Mehmet YILMAZ, Gökşen ÜÇÜNCÜ, Ferhat KARAKAYA, Osman ÇİMEN

Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Sosyal Medyada Yer Alan Hatalı Sekizinci Sınıf Biyoloji Soruları Hakkında Farkındalıkları

Son yıllarda giderek artan sosyal medya hesapları, forum gibi paylaşım platformlarında yayınlanan bilimsel olarak hatalı çoktan seçmeli sorular öğretmen ve öğrencilerde kavram yanılgılarına neden olmakta ve var olan yanılgıları daha çok yaygınlaştırmaktadır. Bu araştırmada, 8. sınıf fen bilimleri dersi kapsamında yer alan biyoloji konuları için hazırlanmış ve sosyal medyada yer alan soruların, ölçme ve değerlendirme boyutunda kullanılmasına yönelik fen bilimleri öğretmenlerinin görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca araştırmada, bu sorularda kavram yanılgılarına neden olabilecek bilimsel hatalar konusunda fen bilimleri öğretmenlerinin farkındalık düzeylerinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Araştırmada, sosyal medyada paylaşılan hücre bölünmesi, eşeyli ve eşeysiz üreme konuları ile canlılar ve enerji ilişkileri ünitesi kapsamında yer alan besin zincirleri, fotosentez ve solunum konularına ait sorular incelemiştir. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen ve iki bölümden oluşan form kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcıları, Türkiye’nin farklı illerinde görev yapmakta olan 20 fen bilimleri öğretmenidir. Araştırma bulguları incelendiğinde, fen bilimleri öğretmenlerinin, sosyal medyadaki soruları, kolay ulaşılabilir olması nedeniyle ölçme araçlarında kullanmayı tercih ettikleri; bu sorulardaki bilimsel hatalara ilişkin farkındalıklarının az olduğu tespit edilmiştir. Çalışmaya katılan öğretmenlerin %85’inin sorulardaki hataları ve kavram yanılgısına neden olacak cevapları fark edemedikleri belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kavram yanılgıları, fen bilimleri dersi, Sekizinci sınıf biyoloji soruları, Sosyal medya

PDF

___

Bacanak, A., Küçük, M., & Çepni, S. (2004). İlköğretim öğrencilerinin fotosentez ve solunum konularındaki kavram yanılgılarının belirlenmesi: Trabzon örneklemi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 67-80.
Çapa, Y. (2000). An analysis of 9th grade students’ misconceptions concerning photosynthesis and respiration in plants. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
Çepni, S., Ayvacı, H. Ş., & Keleş, E. (2001). Fizik ders kitaplarını değerlendirme ölçeği geliştirmek için örnek bir çalışma. Milli Eğitim, 152, 27-33.
Eichorn, S.E., & Evert, R.F. (2016). Raven bitki biyolojisi. Türkan, İ (Çev. Ed.) (pp. 822). Ankara: Palme Yayıncılık
Freeman, S. (2011). Biological science. Pearson Benjamin Cummings, 1127p, USA.
Fuchs, C. (2013). Internet and society: Social theory in the information age. Salzburg: Routledge.
Günbatar, S., & Sarı, M. (2005). Developing models for difficult and abstract concepts in electrics and magnetism. Gazi University Gazi Faculty of Education Journal, 25(1), 185-197.
Kaptan, F., & Korkmaz, H (2001). Hizmet öncesi sınıf öğretmenlerinin fen eğitiminde ısı ve sıcaklıkla ilgili kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 59-65.
Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. (5.baskı). Ankara: Asil.
Kırık, M.A. (2014). Aile ve çocuk ilişkisinde internetin yeri: nitel bir araştırma. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 337-347.
Köse, E. Ö. (2009). Biyoloji 9 ders kitabında hücre ile İlgili metinlerin okunabilirlik düzeyleri. Journal of Arts and Sciences, 12, 141-150.
Krebs, J. C. (2009). Ecology (6th Ed.). Pearson International Edition, Publishing as Benjamin Cummings, 655 p., USA.
Kuru, M. (2011). Omurgalı hayvanlar (10. baskı). Ankara: Palme Yayıncılık
Miles, M.B., & Huberman, A.M. (2015). Nitel veri analizi. (1.baskı). Altun Akbaba, S., & Ersoy, A. (Çev. Eds.). Ankara: Pegem Akademi.
Molles, C.M. 2016. Ecology: Concepts and appications. McGraw-Hill, 622 p., USA
Odum, E.P., & Barrett, G.W. (2008). Ekoloji’nin temel ilkeleri. Işık, K. (Çev. Ed.). Ankara: Palme Yayıncılık
Pedrosa, M.A., & Dias, M.H. (2000). Chemistry textbook approaches to chemical equilibrium and student alternative conceptions. Chemistry Education. Research and Practice, 1,227-236.
Reece, J. B., Urry, L. A., Cain, M. L., Wasserman, S. A., Minorsky, P. V., & Jackson, R. B. (2013). Campbell biyoloji. Gündüz, E. & Türkan, İ. (Çev. Eds.) (pp.1263). Ankara: Palme Yayıncılık
Sadava, D., Hills, M.D., Heller, H.C., & Berrenbaum, M.R. (2014). Yaşam bilimi biyoloji. Gündüz, E. & Türkan, İ. (Eds.). Ankara: Palme Yayıncılık
Simon, E.J., Dickey, J.L., Hogan, K.A., & Reece, J.B. (2017). Campbell temel biyoloji. Gündüz, E. & Türkan, İ. (Çev. Eds.). Ankara: Palme Yayıncılık
Tekkaya, C., Çapa, Y., & Yılmaz, Ö. (2000). Biyoloji öğretmen adaylarının temel biyoloji konularındaki kavram yanılgılarının saptanması. Hacettepe Üniversit4esi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 140-147.
Ural, A., & Kılıç, İ. (2005). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Detay Yayıncılık
Ünsal, Y., & Güneş, B. (2003a). İlköğretim 6. sınıf fen bilgisi ders kitabının fizik konuları yönünden incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(3), 90-101.
Ünsal, Y., & Güneş, B. (2003b). Bir kitap inceleme çalışması örneği olarak MEB ilköğretim 8. sınıf fen bilgisi ders kitabına fizik konuları yönünden eleştirel bir bakış. Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 11(2),107-120.
Ünsal, Y., & Güneş, B. (2002). Bir kitap inceleme çalışması örneği olarak MEB. İlköğretim 4. sınıf fen bilgisi ders kitabına fizik konuları yönünden eleştirel bir bakış. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(3), 110-120.
Yağbasan, R., & Gülçiçek, Ç. (2003). Fen öğretiminde kavram yanılgılarının karakteristiklerinin tanımlanması. Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(13), 102-120.
Yılmaz, M., Gündüz, E., Diken, E.H., & Çimen, O. (2017). 8. sınıf fen bilimleri ders kitabındaki biyoloji konularının içerik açısından incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 18-35.
Yılmaz, M., Gündüz, E., Çimen, O., & Karakaya, F. (2017). 7. sınıf fen bilimleri ders kitabı biyoloji konularının bilimsel içerik incelemesi. Turkish Journal of Education, 6(3), 128-142.
Yürük, N., & Çakır, Ö.S. (2000). Lise öğrencilerinde oksijenli ve oksijensiz solunum konusunda görülen kavram yanılgılarının saptanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 185-191.