Sosyal Bilgileri Yerel Coğrafyaya İndirgemek: Şehrimiz … Dersi

Sosyal bilgiler, ilkokul ve ortaokul düzeylerindeki bireylerin toplumsal varoluşunu gerçekleştirmek amacıyla ihtiyaç duydukları çeşitli sosyal ve beşeri bilim içeriklerinin harmanlanarak verildiği bir derstir. Sosyal bilgilerin doğası gereği konuları yaşamla iç içedir. Bu nedenle konuların öğretiminde yerel coğrafyada yer alan unsurlara öncelik verilerek bireyin bulunduğu çevreyi anlamasına ve küreseli anlamlandırmasına yardımcı olmaktadır. 2017 yılında Millî Eğitim Bakanlığı tüm ortaokullarda 5, 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerine seçmeli olarak verilmek üzere “Şehrimiz ... Dersi Öğretim Programı” yayınlamıştır. "Şehrimiz …" adlı bu dersin, tıpkı sosyal bilgilerde olduğu gibi, tarih, coğrafya, ekonomi, felsefe, psikoloji, sosyoloji, antropoloji, etnografya, sanat ve estetik gibi farklı sosyal bilim alanlarının birbirleriyle ilişkilendirilerek yani disiplinler arası bir yaklaşımla verileceği ifade edilmiştir. “Şehrimiz …” dersinin gerek felsefi ve eğitimsel temelleri, gerek ise de içeriği sosyal bilgiler ile çeşitli benzerlikler göstermektedir. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, “Şehrimiz …” ve “Sosyal Bilgiler” Dersi Öğretim Programlarını hedef, içerik, öğrenme-öğretme süreci ve ölçme ve değerlendirme ögeleri açısından karşılaştırarak incelemek ve alanyazından hareketle her iki dersin benzerlik ve farklılıklarını saptamaktır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme kullanılmıştır. Çalışma sonucunda her iki öğretim programının temel felsefesi, amaçları, değer ve becerileri, uygulamada dikkat edilecek hususları, ölçme ve değerlendirme yaklaşımları başta olmak üzere içeriklerinin önemli oranda benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir.

___

  • Akpınar, M. ve Kaymakçı, S. (2012). Ülkemizde sosyal bilgiler öğretiminin genel amaçlarına karşılaştırmalı bir bakış. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(2), 605-626.
  • Çelikkaya, T. (2011). Sosyal bilgiler programında yer alan becerilerin kazandırılma düzeyi: Öğretmen görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(3), 969-990.
  • Doğanay, A. (2004). Sosyal bilgiler öğretimi, Öztürk C. ve Dilek D. (Ed.). Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Fawcett, C. B. (1913). Suggestions for the study of local geography in school work. The Geographical Teacher, 7(2), 117-121. https://www.jstor.org/stable/40554280 adresinden 20.03.2019 tarihinde erişilmiştir.
  • Güner, İ. (2011). Coğrafyanın gelişimi, Yazıcı, H. ve Koca, K. M. (Ed.). Genel Coğrafya. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
  • Huang, Y. and Pan, A. (2014). The local geography education in guangzhou high school, Education Research Frontier, 4(4), 110-116.
  • H.W.F.L. (1937). An exhibition of local geography. Geography, 22(1), 49-50.
  • İnan, S. (2014). Sosyal Bilgiler Eğitimine Giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Kan, Ç. (2010). Sosyal bilgiler dersi ve değerler eğitimi. Milli Eğitim Dergisi, 187, 138–145.
  • Kaya, E. ve Öner, G. (2017). 100. Yaşındaki sosyal bilgiler dersini sosyalleşme ve toplu öğretim ekseninde yeniden düşünmek. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 1-25.
  • MEB. (1973). Milli eğitim temel kanunu. https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_11/08144011_KANUN.pdf adresinden 08.04.2019 tarihinde erişilmiştir.
  • Öner, G. (2016). Sosyal bilgilerde yerel coğrafya öğretimi: sosyal bilgiler öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
  • Öner, G. (2018a). Yerel coğrafya ve öğretimi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(9), 106-129.
  • Öner, G. (2018b). Sosyal bilgiler dersi öğretim programında yerel coğrafya. I. Uluslararası Coğrafya Eğitimi Sempozyumu, 8-10 Kasım 2018, Nevşehir, Tam Metin Bildiri Kitabı (ISBN: 978-605-81180-2-7), 541-549.
  • Öner, G. ve Memişoğlu, H. (2018). Sosyal bilgilerde yerel coğrafya öğretimi: Öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Cumhuriyet International Journal of Education, 7(3), 193–218.
  • Özçelik, D. A. (2014). Eğitim programları ve öğretim. Ankara: Pegem Akademi
  • Öztürk, M. ve Alkış, S. (2009). Sınıf öğretmeni adaylarının coğrafya ile ilgili algılamaları, İlköğretim Online, 8(3), 782-797.
  • Salı, G. ve Arslan, M. (2000). Cumhuriyet dönemi ilkokul programlarında toplu öğretim uygulaması, Eğitim ve Bilim, 25(117), 57-63.
  • SBDÖP. (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı
  • ŞDÖP. (2017). Şehrimiz dersi öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı
  • Tay, B. (2017). 2005 sosyal bilgiler dersi öğretim programı ile 2017 sosyal bilgiler dersi taslak öğretim programının karşılaştırması, International Journal Of Eurasia Social Sciences, 8(27), 461-487.
  • Varma, O. P. (2005). Geography Teaching. India: Sterling Publishers. ISBN: 81 207 0608 0.
  • Xin, Z. (2007). The exploration of the basic problem of local geography education of middle school, Unpublished Master’s Thesis, Northeast Normal University, China.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1300-302X
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 1986
  • Yayıncı: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

MEB Okul Öncesi Eğitim Programının Anaakım Okul Öncesi Eğitim Programları Açısından İncelenmesi

Turan GÜLÇİÇEK, Funda Eda TONGA, Feyza TANTEKİN ERDEN

Muhtaç aile çocuklarının bilgisayar, mobil telefon, medya-televizyon okuryazarlığı, internete erişim olanakları, bağımlılık düzeyleri ile bu araçları eğitim amaçlı kullanma düzeyleri

Özgen KORKMAZ, Adnan İLKİN

2018 Fen Bilimleri Öğretim Programı Kapsamındaki 7. Sınıf Güneş Sistemi Ve Ötesi Ünitesine Yönelik Bir Başarı Testi Geliştirme

Ayşe Gül ÖZAŞKIN ARSLAN, Sevilay KARAMUSTAFAOĞLU

Muhtaç Aile Çocuklarının Teknoloji Kullanımı, İnternet Bağımlılığı ve Medya-Televizyon Okuryazarlığının İncelenmesi

Özgen KORKMAZ, Adnan İLKİN

Ortaokul Matematik Ders Kitaplarındaki Dilsel ve Görsel Metinlerin Toplumsal Cinsiyet Rollerine Göre İncelenmesi

Tuğba ÇELİK, Arzu AYDOĞAN YENMEZ, Semirhan GÖKÇE

Sosyal Bilgileri Yerel Coğrafyaya İndirgemek: Şehrimiz … Dersi

Galip ÖNER

Implementation of Middle School Mathematics Teachers’ Origami-Based Lessons and Their Views about Student Learning

Tuğba UYGUN

Öğretmen Adaylarının Öznel İyi Oluş, Algılanan Sosyal Destek ve Kendini Saklama Düzeylerinin İncelenmesi

Feride Sülen ŞAHİN KIRALP, Seda TÜRKÖZ

Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Sosyobilimsel Konular Hakkındaki Tutumlarının Sınıf Düzeyine Göre İncelenmesi

Hakan Şevki AYVACI, Sinan BÜLBÜL, Kevser TÜRKER

Bilişsel Davranışçı Yaklaşıma Dayalı Grupla Psikolojik Danışmanın Ergenlerin Değer Yönelimleri ve Motivasyonel Eylem Çatışmaları Üzerindeki Etkisi

Çağla KARADEMİR, Murat İSKENDER