiliğinin Geliştirilmesi Semineri" T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Teşkilatlandırma ve Destekleme Genel Müdürlüğü. Yay. No: Genel 145, TEDGEM,13, 189s.
Sönmez, R., 1974. Melezleme yolu ile Kıl Keçilerinin süt keçisine çevrilme olanakları. Ege.Üniv. Zir. Fak. Yay. No:226, İzmir, 36s.
Sönmez, R., Şengonca. M., Alpbaz, A.G., 1970. E.Ü. Ziraat Fakültesinde yetiştirilen Saanen süt keçilerinin çeşitli özellikleri ve verimleri üzerinde bir araştırma. Ege.Üniv. Zir Fak. Derg., 7:115-134.
Şengonca, M, 1989. Küçükbaş Hayvan Yetiştirme 1. Bölüm (Keçi Yetiştirme). Uludağ Univ. Güçlendirme Vakfı Yay, No: 27, Bursa, 170s.
Şengonca, M., Koşum, N., Taşkın, T., 1998. Ege Bölgesinde Kıl Keçi ıslahı çalışmaları. Ege Bölgesi I. Tarım Kongresi 2. Cilt, 608-615, (7-11 Eylül, 1998) Aydın.
Tuncel, E., 1992. Küçükbaş Hayvan Yetiştirme. Uludağ Univ. Zîr. Fak. Ders Notları No: 23, Bursa.