Osman Nejat AKFIRAT, Yıldız ÖZTAN ULUSOY, Fatih KEZER

PDR Lisans Programı Öğrencilerinin Mesleki ve Kişisel Gelişimlerine Yönelik Bir Öğretim Tasarımı Uygulaması

Bu çalışmada, Psikolojik Danışma ve Rehberlik programını seçmiş olan öğrencilerin kişisel ve mesleki gelişimini desteklemek amacıyla beş oturumluk bir program hazırlanmıştır. Program hazırlanırken alanyazın incelemesi sonucu öğrencilerin kişisel ve mesleki gelişimlerinin desteklenmesi için en fazla gereksinim duydukları çalışma alanları (iletişim, kendini tanıma, problem çözme, özgüven ve hayır diyebilme) belirlenmiştir. Geliştirilen program Psikolojik Danışma ve Rehberlik lisans 4. sınıfa devam eden ve her oturumda lider olarak görev alacak gruba araştırmacılar tarafından uygulanmıştır.Böylelikle öğrencilere program tanıtılmış, programda lider olarak görev alan öğretim üyelerini gözlemlemeleri sağlanmış, uygulamada lider olarak görev alırken dikkat etmeleri gereken konular hakkında bilgiler verilmiştir. Eğitimin ardından program, Psikolojik Danışma ve Rehberlik lisans son sınıf öğrencileri tarafından,Psikolojik Danışma ve Rehberlik lisans 1. Sınıf öğrencilerine uygulanmıştır. Araştırmanın verileri Kocaeli Üniversitesi Psikolojik Danışma ve Rehberlik Lisans Programında öğrenim gören 40 birinci sınıf öğrencisinden (33 kadın, 7 erkek) toplanmıştır. Çalışma kapsamında uygulanan programın etkililiğine ilişkin ipucu elde etmek için program öncesi ve sonrası öğrencilerin; iletişim, özyeterlik, problem çözme ve empati becerileri ölçülmüş, öntest ve sontest puan ortalamaları arasındaki farkların ortaya konması için ortalama puanlar karşılaştırılmıştır. Nitel veriler, içerik analizi yaklaşımına göre analiz edilmiştir. Katılımcıların, genel özyeterlik, empatik beceriler ve problem çözme becerisi öntest ve sontest puan ortalamaları arasında, sontest lehine manidar bir fark bulunmuştur. İletişim becerileri puanları öntest ve sontest puan ortalamaları arasında manidar bir fark bulunmamıştır. Nitel verilerin sonucuna göre de katılımcılar program ve kazanımları hakkında çoğunlukla olumlu görüşler belirtmiştir. Çalışmaya katılan grubun programdan fayda sağladığı, kişisel ve mesleki gelişim bağlamında programın etkili olduğuna ilişkin sonuçlar elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

kişisel ve mesleki gelişim, psikolojik danışman eğitimi

PDF

___

Alver, B. (2005). Psikolojik Danışma VE rehberlik Eğitimi Alan Öğrencilerin Empatik Beceri ve Karar Verme Stratejilerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Muğla Üniversitesi SBE Dergisi, Sayı 14, 19-34.
Aydın, A. (1996). Empatik becerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.
Aypay, A. (2010). Genel Öz Yeterlik Ölçeği’nin (GÖYÖ) Türkçe’ye Uyarlama Çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 11, S. 2, 113–131
Bandura, A. (1994). Self-efficacy. In V. S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of human behavior (Vol. 4, pp. 71-81). New York: Academic Press.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel F. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Chang, E.C. (1998). Hope, problem-solving ability, and coping in a college student population: Some implications for theory and practice. Journal of Clinical Psychology, 54(7), 953-962.
Cross, M. ve Papadoupoulos, L. (2001). Becoming a therapist: a manual for personal and professional development. NY: Brunner-Routledge.
Dökmen, Ü. (1988). Empatinin Yeni Bir Modele Dayanılarak Ölçülmesi ve Psikodrama İle Geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi; 21:155-190.
Dökmen, Ü. (2005). İletişim Çatışmaları ve Empati. (31. Baskı). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Ersoy, E.G. ve Köşger, F. (2016). Empati: Tanımı ve Önemi. Osmangazi Tıp Dergisi/Osmangazi Journal of Medicine,38: 1-9. DOI: http://dx.doi.org/10.20515/otd.33993
Gizir, C.A. (2010). Üniversite Psikolojik Danışma ve Rehberlik Merkezleri’nin Rol ve İşlevleri: Gelişmeler ve Sınırlılıklar. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 6, Sayı 2, Aralık 2010, ss.11-25.
Heppner, P.P., ve Petersen, C.H. (1982). The development and implications of a personal problemsolving inventory. Journal of Counseling Psychology. 29 ( 1 ), 66-75.
İkiz, F. E ve Karaca, R. (2011). Danışma becerileri eğitiminin psikolojik danışmanların empatik becerisine etkisi. e-journal of New World Sciences Academy, 6(2), 1585-1595.
İkiz, F.E. (2009). İlköğretim Okullarında Çalışan Psikolojik Danışmanların Empati Düzeylerinin İncelenmesi. İlköğretim Online, 8(2), 346-356.
Korkut Owen, F., Tuzgöl Dost, M., & Bugay, A. (2014). Psikolojik danışman eğitimcilerinin psikolojik danışman adaylarının mesleğe ilişkin kişisel eğilimleri hakkındaki görüşleri. International Journal of Human Sciences, 11(1), 1037-1055. doi: 10.14687/ijhs.v11i1.2883
Korkut, F. (1996). İletisim Becerilerini Değerlendirme Ölçeği’nin geliştirilmesi: Güvenirlik ve geçerlik çalışmaları. Psikolojik Danısma ve Rehberlik Dergisi, 2(7), 18-23
Meydan, B. (2014). Psikolojik Danışman Adaylarına Psikolojik Danışma Becerilerinin Kazandırılması: Karşılaştırmalı Bir İnceleme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 29(3), 110-123.
Nastasa, E. L. ve Cazan, A. (2013 ): Personal and Professional Development of Beginner Psychologist, Procedia – Soscial and Behavioral Sciences 84 , 781-785.
Şahin, N., Şahin, N. H.,&Heppner, P. P. (1993). Psychometric Proporties of the Problem Solving Inventory in a Group of Turkish University Students, Cognitive Therapy and Research, 4 (17), 379–396.
Sardoğan, M.E., Karahan, T.F. ve Kaygusuz, C. ( 2006). Üniversite Öğrencilerinin Kullandıkları Kararsızlık Stratejilerinin Problem Çözme Becerisi, Cinsiyet, Sınıf Düzeyi ve Fakülte Türüne Göre İncelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, (1), 78-97.
Sargın, N. (1993). Rehber öğretmenlerin empati düzeylerinin geliştirilmesine ilişkin bir model önerisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Saygılı, H. (2000). Problem çözme becerisi ile sosyal ve kişisel uyum arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Scherbaum, C.A., Cohen-Charash, Y. ve Kem, M.J. (2006). Measuring General Self-Efficacy: A Comparison of Three Measures Using Item Response Theory. Educational and Psychological Measurement, 66,(6), 1047-1063.
Scholz, U., Gutierrez- Dona, B., Sud, S. ve Schwarzer, R. (2002). Is General Self-Efficacy a Universal Construct? European Journal of Psychological Assessment, 18, (3), 242-251.
Ünal, G. (1997). Psikolojik danışma ve rehberlik eğitimi alan öğrencilerin empatik eğilimlerinde gözlenen değişimler (Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Ünüvar, A. (2003). Çok yönlü algılanan sosyal desteğin 15-18 yaş arası lise öğrencilerinin problem çözme becerisine ve benlik saygısına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Yıldırım, İ. (1992). Psikolojik danışma ve rehberlik programı öğrencileri ile psikoloji programı öğrencilerinin empatik eğilim ve empatik beceri düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 193-208.