Üniversite Öğrencilerinde Manevi-İnsani Değerler ve Dindarlık İlişkisi

Günümüzde yaşadığımız pek çok bireysel ve toplumsal sorunun temelinde manevi-insani değerler eksikliği yatmaktadır. Değerler anlam, amaç, vicdan ve sorumluluk kabiliyetini kazandırarak bireyin diğerleri ve çevre ile olan ilişkilerinde kontrollü olmasına katkı sağlamaktadır. Bireye manevi insani değerler kazandıran en önemli olgulardan birisi dindir. Bu araştırmada üniversite öğrencilerinde manevi-insani değerler eğiliminin bazı demografik değişkenler ve dindarlık ile olan ilişkileri incelenmiştir. Araştırmada ölçme araçları olarak Manevi-İnsani Değerler Eğilimi Ölçeği ve Ok-Dini Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizi sonucunda şu sonuçlar elde edilmiştir. Kadınların manevi-insani değerler eğilimi, dini tutum ve içsel dini motivasyon düzeyleri erkeklerinden anlamlı derecede daha yüksektir. İçedönüklerin manevi-insani değerler eğilimi, dini tutum ve içsel dini motivasyon düzeyleri dışadönüklerinkinden anlamlı derecede daha yüksektir. Araştırmada sevgi, saygı, duyarlılık, maneviyat değerleri ile dini tutum arasında pozitif ilişkiler tespit edilmiştir. Araştırma manevi-insani değerler eğilimi üzerinde dindarlığın çok önemli etkisinin olduğunu ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler:

Din Psikolojisi, Manevi-İnsani Değerler, Din, Dindarlık

Spiritual-Humanistic Values And Religiousness in University Students

The lack of spiritual-humanistic values lies at the root of many individual and social problems we face today. Values contribute to the control of the individual in his / her relations with others and the environment by providing meaning, purpose, conscience and responsibility. Religion is one of the most important facts that gives spiritual-humanistic values to the individual. In this study, the relationship between spiritual-humanistic values tendency and some demographic variables and religiosity among university students was examined. In the study, Spiritual-Humanistic Values Tendency Scale and Ok-Religious Attitude Scale were used as measurement tools. As a result of the analysis of the data obtained in the research, the following results were obtained. The spiritual-humanistic values and religious attitude levels of women are significantly higher than men. Introvert’s tendency towards spiritual-humanistic values and religious attitude are significantly higher than extroverts. In the research, positive relationships were found between values of love, respect, sensitivity, spirituality with religious attitude. The research revealed that religiosity has a very important effect on the spiritual-humanistic values tendency.

Keywords:

Psychology of Religion, Spiritual-Humanistic Values, Religion, Religiosity,

PDF

___

Acat, Betül. Ergenlerde Dindarlık, Değerler, İnternet Bağımlılığı ve Hayat Memnuniyeti İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 2019.
Akdoğan, Ali. Geleneksel Toplumdan Modern Topluma Geçişte Dini Hayat. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2002.
Akyüz, İsmail. “Türkiye’de Gençlik, Din ve Değerler Konusunda Yapılan Ampirik Araştırmaların Yöntem ve İçerik Analizi”. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (SAUIFD) 16/30 (2015): 183-202
Allport, Gordon W. The Individual and his religion. New York: The Macmillan Company, 1965.
Arslan, Zeynep. Öğretmenlerde Dindarlık, Değerler ve İş Doyumu Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 2006.
Arvas, Fatma Balcı. “Kişisel Değerler ve Dindarlık İlişkisi Üzerine Bir İnceleme”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 7/5 (2018): 40-63.
Asar, Çiğdem- Kayıklık, Hasan- Yapıcı, Asım. “Lise Öğrencilerinin Değer Yönelimlerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi: Yalova Örneği”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 36 (2020): 375-405.
Aydın, Mustafa. “Gençliğin Değer Algısı: Konya Örneği”. Değerler Eğitimi Dergisi 1/3 (2003): 121-144.
Birch, Bruce C.- Rasmussen, Larry L. Bible & ethics in the Christian life. Rev. and Expanded ed. Minneapolis: Augsburg, 1989.
Black, David M. Why things matter: the place of values in science, psychoanalysis and religion. Hove, East Sussex; New York: Routledge, 2011.
Boudon, Raymond. The origin of values: sociology and philosophy of beliefs. New Brunswick, N.J: Transaction Publishers, 2001.
Budak, Selçuk. Psikoloji sözlüǧü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları, 2005.
Campbell, John B. “Differential Relationships of Extraversion, Impulsivity, and Sociability to Study Habits”. Journal of Research in Personality 17/3 (1983): 308-314.
Coşkun, Kemal. “Dindarlık ve Toplumsal Değerler: İmam Hatip Lisesi Öğrencileri Üzerine Görgül Bir Çalışma (Ankara Örneği)”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 20/1 (2020): 213-240.
Doğan, Mebrure. “Ergenlerin Değer Yönelimleri ve Değer Yönelimlerinin İnternet Bağımlılığıyla İlişkisinin İncelenmesi”. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi (2018): 263-285.
Durkheim, Émile. Sociology and Philosophy. Abingdon: Routledge, 2010.
Ellens, J. Harold, ed. Miracles: God, science, and psychology in the paranormal. Westport, Conn: Praeger Publishers, 2008.
Eysenck, Hans Jürgen. A model for personality. New York: Springer-Verlag Berlin Heidelberg, 1981.
Forsyth, James. Psikolojik Din Kuramları. Kayseri: Kimlik, 2017.
Frankl, Viktor E. İnsan Anlam Arayışı. Ankara: Öteki Yayınevi, 2000.
Freud, Sigmund- Strachey, James. The Future of an Illusion. New York: Norton, 1975.
Freud, Sigmund- Strachey, James. Totem and Taboo: Some Points of Agreement between the Mental Lives of Savages and Neurotics. London: Taylor & Francis e-Library, 2004.
Gazali, İmam. Kimya-yı Saadet. İstanbul: Ataç Yayınları, 2015.
Güneş, Adem. “Manevi-İnsani Değerler Eğilim Ölçeği (Midö): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 8/41 (2015): 1354-1360.
Harvey, Peter. An introduction to Buddhist ethics: foundations, values, and issues. Cambridge, UK; New York, NY: Cambridge University Press, 2000.
Hickson, Joyce- Kriegler, Susan. Multicultural counseling in a divided and traumatized society: the meaning of childhood and adolescence in South Africa. Westport, Conn: Greenwood Press, 1996.
Hilmi Ziya, Ülken. “Değerler ve inanma problemi hakkında bazı notlar”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7/1 (1958): 21-42.
James, William. The Will to Believe: And Other Essays in Popular Philosophy. Auckland, N.Z.: Floating Press, 2010.
Jhingran, Saral. Aspects of Hindu morality. 1st ed. Delhi: Motilal Banarsidass Publishers, 1989.
Kandemi̇r, Fatih. “İçsel Dinî Motivasyon Bağlamında Dindarlık ve Çevre İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Araştırma”. Mesned İlahiyat Araştırmaları Dergisi 11/1 (2020): 287-305.
Karaca, Faruk. Ölüm Psikolojisi. İstanbul: Beyan Yayınları, 2000.
Karslı, Necmi. Mutluluk ve Dindarlık. Kayseri: Kimlik, 2018.
Kavun, Yusuf. Ergenlerde Dindarlık ve İnsani Değerler. Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, 2016.
Kazdin, Alan E., ed. Encyclopedia of psychology. Washington: Oxford; New York: American Psychological Association; Oxford University Press, 2000.
Kımter, Nurten. Benlik Saygısı ve Dindarlık İlişkisi. Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, 2008.
Kızılgeçit, Muhammed- Acuner, Hacı Yusuf- Toklu, Gülüzar. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Değer Yönelimleri ve Dindarlık-Değer İlişkisi (Rize Örneği)”. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 4/8 (2015): 43-84.
Knafo, Ariel - Spinath, Frank M. “Genetic and Environmental Influences on Girls’ and Boys’ Gender-Typed and Gender-Neutral Values.” Developmental Psychology 47/3 (2011): 726-731.
Koç, Mustafa. “Değerler Psikolojisi Perspektifinden Türk Sinemasında Din Görevlisi İmajı: ‘Değer-Yoksun Dindarlık’ Tipolojisi Bağlamında Semantik Analizler”. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (2016): 191-249.
Korkmaz, Arif. “Değerler Sosyolojisi”. Toplum Bilimleri Dergisi 7/14 (2013): 51-78.
Küçükalp, Emine. Ahlaki Yargı Gelişimi ve Dindarlık İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, 2004.
Leibowitz, Yeshayahu- Goldman, Eliezer. Judaism, Human Values, and the Jewish State. Cambridge, Mass: Harvard University Press, 1992.
Mao, Tianxin- Pan, Weigang- Zhu, Yingying- Yang, Jian- Dong, Qiaoling- Zhou, Guofu. “Self-Control Mediates the Relationship between Personality Trait and Impulsivity”. Personality and Individual Differences 129 (2018): 70-75.
Maslow, Abraham. İnsan Olmanın Psikolojisi. İstanbul: Kuraldışı Yayınları, 2001.
Mehmedoğlu, Ali̇. “İlâhiyat Fakültesi Öğrencilerinin Değer Yönelimleri ve Dindarlık-Değer İlişkisi (M.Ü. İlâhiyat Fakültesi Örneği)”. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 30 (2014): 133-167.
Mehmedoğlu, Ali Ulvi. Kişilik ve Din. İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları, 2004.
Miskeveyh, İbn. Ahlak Eğitimi / Tehzibu’l-Ahlak. İstanbul: Büyüyen Ay Yayınları, 2013.
Montville, Joseph V. “The Moral Ties within the Family of Abraham: A Primer on Shared Social Values in Judaism, Christianity, and Islam”. Journal of Ecumenical Studies 51/2 (2016): 245-256.
Ok, Üzeyir. “Dini tutum ölçeği: ölçek geliştirme ve geçerlik çalışması”. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 8/2 (2011): 528-549.
Özcan, Zeynep- Erol, Haticetül Kübra. “Üniversite Öğrencilerinin Değer Yönelimleri ve Dindarlık-Değer İlişkisi (Karabük Örneği)”. Journal of History Culture and Art Research 6/4 (2017): 913.
Pals, Daniel L. Nine theories of religion. Third edition. New York: Oxford University Press, 2015.
Revelle, William. “Extraversion and impulsivity: The lost dimension?” The scientific study of human nature: Tribute to Hans J Eysenck at Eighty. 189-212. New York: Pergamon/Elsevier Science, 1997.
Schermer, Julie Aitken - Feather, N. T. - Zhu, Gu - Martin, Nicholas G. “Phenotypic, Genetic, and Environmental Properties of the Portrait Values Questionnaire”. Twin Research and Human Genetics 11/5 (2008): 531-537.
Smillie, Luke D.- Jackson, Chris J. “Functional Impulsivity and Reinforcement Sensitivity Theory”. Journal of Personality 74/1 (2006): 47-84.
Tiempo, Alex. Social Philosophy: Foundations of Valuse Education. Manila: Rex Book Store, 2005.
Uysal, Veysel. Din Psikoloji Açısından Dinî Tutum Davranış ve Şahsiyet Özellikleri. İstanbul: İ.F.A.V. Yayınları, 1996.
Weber, Max- Dreijmanis, John. Max Weber’s Complete Writings on Academic and Political Vocations. New York: Algora Pub, 2008.
Werner, Andrea. An Investigation into Christian SME Owner-Managers’ Conceptualisations of Practice. Dissertation.Com, 2008.
Yapıcı, Asım- Zengin, Zeki Salih. “İlâhiyat Fakültesi Öğrencilerinin Değer Tercih Sıralamaları Üzerine Psikolojik Bir Araştırma: Çukurova Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Örneği”. Değerler Eğitimi Dergisi 1/4 (2003): 173-206.
Yılmaz, Kürşad. “Üniversite Öğrencilerinin Dini Yönelimleri ile Bireysel Değerleri Arasındaki İlişki”. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 16/29 (2013): 129-146.