AKKAYA BARAJI'NIN NİĞDE İLİ İKLİMİNE ETKİSİ

Barajlar iklim üzerinde negatif ya da pozitif etkilere neden olabilirler. Bu çalışmada küçük bir barajın kurak bir ilin iklimine olan etkisi trend analizi ile incelenmektedir. Bu amaçla Niğde İlinde yer alan Akkaya Barajı seçilmiştir. Rezervuar hacmi dikkate alındığında Akkaya Barajı çok küçük bir barajdır. Niğde İli Türkiye'nin en kurak yerlerinden biridir. Verilerin homojenliğini araştırmak için run testi kullanılmıştır. Trend analizi için Mann Kendall Mertebe Korelasyon testi kullanılmıştır. Baraj öncesi dönem baraj sonrası dönem (19681984) ile karşılaştırılmıştır. Karşılaştırma için Niğde İlinin aylık toplam yağış, aylık maksimum sıcaklık, aylık minimum sıcaklık, aylık ortalama sıcaklık, aylık ortalama nispi nem ve aylık ortalama rüzgâr hızı değerleri kullanılmıştır. Baraj sonrasında yılın çoğu ayları için aylık toplam yağış ve aylık minimum sıcaklık değerlerinde artmalar ve aylık maksimum sıcaklık, aylık ortalama sıcaklık, aylık ortalama nispi nem ve aylık ortalama rüzgâr hızı değerlerinde azalmalar gözlenmiştir.

EFFECT OF AKKAYA DAM ON CLIMATE IN NIGDE PROVINCE

Dams can cause negative or positive effects on climate. In this study, effect of a small dam on climate of a drought province is investigated by using trend analysis. Akkaya Dam which is located in Nigde province was selected for this aim. When considered reservoir volume, Akkaya Dam is a small dam. Nigde province is one of the most drought places in Turkey. Run test was applied for investigation of homogeneity of data. Mann Kendall Rank Correlation test was used for trend analysis. The period before the dam was compared with the period after the dam . Monthly total precipitation, monthly maximum temperature, monthly minimum temperature, mean monthly temperature, mean monthly relative humidity and mean monthly wind speed values of Nigde province was used for comparison. After the dam, increases in monthly total precipitation and monthly minimum temperature values and decreases in monthly maximum temperature, mean monthly temperature, mean monthly relative humidity and mean monthly wind speed values were observed for most of the months of the year.

PDF

___

[1] TONBUL, S., "Elazığ ve Çevresinin İklim Özellikleri ve Keban Barajının Yöre İklimi Üzerine Olan Etkileri", Fırat Havzası Coğrafya Sempozyumu, 275-293. Elazığ, Türkiye,1986.
[2] GÜLDAL, V., AĞIRALIOĞLU, N., "Baraj Haznelerinin İklime Etkisi: Keban Barajı", Su ve Toprak Kaynaklarının Geliştirilmesi Konferansı, 417-435. Ankara, Türkiye, 1994.
[3] DEMİRPENÇE, H., GÜLDAL, V., "Manavgat ve Oymapınar Baraj Göllerinin Yakın Çevre İklimine Etkisi", I. Türkiye Su Kongresi, 347-354. İstanbul, Türkiye, 2001.
[4] ERDAŞ, O., YÜKSEL, A., BAŞARAN, M., "K.Maraş Yöresindeki Barajların İklim Üzerindeki Etkilerinin Araştırılması", I. Türkiye Su Kongresi, 355-362. İstanbul, Türkiye, 2001.
[5] YEŞILNACAR, İ.M., GÜLŞEN, H., "Şanlıurfa ve Çevresinin İklim Özellikleri ve Atatürk Barajının Yöre İklimi Üzerine Etkileri", 52. Türkiye Jeoloji Kurultayı, 122-128. Ankara, Türkiye, 1999.
[6] BULUT, H., YEŞİLATA, B., YEŞİLNACAR, M.İ., "Atatürk Baraj Gölünün Bölge İklimi Üzerine Etkisinin Trend Analizi ile Tespiti", GAP V. Mühendislik Kongresi, 79-86. Şanlıurfa, Türkiye, 2006.
[7] ŞENGÜN, M.T., "Son Değerlendirmeler Işığında Keban Barajı'nın Elazığ İklimine Etkisi", Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları (DAUM) Dergisi, 5, 116-121, 2007.
[8] DEGU, A.M., HOSSAIN, F., NIYOGI, D., PIELKE, R., SHEPHERD, J.M., VOISIN, N., CHRONIS, T., "The Influence of Large Dams on Surrounding Climate and Precipitation Patterns", Geophysical Research Letters, 38, 1-7, 2011.
[9] BATAN, M., "Diyarbakır ile Batman İlleri İklim Verilerinin Lineer Regresyon ile Karşılaştırılması ve Ilısu Barajı Sonrası Batman İlinin Gelecek İklim Verilerinin Elde Edilmesi", Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 1, 225-232, 2012.
[10] BACANLI, Ü.G., TUĞRUL, A.T., "Baraj Göllerinin İklimsel Etkisi ve Vali Recep Yazıcıoğlu Gökpınar Baraj Gölü Örneği", Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 22, 154-159, 2016.
[11] AGORAMOORTHY, G., HSU, M.J., "Small Dams Revive Dry Rivers and Mitigate Local Climate Change in India's Drylands", International Journal of Climate Change Strategies and Management, 8, 271-285, 2016.
[12] http://www2.dsi.gov.tr/baraj/detay.cfm?BarajID=25 (erişim tarihi 09.06.2017).
[13] SWED, F.S., EISENHART, C., "Tables for Testing Randomness of Grouping in a Sequence of Alternatives", Annals of Mathematical Statistics, 14, 66-87, 1943.
[14] HELSEL, D.R., HIRSCH, R.M., Statistical Methods in Water Resources, Elsevier, New York, USA, 1992.