Türk Yükseköğretim Sisteminin Dünü, Bugünü, Yarını (Üniversitelerin İleriye Dönük Gelişmeleri Üzerine Görüş Ve Öneriler)

Öz Biyo-sosyal ve kültürel bir varlık olan insanoğlunun yaşamını etkili biçimde sürdürebilmesi, gereksinmelerini doyuma ulaştırmasına bağlıdır. Kuşkusuz insanoğlunun gereksinmelerini karşılaması kolay gerçekleşmez. Önüne birçok doğal ve toplumsal engeller çıkar. İşte bunların her biri insanoğlu için sorun(problem) olarak algılanır. Sorunlarını belirli bir zaman içinde çözemeyen insanın da akıl ve beden sağlığı bozulur. Hatta çözümlenmeyen bazı sorunlar onun yaşamının sona ermesine bile yolaçabilir.İnsanoğlunun gereksinmelerini karşılarken önüne çıkan engelleri aşmada, doğuştan sahip olduğu özellikler, yetenekler, diğer canlılarla karşılaştırıldığı zaman yok denecek kadar azdır. Yalnız insanoğlunun diğer canlılarda pek gelişmemiş bulunan öyle güçlü bir yeteneği vardır ki -biz buna "öğrenme" ve "öğretme" yeteneği diyoruz- o bu yeteneği sayesinde kazanmış olduğu yeni davranışlarla yaşamını zorlaştıran engelleri büyük ölçüde aşmayı başarabilmiştir. Böylece de kendisine rahatça yaşayabileceği uygar bir çevre oluşturabilmiştir. Kuşkusuz bu söylenilenler, yeryüzünde yaşamakta olan tüm insanlar ya da toplumlar için aynı ölçüde geçerli değildir. Çünkü bugün yeryüzünün değişik bölgelerinde farklı uygarlık düzeylerinde yaşamlarını sürdüren yüzlerce, hatta binlerce insan topluluklarının bulunduğu bir gerçektir.

Anahtar Kelimeler:

Türk, Yükseköğretim, Sisteminin

Türk Yükseköğretim Sisteminin Dünü, Bugünü, Yarını (Üniversitelerin İleriye Dönük Gelişmeleri Üzerine Görüş Ve Öneriler)

PDF

___

Devlel Planlama Teşkilatı. Eğitim, IV.Beş Yıllık Kalkınma Planı özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara:

s.1

Kemal Aytaç. Ingiltere, İsveç,Fransa İle Federal Almanya'da Okul Reformları ve Okul Kuruluş Sistemlerinde

Demokratlaşma Temayülleri “Mukayeseli Bir Eğitim Araştırması" IstanbulıMEB.Talim ve

Terb.Da.Yay.,1975, s.18

Adnan Güriz. "Eğitim Hakkı". Eğitim. Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Dairesi Başkanlığı Eğit.

Araş, ve Değeri.Md.Yay., Cilt:1, Sayı;5, Eylül :1963

Güriz, Aynı mak.,

Erdoğan Başar. Eğitim Sosyolojisi, Eğitimin Toplumsal Temelleri, Samsun: Eser Matb., 1994, s.151-152

Başar, Aynı es., s.152

Başar, Aynı,es. s.153

Mahmud Cevad Ibn-ül Şeyh Nafi. Maarif-i Umumiye Nezareti Tarihçe-İ Teşkilat-ı ve İcraatı. İstanbul:

Matbaa-i Amire 1338(1922) s. 1

Sevim Tunç. Eğitim Eşitliği. Ankara:A.O.Eğitim Fakültesi Yay., 1969, s.29

Bayram Kodaman. Abdülhamid Devri Eğitim Sistemi. İstanbul:1980, s.23

Yahya Akyüz. Türk Eğitim Tarihi Ankara:A.Ü,Eğt.Blm.Fak., Yay., 1985,s.40

Aydın Sayılı. Türk Bitim Politikası(1983-2003) "Bilim, Kültür ve Uygarlık Tarihimiz". T.C.Devlet Bak.

Yay., 1983, ss.7-25

İsmail Hakkı Uzunçarşıtı, OsmanlI Devletinin ilmiye Teşkilatı, Ankara:Atatürk Kült.Dil ve Tar. Yük.

Kur.Türk Tar.Kur.Yay.,1984, s.1

İsmail Hakkı Uzunçarşıiı. OsmanlI Tarihi Ankara:T.T.K.Yay, 1972, s. 522

Uzunçarşıiı, Ön.Ver.(1984) s.

Sadrettin Celal Antel, “Tanzimat Maarifi" Tanzimat t, İstanbul: Maarif Vekaleti Yay., 1940, s,441

Ekrem Üçyiğit. Batı ve Doğu Medeniyetleri Arasında Tarih Boyunca Türkiye’de Mİtlİyet, Din ve Devrim,

Din ve Biz, Ankara:lş Matb.veTic. 1968, ss.118-119

Haşan Ali Koçer. Türkiye’de Modem Eğitimin Doğuşu. Ankara: M.E.B. Yay., 1987 s.12

Tarık Zafer Tunaya. Türk Siyasi Hayatında Batılılaşma Hareketleri lstanbul:1960, S.14

Koçer., ön.Ver., s.25

Ekmeleddin Ihsanoğlu. "Modem Bilimlerin Türkiye'ye Girişi" 75,Yılında Türkiye’de Sosyoloji.

Haz: İsmail Coşkun. lstanbul:Bağlam Yayıncılık, 1991, ss,85-125

Faik Reşit Unat. Türk Eğitim Sisteminin Gelişmesine Tarihi Bir Bakış. Ankara: M.E.Bak. Yay.,

, s.49

Unat, Aynı es., s.48 / Koçer, ön.Ver.,s.4

Mahmud Cevad Ibn-üi Şeyh Nafi. Maarİf-İ Umumiye Nezareti Tarihçe-i Teşkİlat-ı ve İcraatı, İstanbul:

Matbaa-I Amire, 1338 (1922) s.78

Ekmelettin ihsanoğlu, Darülfünun Mefhum ve Müessese Olarak Sultan II.Abdülhamid Dönemine Kadar

Gelişmesi" Sultan iKAbdülhamld ve Devri Semineri 27-29 Mayıs 1992. lstanbul;lst..On. Edb. Fak.,

Tarih Arş.Merk.Yay.T 1994, ss.173-190) Ayrı Basım.

Akyüz, Ön.Ver., s. 189................................................................................................................................................... .

Reşat Özalp Milli Eğitimle İlgili Mevzuat. (1857-1923) lstanbu!:M.E,B.Yay.,1982, s.179

Unat,Ön.Ver., s.51 / Hasan Ali Koçer. "Türk Üniversitelerinde örgütsel Gelişme", Onversîte Yönetiminin

Uluslararası Sorunları Sempozyumu 19-21 Mart 1979. Ankara:A.Ü.Eğit,Fak., Yay., 1979, ,

s.6 /Cevad, ön,Ver., 5.113

Niyazi Berkes. Türkiye'de Çağdaşlaşma, İstanbul: Doğu-Batı Yayınları, 1978, s.233-234)

Unat, ön.Ver. s.7/Akyüz, Ön.Ver.(1993-4.Baskı) s.148 / Berkes, Aynı es., s.234/Ekmelettin Ihsanoğlu.

Darülfünununun 1873 tarihinde kapatıldığını belirtmektedir. Bak. Ekmelettin ihsanoğlu.

Darülfünun Tarihine Gfriş(ll) Üçüncü Teşebbüs. Dardülfünun-ı Sultani. Belleten CLVII

Nisan 1993, Sayı :218'den Ayrı Basım. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay., 1993, ss.201-239

Ihsanoğlu, ön.Ver.,(1993) s.207

Berkes, ön.ver., s.240

Ihsanoğlu, ön.Ver.,(1993) s.231

Özalp, ön.ver., ss.382-3B6

Unat, ön.Ver., s.53

Akyüz, Ön.ver.,(1989 3.Baskı) s.300/ Mustafa Ergün, Emrullah Efendi, Hayatt-Görüşieri-Çalişmalan.

Anka ra Üniversitesi Dil veTarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, Cüt:XXX Sayı:1-2, Atatürk’ün

Doğumunun 100.Yılına Armağan, s,27/ Özalp, ön.ver., s.382

Akyüz, Aynı es., s.300 / Ilhan Tekeli, Selim İlkin. OsmanlI İmparatorluğunda Eğitim ve Bilgi Üretim

Sisteminin Oluşumu ve Dönüşümü. Ankara.TTK Yay,, 1993, s,95/Özalp, Ön.ver., s.382

Tekeli, Aynı es., s.96

Wldmann Horst. Atatürk Üniversite Reformu, İstanbul: I.Ü Cerrahpaşa Tıp Fak., Yay., İstanbul:

,s.25 / Ersoy Taşdemircl. Belgelerle 1933 Üniversite Reformunda Yabancı Bilim

Adamları, Ankara:1992, s.1 sm

Widmann, Aynı es., s.26

Tekeli-llkin, ön.Ver., s.97

likin-Tekeli.Aym es., s.97

Ergün, Atatürk Devri Türk Eğitimi, Ankara: A.Ü.D.T.C.Fak., Yay,, 1982, s,138,Akyüz, Aynı es., s.300

Özalp, ön.Ver. s.626

Koçer, Ön.Ver.,(1987), s,203/ Üniversite Yönetiminin Uluslararası Sorunları Sempozyumu 19-21

Mart 1979 Ankara:A.Ü.Eğitim Fak., Yay., 1979 Türk Üniversitelerinde örgütsel Gelişme, ss.3-34

Koçer, Ön.Ver., (1979), s.16

Koçer, Aynı es., s.17

Ergün, Ön.Ver., (1982), s,139

Erdoğan Başar, Cumhuriyet Döriemi Milli Eğitim Bakanları ve İcraatlarının Değerlendirilmesi

Ankara: A.Ü.Sosyat Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, 1988 s.119

T.B.M.M. Zabıt Ceridesi, 1:108, C:1,21.4.1925, s.305

Fallh Rıfkı, "Darülfünun" Hakimiyet-i Mitliye gaz., 28.4.1925

Ilhan Başgöz - Howard E.Wtlson. Türkiye Cumhuriyetinde Milli Eğitim ve Atatürk Ankara:Dost Yayınları,

, S.177-178

Cumhuriyet Gaz., 17.1.1932

"Prof.Malş Dün Gitti". Cumhuriyet Gaz., 10.6.1932

Düstur, Ciit:14, 2.kısım, ss.1229-1230

Cumhuriyet Gaz., gaz., 21.5.1933

Cumhuriyet Gaz., 13.7.1933

Cumhuriyet Gaz., 15.7.1933

Cumhuriyet Gaz., 28.7.1933

Cumhuriyet Gaz., 30.7.1933

Cumhuriyet Gaz., 1.8.1933

Cumhuriyet Gaz., 6.8,1933

Cumhuriyet Gaz., 6.8.1933

Pevket Süreyya Aydemir. İkinci Adam IstanbutRemzi Kitb.,1975 Cilt:II, s.375

Cumhuriyet Gaz., 11.8.193

Cumhuriyet Gaz., 14.8.1933

VVİdman, ön.ver.s,41/Taşdemirci, Ön.ver, s.10

VVldman, Aynı es., s.44/ Taşdemirci, Aynı es., s.11

Widmann, Aynı es., s.45

Taşdemirci, ön.ver., s.13

Hüseyin Korkut. Cumhuriyet Döneminde Eğitim. İstanbul: M.E.B.Yay., 1983, "Üniversiteler", ss.315-338

Erdoğan Başar. "Demokrat Parti Dönemi Eğitim Hareketleri" Eğitim. Sayı:1, Yıl: 1992, ss.88-123

TC.Milli Birlik Komitesi. Kanunlar Dergisi, C:43, s.266

4 .147'ler Mes'elesi Beyaz Kitap. İstanbul: Sermet Matb. 1962, s.3

TBMM Kanunlar Dergisi, Dönem, 1 ,Toplantı;1 Ciit:45, s.583

TBMM.Kanunlar Dergisi, s.269

Tarhan Erdem. Anayasalar ve Seçim Kanunları İstanbul: Milliyet yay., 19B2, ss.119-120

Şeref Gözübüyük - Cahit Tutum. Yönetime İlişkin Temel Yasalar. Ankara: S Yayını, 1975, s.391

Aynı es., s.426