ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN AHLÂKİ YARGI YETERLİLİKLERİ: TÜRKİYE-SAMSUN ve İNGİLTERE LANCASHIRE KARŞILAŞTIRILMASI

Bu araştırmanın amacı, Türkiye (TR) ve İngiltere (UK) ölçeğinde ortaöğretim öğrencilerinin ahlâkî yargı yeteneklerinin ampirik olarak karşılaştırılmasıdır. Bu kapsamda, Türkiye ve İngiltere’de ortaöğretim öğrencilerinin ahlâkî-bilişsel gelişimleri; ülke, cinsiyet, okul türü ve sınıf düzeyi açısından karşılaştırmalı olarak ortaya konulmuştur. Çalışma, araştırıcı tarafından 2012 yılı Haziran ayında Türkiye-Samsun ile İngiltere-Lancashire bölgesinde bulunan benzer yapıya sahip 4 ayrı ortaöğretim okul türünde okuyan 10., 11 ve 12. sınıf öğrencileri üzerinde yapılmıştır. Araştırmada, Kohlberg’in bilişsel gelişim teorisine dayanan (Çağdaş ve ark.2002; Çiftçi, 2003a, Ekşi 2006) ve Georg Lind (1978) tarafından geliştirilen, temel olarak işçi ve doktor olmak üzere iki ahlâkî ikilemden oluşan ahlâkî yargı yeteneğini veya ahlâkî yeterlilik ölçüsünü C-skora göre ölçen Moralischer Urteil Test (MUT)’un yine Lind tarafından İngilizceye uyarlanan versiyonu olan Moral Judgament Test (2009 yılı versiyonu) (MJT) kullanılmıştır. Nermin Çiftçi (2001a) tarafından Türkçeye uyarlanan “Ahlâkî Yargı Testi” (AYT) uygulanmıştır. Böylelikle İngiltere ve Türkiye ortaöğretim kademelerinde öğrencilerin performansları MJT/AYT kapsamında ele alınmıştır. MJT/AYT’nin Lind tarafından geliştirilen değerlendirme ölçütü, Ahlâkî Yargı Puanı olan bilişsel/yapısal C-puanı hesaplanmış, verilerin analizinde ölçeğin ikili karşılaştırmalarda bağımsız gruplar için t testi; çoklu karşılaştırmalarda ise tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. F değerinin anlamlı olduğu durumlarda post-hoc test olarak HSD kullanılmıştır. Araştırmada hata payı ,05 olarak alınmıştır. Araştırmanın sonucunda öğrencilerin ahlâkî yargı yeteneği puanlarının cinsiyet, okul türü ve sınıf değişkenlerine göre farklılaştığı belirlenmiştir. Araştırma bulguları, daha önce yapılan yerli ve yabancı çalışmaların bulguları doğrultusunda tartışılarak yorumlanmıştır. Araştırma sonunda elde edilen çıktıların kültürlerarası değer ve ahlâkî eğitim karşılaştırmalarına, eğitim öğretim süreçlerine, ortaöğretim programlarının geliştirilmesine ve ahlâkî gelişime ilişkin yapılacak çalışmalara kaynaklık etmesi açılarından önemli olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Bilişsel Ahlâk Gelişimi, Ahlâkî Yargı Yeteneği, Georg Lind'in Ahlâkî Yargı Testi (MUT), Ortaöğretim Öğrencileri, Karşılaştırma.

SECONDARY SCHOOL STUDEDENTS’ MORAL JUDGAMENT COMPETENCIES: A COMPARISON BETWEEN SAMSUN-TURKEY AND LANCASHIRE-ENGLAND

Piaget's theory of moral development was established based on the positive relationship between the present status of cognitive development and biological maturation, as well as the cognitive and moral development. Kohlberg, who reconsidered and expanded Piaget's theory of moral development, based the moral development on the development of moral judgment rather than moral action. Kohlberg's moral judgment competence is based on the principle of finding the fairest solution in a dilemma situation in which there is evidence of conflicting values and judgments. This is defined as an individual's moral principles degree or moral concerns. Two of the most important studies, developed to measure ethical competence or moral judgment competence based on Kohlberg's theory of cognitive development, are the Defining Issues Test (DIT) by James Rest and Moralischer Urteil Test (MUT) by Georg Lind. Lind says that the moral judgment competence forms the "democratic personality" as well. Likewise Lind defines the MUT as "Democratic Personality and Attitude Scale" and indicates that the MUT is compatible with the structural-dynamic personality model and it is an objective, rational, and an experimental scale. During the process of Turkey's integration into the European Union, intercultural comparative education studies played an important role particularly in the perceptions and implementations of the education and teaching. This study was undertaken to compare the moral-cognitive development of students similarly structured secondary schools in Samsun-Turkey and the Lancashire-UK regions, in terms of gender, type of school, and grade levels. The goal was a cross-cultural comparison of the performance of students in the United Kingdom and Turkey schools within the context of Lind’s C-score based Moralischer Urteil Test (MUT), which includes dilemmas relating to workers and physicians, including two ethical dilemmas of moral judgment competence or moral competence. Method The project was a descriptive study to determine the capabilities of moral judgment competence for the students attending secondary schools in Lancashire-UK and Samsun-Turkey. The Moralischer Urteil Test (MUT) was used because it is a highly preferred scale in cross-cultural comparison studies. The Moral Judgment Test (MJT) (2009), a version of MUT adapted to English by Lind, and the "Moral Judgment Test" adapted to Turkish by Nermin Ciftci were implemented. This study was conducted in June 2012 with 10th, 11th, and 12th degree students in 4 similarly structured different types of secondary schools in Lancashire-UK and Samsun-Turkey. Conclusion and Suggestions For students in Turkey and in the United Kingdom, there was no significant difference when total scores of moral judgment competence were compared. However, there was a significant difference between the two countries in the responses to dilemmas involving of workers and physicians. When examining the means of the scores (C-score) from the Moral Judgment Test from Turkey and the United Kingdom, the moral judgment competence of the English students was higher than that of the Turkish students. When examining the means of total scores (C-score) from the Moral Judgment Test between Turkey ( ) and the United Kingdom ( ), both countries scored in the low range. However, the C-scores corresponding to dilemmas of workers and physicians were observed at high levels (between 30 and 40). These results lead to following conclusions: (1) the acquisition of moral principles in secondary school curricula were not internalized; (2) judgment and assessment based on universal moral principles and rules were not performed; and (3) the students did not develop sufficient democratic attitude. Moral Judgment Test studies conducted in Turkey have yielded very low arithmetical averages of the total points (C-score), while Moral Judgment Tests in other countries have also yielded a large proportion of low scores. In comparison by gender, there was no significant difference in scores of moral value judgment in either of the two countries, as observed in the previous studies. The mean MJT scores of female students were higher than the mean scores those of male students in the UK, while there was no such a difference in Turkey. This finding is consistent with research findings in the literature. When the mean scores of moral education judgment competence were compared based on the types of high school in Turkey and the United Kingdom, the total score of Moral Judgment Competence for public high school students was higher than that for students in the religious and Anatolian high schools in the UK, but there was no differences found between the public high school and the science high school. In Turkey, there was no difference among the students in the science high school and the Anatolian high school. However, science high school students had a higher level of moral judgment competence than students in public schools and religious schools. When the mean scores for moral education judgment competence were investigated based on the class level in Turkey and the UK, while there was no difference among students on grade level in the scores relating dilemmas of physicians. Based on the results of the study, the following undertakings are suggested: 1. Training programs should be prepared for the development of moral judgment competence at different educational levels, and the effectiveness of these programs need to be tested in experimental studies. 2. School environments that contribute to the moral judgment competence of students, educators and administrators should demonstrate democratic attitudes. 3. Students should be supported in their moral development processes through discussions of concrete moral dilemmas in society starting with their own situations. 4. Comparative studies of different variables in determining the level of moral judgment should be made. 5. Cross-cultural comparative studies which affect and support the moral development process should be continued.

Keywords:

Moral Development, Moral Judgment Competence, The Moralisches Urteil Tests/Moral Judgment Test (MUT),

PDF

___

ADIGÜZEL O.C., ERGÜNAY O. (2012). “Türkiye’de Değerler Üzerine Gerçekleştirilen Lisansüstü Tezlerin Eğitim Bilimleri ve Öğretmen Yetiştirme Perspektifinden İncelenmesi”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (41), s.18-33.
ALKIN S. (2007). İngiltere ve Türkiye’de İlköğretim Programlarındaki Vatandaşlık Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Karşılaştırılması, Ankara: Ankara
ARI R., ÜRE Ö., YILMAZ H. (1997). Eğitim Psikolojisi Ders Notu. Konya: Günay Ofset.
ARSEVEN A. (1994). Alan Araştırma Yöntemi İlkeler Teknikler Örnekler. Ankara: Gül Yayınevi.
AUVINEN J., SUOMINEN T., LEINO-KILPI H., HELKAMA K. (2004). “The Development Of Moral Judgment During Nursing Education In Finland” Nurse Education Today, Vol.: 24, p. 538-546.
COHEN L, MANION L, MORRISON K. (2000). Research Methods In Education (5th Edition), London: Routledge Falmer.
CRAIN W.C. (1985).”Kohlberg's Stages Of Moral Development”, Theories Of Development, Prentice-Hall, p. 118-136.
ÇAĞDAŞ A., SEÇER-ŞAHİN, Z. (2002). Çocuk ve Ergende Sosyal ve Ahlak Gelişimi, (1. Basım), Ankara: Nobel Yay.
ÇAĞRICI M. (1989). “Ahlâk”, TDVA, C. II, İstanbul.
ÇİFTÇİ ARIDAĞ N., YÜKSEL A, (2010). “Üniversite Öğrencilerinin Ahlaki Yargı Yetenekleri İle Empati Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(2), ss. 683- 727. A Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü,
EKŞİ H. (2006). “Bilişsel Ahlak Gelişimi Kuramı: Kohlberg ve Sonrası”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, S:6 (1), ss.29-38.
EL-HASSAN K., KAHİL, R. (2005). “The Effect Of Living Values: An Educational Program On Behaviors And Attitudes Of Elementary Students In A Private School In Lebanon”, Early Childhood Education Journal, Vol.: 33, p.81-90.
ERDEM H. (1994). Ahlâka Giriş, Konya: Günay Ofset.
ERDOĞAN İ. (2006). “Avrupa Birliği ve Karşılaştırmalı Eğitim”, http://www.irfanerdogan.com.tr/index.php?option=com_content&vie w=article&id=88&ıtemid=135. (Erişim tarihi: 14 Nisan 2013 ).
EVANS K.M., FOSTER V.A. (2000). “Relationships Among Multicultural Training, Moral Development, And Racial İdentity Development Of White Counseling Students”, Counseling And Values, 45(1), p.39-48.
GÜLTEKİN F. (2011). “The Investigation Of Psychology, Psychological Counseling And Guidance, Social Work Students’ Moral Judgment Competence, International Online Journal Of Educational Sciences, 3(1), p.220-244.
GÜLTEKİN H. (2003). Farklı Ahlaki Gelişim Düzeylerinde Bulunan Üniversite Öğrencilerinin Kendilerinin ve Toplumun Ahlak Düzeyini Değerlendirmeleri Ve Psikolojik Belirti Düzeylerinin Karşılaştırılması, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
HANÇERLİOĞLU O. (1986). Ekonomi Sözlüğü, (Büyük Fikir Kitapları Dizisi: 15, 6. Basım), İstanbul: Remzi Kitapevi.
ILGAR M.Z. (1996). Denetim Odağının Değer Sistemleri, Ahlaki Gelişim Düzeyi ve Öz-Ahlaki Değerlendirme Üzerindeki Etkileri, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
İBN MANZUR. (1956), Lisanu‘L-Arab, “Hulk” Maddesi, XI, Kahire.
KAYA M. (1993). Bazı Kişisel Değişkenlere Göre Üniversite Öğrencilerinin Ahlaki Yargıları, Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
KILIÇ R. (2007). Ahlâk Kavramının Analizi, İslam Ahlâkı ve Sevgi, Ankara: TDV. Yayınları.
KİLİMCİ S.(2006). Almanya, Fransa, İngiltere ve Türkiye’de Sınıf Öğretmeni Yetiştirme Programlarının Karşılaştırılması, Adana: Çukurova Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
KOHLBERG L. (1958). The Development of Modes of Moral Thinking And Choice in The Years 10 to 16, Chicago: University Of Chicago, Unpublished doctoral dissertation.
KOHLBERG L. (1964). “Development Of Moral Character And Moral Ideology”, M. L. Hoffman, & L. W. Hoffman (Ed.), Review Of Child Development Research içinde, (S:I, s. 381-431). New York: Russel Sage Foundation.
KOHLBERG L. (1972). “Apa Values Symposium Paper 1972”, Apa Values Symposium, Honolulu, Hawai. K Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma, Ankara: Ankara Üniversitesi, Eğitim bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi Sınıf
KULAKSIZOĞLU A. (1995). “Öğretmenlik Mesleğinin Ahlâk İlkeleri Konusunda Bir Deneme”, Marmara Üniversitesi A.E.F. Eğitim Bilimleri Dergisi, S:7, ss.185-188.
KURT Y. (1996). Rehber Öğretmenler ve Öğretmenlerin Ahlak Gelişim Düzeyleri ve Denetim Odağı Algılamaları, Ankara: Ankara Üniversitesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
KÜÇÜKÖNCÜ H. Y. (2006). “Müzik Eğitimi Politikalarımızın Belirlenmesinde AB Süreci”, Müzik Sanatımız ve AB Süreci Sempozyumu içinde, Ankara: Sevda-Cenap ve Müzik Vakfı.
LIND G. (1999). “The Optimal Age Of Moral Education. A Review Of Intervention Studies And An Experimental Test Of The Dual-Aspect Theory Of Moral Development And Education” The Sig Moral Development And Education Meeting, Convention Of The American Educational Research Association, April 8-12, 1996.
LIND G., (2008). “The Meaning And Measurement Of Moral Judgment Competence A Dual-Aspect Model”, Fasko, Daniel, Jr. & Willis, Wayne, (Ed.), Contemporary Philosophical And Psychological Perspectives On Moral Development And Education içinde, s.185- 220, Creskill: Hampton Press.
LIND G. (1978). “Der 'Moralisches-Urteil Test' (M-U-T). Anleitung Zur Anwendung Und Weiterentwicklung Des Tests. [The Moral Judgment Test. Manual For The Test's Application And Revision]”, L.H. Eckensberger, (Ed.), Entwicklung Des Moralischen Urteils- Theorie, Methoden, Praxis. [The Development Of Moral Judgment- Theory, Methods, Practice] içinde, (p. 33–358), Saarbrücken: University Print,
LIND G. (1985b). “The Theory Of Moral-Cognitive Judgment: A Socio- Psychological Assessmen, (Ed.) G. Lind, H.A. Hartmann & R.Wakenhut) Moral Development And The Social Environment. Studiesı İn The Philosophy And Psychology Of Moral Judgment And http//www.unikonstanz.de/ag-moral/ (Erişim tarihi: 22 Aralık 2012). içinde, (s.21-53), Chicago: Precedent.
LIND G. (1986). Cultural Differences İn Moral Judgment Competence? A Study Of West And East European University Students. Behavior Science /agmoral/pdf/lind1986 culturaldifference.pdf. (Erişim tarihi: 23 Ocak 2011). (pp..208-225).
http://www.uni-konstanz.de
LIND G. (2000). “Moral Regression İn Medical Students And Their Learning Environment”, Revista Brasileira De Educacao Médica, S: 24(3),s.24-33.
LIND G. (2000). Content And Structure Of Moral Judgment. Konstanz: University Of Konstanz (Second Corrected Edition: Doctoral Dissertation. Originally Published 1984).
LIND G. (2004). The Meaning And Measurement Of Moral Judgment Competence: A Dual Aspect Model, Germany: University Of Konstanz. (Erişim tarihi: 14 Şubat 2013 ).
LIND G. (2006a). “The Moral Judgment Test: Comments On Villegas’ Critique”, Psychological Reports, S:98, s.580-584.
LIND G. (2006b). “Germany the Cross-Cultural Validity Of The Moral Judgment Test: Findings From 29 Cross-Cultural Studies”, The American Psychological Association Semposium Aug. 18-22, 2005. Stand: 28.9.2006).
LIND G., WAKENHUT R. (1985a). “Testing For Moral Judgment Competence”, G. Lind, H.A. Hartmann, & R. Wakenhut (Eds.), Moral Development And The Social Environment. Studies İn The Philosophy And Psychology Of Moral Judgment And Education içinde, (s.79-105), Chicago IL: Precedent. Cİ 7(8). http://pareonline.net/getvn.asp?v=7
MEB. (2010). 2010-2014 Stratejik Planı, Ankara: Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı, Official Home Page Of Department For Education Uk 2012.From (Erişim Tarihi: 23 Kasım 2012).
OTTER C. (2010). The Impact Of Primary Seal Small Group Interventions (Silver Set Materials) On Social And Emotional Outcomes For Pupils, Ph.D. Thesis, Unpublished. Nottingham: University of Nottingham.
REST J., NARVAEZ, D., BEBEAU, M. J., ve THOMA, S. J. (1999). Postconventional Moral Thinking: A Neo-Kohlbergian Approach, Mahwah, Nj: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
REST J.R. (1979). Developing İn Judging Moral İssues. Minnesota: University Of Minnesota.
SAKİN A. (2007). Okul Öncesi Öğretmenlerin Mesleki Etik Davranışlar Hakkındaki Görüşleri İle Ahlaki Yargı Düzeyleri Ve Öğretmenlik Tutumlarının İncelenmesi, Yayımlanmış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
SEÇER Z. (2003). Yoğun Düşünme (Reflection) Eğitimi Programının Çocukların Ahlaki Yargılarına Etkisinin İncelenmesi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
SESHADRI C. (2005). “An Approach To Value Orientation Of Teachers’ Education”, Journal Of Value Education, 1(2), p. 9-17.
SHUAYB M., O’DONNELL S. (2008). Aims And Values In Primary Education: England And Other Countries, Research Survey 1/2, Cambridge: Cambridge University Press.
SLOVACKOVA B., SLOVACEK L. (2007). “Moral Judgment Competence And Moral Attitudes Of Medical Students”, Nursing Ethics, 14(3), p. 320-328.
ŞAFAK Z. (2008). İlköğretim Okullarında Çalışan Öğretmenler ve Yöneticilerin Bilişsel Ahlaki Yargı Yeteneklerinin Çok Boyutlu Olarak İncelenmesi (İstanbul Anadolu Yakası Örneği), İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi.
TURIEL E. (1983). The Development Of Social Knowledge Morality And Convention, Cambridge: Cambridge University Press,.
ÜLTANIR G. (2000). Karşılaştırmalı Eğitim Bilimi Kuram Ve Teknikler, Ankara: Eylül Yayınları.
VEUGELERS W. (2000). “Different Ways Of Teaching Values”, Educational Review, Vol.: 52, p. 37-46.